De mkb-accountant bestaat (gelukkig) wel!
Na het lezen van de opiniebijdrage van Marianne van der Zijde schrokken we ons een hoedje. De mkb-accountant bestaat helemaal niet, betoogt Van der Zijde, dus al die discussies over een eigen plek binnen de NBA gaan eigenlijk nergens over.
Het bestaansrecht van Novak als belangenorganisatie voor mkb-accountant viel in één klap aan duigen. Wij blijken ons op een niet-bestaande doelgroep te richten. Het ledenbestand kon eigenlijk meteen wel bij het grof vuil.
Gelukkig publiceerde de Commissie MKB van de NBA een dag later een meerjarenplan. 'De NBA ondersteunt de mkb accountants', lazen we opgelucht. Helaas niet met een eigen clubhonk binnen het NBA-gebouw, een duidelijke visie, geoormerkt geld en bestuurlijke vertegenwoordiging. Maar ook dat is bespreekbaar, begrijpen we uit de woorden van Anne-Marike van Arkel in een reactie op de vermeende haarscheuren in de beroepsorganisatie. Het plan om de pluriformiteit binnen de NBA plat te strijken, is volgens Van Arkel "niet in beton gegoten". Al zal ze misschien met instemming hebben gelezen dat het ombouwen van de governance naar een federaal model volgens Van der Zijde nog wel eens een 'suboptimale oplossing' zou kunnen blijken te zijn.
De fundamentele fout die Van der Zijde met haar betoog maakt, is dat zij consequent spreekt over het 'mkb-kantoor' terwijl we het binnen de NBA steevast hebben over 'mkb-accountants'. Wie dat zijn, lijdt geen twijfel. De mkb-accountant werkt voor en in het mkb. En doet daarmee duidelijk andere dingen dan bijvoorbeeld een oob-accountant (die werkt voor 'organisaties van openbaar belang'). Wij kennen dan ook weinig collega's die het antwoord schuldig moeten blijven of zij wel of geen mkb-accountant zijn. Met haar verwarring staat Van der Zijde dan ook enigszins alleen.
Daarmee wordt niet ontkend dat mkb-accountants in allerlei soorten accountantsorganisaties werkzaam kunnen zijn, tot en met de grote(re) kantoren. Voor Novak maakt dat niets uit. Ook de mkb-accountant die op kantoor Zwolle van Deloitte werkzaam is, is van harte welkom om zich bij onze vereniging aan te sluiten. Zoals hij of zij ook gebruik kan maken van de diensten van de NBA ten behoeve van de mkb-accountant.
Dat het lastiger is om een haarscherpe definitie voor een mkb-kantoor te maken, willen we Van der Zijde van harte gunnen. De scheidslijnen binnen de sector zijn in zekere zin arbitrair en diffuus. Toch is er wel degelijk een pragmatisch onderscheid te maken waarin de meeste accountants(kantoren) zich kunnen herkennen.
Bijvoorbeeld:
- De grote accountantsorganisaties die zich vooral richten op oob’s en grote ondernemingen.
- De middelgrote accountantsorganisaties die zich vooral kenmerken door een gemengde praktijk. Daarbij richten zij zich op op de wettelijke controles (anders dan de oob's) bij middelgrote ondernemingen in combinatie met een samenstellingspraktijk voor kleinere ondernemingen.
- De kleine accountantsorganisaties die zich vooral kenmerken door een samenstellingspraktijk voor het kleinere mkb. Deze samenstelpraktijk wordt eventueel aangevuld met (bijzondere) opdrachten gericht op assurance. Dit is met afstand de grootste groep kantoren binnen de openbare praktijk.
Alhoewel de tweede en de derde categorie beide onder de mkb-definitie vallen, reken je de laatste categorie doorgaans tot de mkb-kantoren met - desgewenst - vooral het kleinbedrijf als klant. Je zou die dus ook kb-kantoren kunnen noemen, als we Van der Zijde cs daarmee een plezier doen.
In veel gevallen zijn deze (m)kb-kantoren ook zelf van een beperkte omvang. De stichting Novak die producten en diensten aan 'mkb-kantoren' levert - zeg maar de serviceorganisatie - heeft in de praktijk min of meer dezelfde doelgroep als de vereniging. Wij merken zelf daarom weinig verwarring voor wie wij bestaan.
Juist die kleinschaligheid en het duidelijke marktprofiel maken mkb-kantoren ook onderscheidend. Het biedt mkb-ondernemers persoonlijke betrokkenheid, herkenbaarheid als collega-ondernemer én een lagere prijs omdat deze kantoren niet de forse investeringen hoeven te doen voor de kwaliteitsbeheersing van een grote controle (of zelfs oob-)praktijk. Dat is ook precies de reden waarom de grote accountantsorganisaties sinds jaar en dag ambivalent omgaan met mkb-klanten: de tarieven die ze in rekening (moeten) brengen, staan niet in verhouding tot de vraag van de (kleinere) mkb-ondernemer.
Wat een mkb-accountant is, lijkt ons overduidelijk. Dat mkb-accountants binnen de NBA een eigen entiteit vormen, vinden we ook geen punt van discussie. Hoe dat vorm krijgt, is nu wel onderwerp van debat en daar doen wij van harte aan mee.
Wat je als ledenorganisatie kunt doen in de ondersteuning op kantoorniveau blijft een spannend punt van aandacht. Sommigen zien voor de NBA geen enkele rol weggelegd als 'serviceorganisatie', anderen verwachten juist wel specifieke ondersteuning. De NBA zelf geeft daarover ook tegenstrijdige signalen af. Maar dat mkb-accountants én (m)kb-kantoren een eigen positie claimen binnen de NBA lijkt ons niet meer dan legitiem en krijgt ook van anderen bijval. Het verbaast daarom dat Van der Zijde die inzet beschouwt als een "vertroebeling" van de discussie.