Opinie 26 februari 2016

Dijsselbloem moet kwartaalrapportage verplichten

VNO-NCW reageerde begin deze maand verheugd op het besluit van minister Dijsselbloem van Financiën om de wettelijk verplichte kwartaalrapportages voor beursgenoteerde ondernemingen te laten vervallen. Volgens Dijsselbloem zou elke drie maanden rapporteren kortzichtigheid in de hand werken, terwijl hij liever ziet dat bedrijven en beleggers zich richten op de lange termijn.

Vrijdag 19 februari 2016 schreef Dijsselbloem zelf in het FD dat Nederland gidsland kan worden door de kortetermijnoriëntatie in de ban te doen.

Beleggers zijn minder blij omdat volgens hen de transparantie lijdt onder deze beslissing. Aan de kant van de belegger staan de volgende bevindingen. We weten dat als bedrijven laat zijn met hun rapportage, het aandeel onmiddellijk daalt. Kennelijk vindt de belegger rapportages belangrijk. Tevens zien we dat het kennisverschil tussen belegger en onderneming daalt als er frequenter wordt gerapporteerd. Dat verlaagt de vermogenskostenvoet, de vergoeding die aandeelhouders en schuldeisers van de onderneming vragen voor het door hen verstrekte vermogen.

Voor de positie van VNO-NCW tegen die van de belegger, maar ook tegen Dijsselbloem, vinden we nog dat bij bedrijven de angst bestaat dat men met het geven van meer frequente informatie de concurrent in de kaart speelt.

Aan de kant van Dijsselbloem staan de volgende bevindingen. We weten dat het inkomen van managers significant terugloopt als de onderneming zijn winstdoel in een kwartaal mist. We weten dat als aandelen moeten worden uitgegeven managers investeren in projecten die op korte termijn cash opleveren, terwijl ze projecten die op langere termijn veel meer geld opleveren links laten liggen. Als managers een kwartaalwinst dreigen te missen, kiezen zij ervoor investeringen over te slaan als deze via de winst-en-verliesrekeningen als kosten moeten worden verantwoord. Tot slot zien we dat de effecten van meetfouten in de rapportages sterker doorwerken als per kwartaal in plaats van per jaar wordt gerapporteerd. We zien ook dat er meer fouten worden gemaakt als elk kwartaal wordt gerapporteerd omdat de rapportages niet worden gecontroleerd.

Wat moeten we nu kiezen? Uit argumenten ter ondersteuning van de belegger moeten we concluderen dat kwartaalrapportages goed zijn, immers de onderneming heeft een lagere vermogenskostenvoet in het vooruitzicht als zij elk kwartaal winst rapporteert. Ook uit het argument dat concurrenten in de kaart worden gespeeld met kwartaalrapportages moeten we concluderen dat we kwartaalrapportages moeten willen. Voor de scherpte van bedrijven is het immers goed als we concurrentie bevorderen. Bedrijven die beter nadenken over hun innovaties hoeven niet te vrezen voor openbaarmaking van hun investeringen, want het zal de concurrent tijd kosten hen in te halen.

We moeten op basis van de bevindingen die Dijsselbloem ondersteunen juist concluderen dat we kwartaalrapportages moeten afschaffen. Maar is dat wel waar?

We zien dat de manier waarop de manager wordt aangesproken op resultaten bepaalt hoe die manager handelt. Als hij op zijn kwartaalrapportage niet scoort vliegt hij de laan uit of verliest geld. Daarnaast worden bij kwartaalrapportages worden meer meetfouten gemaakt, omdat ze niet door de accountant worden gecorrigeerd.

Er is dus sprake van twee fundamentele ontwerpfouten: de aansturing van het management schiet tekort en de kwartaalrapportages worden ongecontroleerd de wereld in geholpen. Het eerste moet worden gecorrigeerd door de bedrijven zelf en het tweede moet Dijsselbloem met wetgeving corrigeren.

In het licht van wat we weten had Dijsselbloem de samenleving beter gediend als hij de controle op kwartaalrapportages verplicht had gesteld en de eis om deze te publiceren in stand had gehouden. Helaas is hij gezwicht voor de lobby van VNO-NCW. De minister en VNO-NCW schieten zichzelf in de voet met het niet verplicht stellen van kwartaalrapportages.

Deze bijdrage is ook geplaatst in het Financieele Dagblad van 25 februari 2016.