Accountant
NBA-platform voor accountants en financials
Overig
Magazine Podcast Dossiers Nieuwsbrief Contact
Home > Opinie > 2016 > 2 > Permanente educatie: anders en beter
Opinie

Permanente educatie: anders en beter

Leestijd van ongeveer 3 minuten 12 reacties

Het huidige stelsel van permanente educatie voor accountants staat de laatste weken flink in de belangstelling. Een artikel in de Telegraaf, Kamervragen, discussies op deze site en andere vaksites. 'Het moet anders en beter' is de boodschap, ook richting NBA.

Het goede nieuws is dat we daarmee druk bezig zijn. De NBA werkt al langer aan een nieuw, op leerresultaat gericht, PE-model met meer keuzevrijheid voor de leden. De huidige PE-norm van tenminste 120 uur per drie jaar wordt daarbij losgelaten. Dat heeft niks met de recente publiciteit te maken, maar alles met ontwikkelingen rondom leren in brede zin. Mede onder invloed van technologie ontstaan nieuwe vormen van studie en bijscholing. Maar ook het denken over leren verandert. Reden om te bouwen aan een nieuw, duurzaam systeem voor PE. Het gaat niet meer om uren of punten, maar om wat je leert van PE en wat dat betekent voor jouw werkkring of carrière.

Dat nieuwe PE-model wordt op dit moment verder uitgewerkt. Op 1 januari 2016 is een pilot gestart, waarbij een selecte groep leden van de Ledengroep Intern en Overheidsaccountants (LIO) met de nieuwe PE-systematiek aan de slag is gegaan. Hoewel een en ander nog volop in ontwikkeling is, wil ik er graag op dit moment al wat meer informatie over geven.

Ter evaluatie van het huidige PE-systeem zijn in 2014 en 2015 diverse ronde tafels georganiseerd met de SRA, NOVAK, kantoren, universiteiten en erkende PE-instellingen. Ook zijn de PE-systemen van buitenlandse zusterorganisaties bestudeerd. Uit die evaluatie kwamen de volgende kernpunten naar voren:

  1. Verhoging van de kwaliteit en resultaten van de PE-inspanningen is noodzakelijk.
  2. De verantwoordelijkheid voor PE moet meer bij de individuele accountant liggen. Alleen PE-uren tellen voldoet niet meer.
  3. Meer differentiatie naar doelgroep en werkzaamheden is gewenst.
  4. Er is behoefte aan meer vrijheid in inhoud en vorm, met daarnaast meer verplichte onderwerpen en kennistoetsing.
  5. Advies en ondersteuning bij het bepalen van zinvolle PE voor groepen en individuele leden is wenselijk.

Op basis van die uitkomsten wordt de nieuwe PE-systematiek uitgewerkt, met een sterke focus op leerresultaat. Nu gaat het systeem nog uit van de geleverde inspanning. Ook komt er meer differentiatie naar werkzaamheden en meer keuzevrijheid in inhoud en vorm van PE. Dat betekent ruimte voor alternatieve leervormen. Er is een verplichte kennistoetsing. En heel belangrijk: de verantwoordelijkheid voor de inhoud van het PE-programma ligt voortaan primair bij de individuele accountant of de eigen organisatie. Vastlegging gaat via een eigen PE-portfolio.

Voor de goede orde: tot het nieuwe PE-systeem is ingevoerd blijft het huidige model, waarin accountants 120 uur met een minimum van 20 uur per jaar aan PE-activiteiten verrichten binnen een driejaarscyclus, voor alle accountants van kracht. Ook de verplichting voor openbaar, intern en overheidsaccountant om per kalenderjaar voor minimaal 20 uur aan gecertificeerde cursussen bij erkende PE-instellingen te volgen blijft vooralsnog bestaan. Voor gecertificeerde cursussen blijven de huidige eisen van kracht.

Zoals gezegd is een groep LIO-leden inmiddels aan de slag gegaan met de nieuwe systematiek. Doel van deze pilot is de systematiek verder uit te werken en er tegelijkertijd in de praktijk mee te experimenteren. Begin 2017 wordt de pilot geëvalueerd en de definitieve PE-systematiek met een plan van invoering voorgelegd aan het bestuur van de NBA. Het bestuur legt dit plan vervolgens voor aan de ALV.

Ik weet zeker dat dit nieuwe PE-systeem zal resulteren in een duurzaam, toekomstbestendig en resultaatgericht PE-systeem, dat bijdraagt aan een beroep met een permanent geborgde kwaliteit; voor alle accountants.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Anne-Marike van Arkel was tot 1 februari 2018 algemeen directeur van de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA).

