Opinie 24 februari 2016

Financiële graadmeters bedrijf zijn noodzakelijk maar niet zaligmakend

Het gaat in de verslaggeving zelden over de vraag wat het toekomstperspectief is voor een bedrijf, schreef minister van Financiën Jeroen Dijsselboem in Het Financieele Dagblad van vrijdag 19 februari 2016. Een terechte constatering. Want hoewel het lange termijn denken bijzonder relevant is, is Nederland nog lang geen gidsland. Maar dat vraagt ook om boter bij de vis, en een duidelijke rol van de accountant.

Financiële graadmeters zijn noodzakelijk om een oordeel te kunnen vellen over de gezondheid van een bedrijf, maar niet zaligmakend. Waardecreatie op de lange termijn laat zich moeilijk vatten in cijfers, maar ligt desondanks aan de basis van de maatschappelijke license to operate van een onderneming. We zien ook in onze jaarlijkse analyses dat de integratie van indicatoren voor de lange termijn in het jaarverslag van Nederlandse ondernemingen stokt. Een gemiddelde prospectus bij fusies, overnames en beursgangen geeft meer inzicht in toekomstperspectieven dan een gemiddeld jaarverslag.

Het antwoord op korte termijn denken is dan ook niet minder cijfers, maar relevantere cijfers. Zo voorkomen we dat het cijferseizoen een hurricane season wordt. De herziene code corporate governance biedt daarbij wel degelijk nieuwe handvatten. Lange termijn waardecreatie, risicomanagement, gedrag en cultuur worden expliciet tegen het licht gehouden.

Uiteindelijk moeten we met elkaar het vertrouwen in de maatschappij opnieuw vormgeven. Ook wij hebben daar een rol in te spelen; we werken hard aan onze kwaliteit en relevantie. De uitnodiging van de minister aan accountants om mee te denken over de vraag hoe we met verslaggeving een grotere focus op de lange termijn kunnen bereiken, nemen we dan ook dankbaar aan.

We hebben concrete ideeën. Neem als bedrijf informatie in je directieverslag op over de lange termijnstrategie, de invloed van megatrends op het verdienmodel, het proces van waardecreatie, een analyse van de levensvatbaarheid en continuïteit, sensitiviteiten, preventie van fraude, diversiteitsbeleid enzovoort.

Stuk voor stuk niet-financiële graadmeters die leiden tot een zinvoller dialoog met aandeelhouders en andere belanghebbenden. Een dialoog die benadrukt dat de onderneming onderdeel uitmaakt van de samenleving als geheel, en daarin een belangrijke verantwoordelijkheid draagt.

Maar als de minister echt werk wil maken van Nederland als gidsland voor langetermijndenken, dan is hulp uit Den Haag hard nodig. Des te opmerkelijk dat het momenteel in de Tweede Kamer besproken voorstel van de minister van Veiligheid en Justitie om het directieverslag te verbreden het geluid van de minister van Financiën niet onderstreept.

Nederland is niet uniek. Integendeel. Wij raden beide ministers aan om inspiratie op te doen buiten onze landsgrenzen. Zo kent Duitsland het long form report en moeten Britse ondernemingen al veel langer hun resultaten normaliseren en zijn ze sinds kort bovendien verplicht een levensvatbaarheidsverklaring te publiceren.

Graag brengen wij die internationale ervaring in om te komen tot relevante graadmeters.

Deze bijdrage is ook geplaatst in het Financieele Dagblad van 24 februari 2016.