Gerelateerd

12 reacties

Van Balen

In de ogen van NBA is een goede accountant iemand die zijn PE registratie voor elkaar heeft en door een toetsing komt. "Kijk ons het eens goed voor elkaar hebben" , kan NBA dan aangeven richting politiek en maatschappelijk verkeer. De werkelijkheid is anders. De goede accountant wordt door de markt geselecteerd op basis van zijn diverse kwaliteiten. Net als de discussie 4410 en micro entiteiten wordt hier weer SCHIJN zekerheid gecreëerd. Dat moet je toch niet willen. Waar zijn we mee bezig?

Wim Nusselder

Beste Martin,
Als je beschrijving van de gang van zaken rond die kennistoets niet al te karikaturaal is, lijkt me dat niet lachwekkend, maar kwalijk, want duidelijk ingrijpender dan het vragen van een aanwezigheidsparaaf zowel aan begin als eind van een NBA regiobijeenkomst.

Martin Koelewijn

@Wim Nusselfelder
Is het ook niet lachwekkend om een kennistoets af te nemen (in dit geval COS) waarvan volkomen onduidelijk is hoe deze tot stand komt, waarom de inhoud is zoals deze is (waarvan in ieder geval voor een groot deel van onze aangeslotenen vast staat dat deze NIET aansluit bij hun praktijk), met een slagingsnorm die hoog genoemd mag worden (of wellicht laag omdat 100% normaal is) , waarvan volkomen onduidelijk is hoe deze norm tot stand is gekomen, waarbij je er een aantal dagen over mag doen, je boek erbij mag houden, je het thuis in mag vullen, absoluut geen feedback is geweest welke vragen fout zijn en wat de goede antwoorden zouden zijn, NBA gewoon de termijn heeft verlengd, diverse instanties zich opgeworpen hebben tegen betaling je door het examen heen te slepen incl SRA-reviewers etc. Dit is ons voorland. Repressie vanuit wantrouwen. Alles om maar naar de buitenwereld te doen voorkomen hoe "braaf" wij wel niet zijn. Ook maar weer in het latijn: Quo vadis, Domine?.

Jan Weezenberg

@Harry Mock RA 6 februari 2016
Geachte Heer Mock,
U schrijft volkomen terecht
"Het vertrouwen van de NBA in het individu blijkt steeds verder te verminderen "
Dit is wellicht ingegeven door de gedachte dat ook het vertrouwen van het maatschappelijk verkeer steeds verder blijkt te verminderen.
NBA wil hier koste wat het kost de schijn ophouden dat door PE de neerwaartse trend kan worden omgebogen.
Als je dan PE als imago-onderdeel wilt presenteren moet het je echt goed organiseren.
Als dan de vakkennis van assurance en MKB duidelijk niet meer up to standard is, moet daar een hoge prioriteit worden gelegd
Als je dat niet wil moet je PE gewoon afschaffen.
Met een regeling op basis van de vijf "kernpunten" lijkt mij het vertrouwen van het maatschappelijk niet groter te worden.
De mooiste oplossing is dat je kan stellen "wij zijn echte professionals en we zorgen zelf wel dat onze kennis en vaardigheden up to date zijn en blijven"
Vriendelijke groet,
Jan Weezenberg



Wim Nusselder

Beste Harry,
“accountant accountinem lupus est”
Precies; het is ietwat lachwekkend voor een buitenstaander die als spreker op een regiobijeenkomst van de NBA is om te merken dat de aanwezige NBA-leden zowel bij aankomst als vertrek hun handtekening moeten zetten om hun PE-punten te kunnen scoren.
Zo ver is zelfs het Europarlement nog niet heen; daar hoeven ze bij mijn weten maar één keer te tekenen om hun dagvergoeding op te strijken.
(En daar heeft vast nog geen accountant de vinger op gelegd.)
Het feit dat die NBA-leden vervolgens grotendeels als makke, consumptieve schapen ‘aanwezig’ zijn op hun regiobijeenkomst is waarschijnlijk tekenend voor de ontaarding van een deel van de PE.

Harry Mock RA

Voor zover ik dit begrijp,is er in het nieuwe systeem niet gedacht aan de honderden accountants die in het buitenland wonen en werken.
Ze wonen tot nu toe seminars bijeenkomsten etc bij in het woonland,
daar kan de NBA geen kennistoets op los laten.
Het vertrouwen van de NBA in het individu blijkt steeds verder te verminderen, was het vroeger zo dat het lezen van vakliteratuur punten kon opleveren,evenals het bijwonen van congressen , de accountantsdag en de algemene vergadering,gaat het nu om de borging en de toetsing.
accountant accountinem lupus est.

Wim Nusselder

Ik ben erg gecharmeerd van de PE bij accountants en zou willen dat dat er voor financials-in-den-brede was, mét onderlinge kruisbestuiving.
De waarde ervan zie ik vooral in die kruisbestuiving, specifieker: in het creëren en in stand houden van groepsgevoel, gedeeld besef van de waarde van de eigen professionaliteit en gedeelde identiteit.
Ik heb sterke twijfels bij de focus op overdracht van ‘kennis’ en bij het -m.i. wetenschapsfilosofisch gezien achterhaalde- kennisconcept dat daaraan ten grondslag ligt.

Jan Weezenberg

@Jan Wietsma 5 februari 2016
Geachte Heer Wietsma,
Er zijn nogal wat PE-zaken (seminars etc.) waar helemaal geen toetsing plaats vindt.
Gaat NBA de inhoud van zo'n seminar zelf toetsen ?
Lijkt me niet realistisch te veronderstellen dat dit gaat lukken.
Nog een klein probleem: hoe kan een head hunter beoordelen wat het persoonlijk PE-profiel beekent voor de functie waarover hij met een kandidaat in gesprek is ?
Het betere is goed, maar het (redelijk) goede is beter !
Het lijkt mij dat kijken naar de nieuwe CEA-eindtermen genoeg inspiratie oplevert voor een fors PE-programma voor iedereen. Cybercrime -effect op auditstrategie lijkt me een leuk voorbeeld.( KPMG is gekozen tot de beste adviseur op dit gebied , dus een PE-programma moet redelijk eenvoudig te kunnen worden samengesteld én getoetst).
Vriendelijke groet,
Jan Weezenberg

Jan Wietsma

Beste Anne-Marike,

Als ik de antwoorden van Dijsselbloem lees, krijg ik het idee dat hij er wat steviger in zit, dan jij nu verwoord. Het experiment met de LIO waar je nu over schrijft, lijkt voor Dijsselbloem al een vaststaand feit voor alle accountants. Maar het kan hem natuurlijk zijn dan ik de nuance mis in de antwoorden van Dijsselbloem ;)

@Martin,
Mensen gedragen zich als water en zoeken altijd het laagste punt op. Dat is op zichzelf niet zo gek want dat leerde Maslov ons al. Dus moet een beroepsorganisatie een dijk opwerpen. Om de professionaliteit en deskundigheid te borgen is een systeem van kennistoetsen effectiever, dan het registreren van de aanwezigheid. De vraag is nu alleen hoe borgen we dat de 'slimme' accountant zijn toetsen niet door een ander laten maken. Niets menselijks is ons immers vreemd. ;)

Martin Koelewijn

Beste Anne-Marike,

Het aantal handjes geeft inmiddels wel een indicatie in hoeverre (een deel van) jouw achterban jouw visie deelt. Tijdens de accountantsdag van 2011 was er een interessante lezing onder de titel "mensen zijn geen engelen". Toch blijven bestuurders (waaronder politici en jij) stug geloven in de maakbaarheid van de wereld. Gesteund door incidenten. Niet goedschiks, dan kwaadschiks. Of onder een eufemistische noemer "anders en beter" of "samen beter". De kern van het probleem blijft echter bestaan: de wereld is niet maakbaar. Het is moeilijk, maar probeer daar nu eens vanuit te gaan.

Anne-Marike van Arkel

Fons, dank voor jouw reactie. Indien een lid voortdurend zakt voor een verplichte toets, dan voldoet hij niet aan de VGBA, hem ontbreekt het dan aan vakbekwaamheid op het actuele niveau dat noodzakelijk is om de werkzaamheden van een accountant naar behoren uit te voeren. Dat is naar mijn mening klachtwaardig. In de verdere uitwerking van de plannen zullen we zeker rekening houden met de andere twee punten die jij aangeeft in jouw reactie. Op basis van het persoonlijk ontwikkelingsplan of het gekozen beroepsprofiel met bijbehorend leerpakket zal objectief kunnen worden vastgesteld of voldoende PE gevolgd is.

Met vriendelijke groet,

Fons Otten

Anne-Marike,

Goed dat de PE geëvalueerd wordt. Toch enkele opmerkingen. Het loslaten van urencriterium zal de controleerbaarheid niet vergroten. Wel ben ik het er mee eens dat leerresultaat belangrijker is dan aanwezigheidspremie. Hoe gaat het als iemand voortdurend zakt voor een toets? Tijdelijk of definitief uit het beroep?
Vastlegging in eigen portfolio. Wordt deze ook bij de NBA opgeslagen? Kan straks de Accountantskamer objectief vaststellen dat de PE voldoende gevolgd is?
En dan je laatste opmerking. Je weet zeker dat dit nieuwe PE-systeem zal resulteren in een duurzaam, toekomstbestendig en resultaatgericht PE-systeem. Als accountant had ik nooit zekerheid voordat ik het onderzoek afgerond had.

Met vriendelijke groeten

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.

Relevantie Datum