Opinie 07 december 2016

NBADHD

Het scheelde weinig of ons spiesje met reebokrollade, geitenkaasschuim en zongedroogde zeetomaat schoot volledig in het verkeerde keelgat. Tijdens de Accountantsdag op 23 november sprong een nieuw duiveltje uit de doos van de NBA.

Achter de schermen bleek al enkele maanden een zekere Arenagroep actief, een denktank om de toekomst van het accountantsberoep veilig te stellen. Het begint ons nu echt wat te duizelen. In september 2014 presenteerde de Werkgroep Toekomst Accountantsberoep een indringende analyse van wat er schort aan de sector en met welke maatregelen het tij gekeerd kan worden. Een jaar later ging de Monitoring Commissie Accountancy aan de slag om te onderzoeken of de bevindingen van de Werkgroep wel voldoende ter harte werden genomen.

Geen overbodige luxe, zo bleek, want alhoewel de oob-kantoren flink hun best deden, bleef de rest nog wat aarzelend. Dat kwam ook naar voren tijdens de Accountantsdag 2016, waar een meerderheid van de bezoekers aangaf niet heel erg bezig te zijn met de aanbevelingen van de werkgroep.

Het NBA-bestuur lijkt de vlucht naar voren te hebben genomen. Eerst kwamen er ingrijpende voorstellen om het organisatiemodel van de beroepsorganisatie op de schop te nemen. De brede kritiek die klonk dat het misschien toch verstandiger is om het eerst eens te worden over de strategie en visie en dan pas aan de organisatie te gaan werken, sloeg het bestuur als een lastige vlieg van zich af. Zeg nu maar gewoon ja en als het toch anders moet dan zien we dat wel.

Om zich te wapenen tegen het verwijt dat de toekomstvisie als een paard achter de wagen wordt gespannen, blijkt het NBA-bestuur nu in het geheim al een denktank aan het werk te hebben gezet. De Arenagroep. Met twintig ‘koplopers en frisdenkers’. Eehh. Misschien zijn wij hopeloos ouderwets maar wij hebben wel wat basale vragen.

Wat is de opdracht voor deze denktank en welk mandaat hebben zij meegekregen? Op basis van welke criteria is de samenstelling tot stand gekomen? Met welk budget is de denktank aan de slag gegaan? Hoe verhouden de toekomstige adviezen van de Arenagroep zich tot de 53 maatregelen, die toch ook bedoeld waren om een duurzame toekomst veilig te stellen? En misschien wel als meest prangende vraag: waarom heeft het NBA-bestuur een denktank aan het werk gezet voordat de leden zich hierover uit hebben kunnen spreken en zonder dat de monitoringcommissie daar om gevraagd heeft? 

Met name de monitoringcommissie lijkt nu volkomen buiten spel gezet. Deze commissie komt nog met verdere aanbevelingen maar hoe gaan die zich dan verhouden tot de adviezen die de Arena-groep geeft? Bovendien gaf de commissie als tussentijdse aanbeveling om op marktsegmentniveau een analyse te maken en met verbetervoorstellen te komen. In de Arenagroep zien we niettemin weer een generieke benadering met rijp en groen door elkaar. Om nog maar te zwijgen over de zeer beperkte deelname van mkb-accountants. Voordat de monitoringcommissie met haar eindrapport is gekomen, dropt het NBA-bestuur alweer een nieuw speeltje.

De NBA lijkt steeds meer trekken te vertonen van een stuurloos schip. Iedere adviseur die betrokken is bij een organisatie in verandering zal aanraden om niet aan tien knoppen tegelijk te gaan draaien. De NBA heeft haast en slaat dat verstandige advies volledig in de wind. Waardoor er straks weer een nieuw rapport op tafel ligt.

“De bedoeling is dat er in juni 2017 een uitgewerkte visie aan het NBA-bestuur wordt aangeboden. Het bestuur zal zich dan beraden op de consequenties daarvan voor doelstellingen en strategie van de beroepsorganisatie”, lezen we op Accountant.nl.

Wanneer de nieuwe governanceplannen in december door de leden worden goedgekeurd – wat hopelijk niet gaat gebeuren – laat het NBA-bestuur zich dus in de komende zomer leiden door een denktank die buiten de leden om is benoemd, waarover het mandaat en de samenstelling ondoorzichtig is en die wellicht tot volstrekt andere conclusies komt dan de Werkgroep Toekomst Accountantsberoep en de Monitoring Commissie Accountancy. Het enige geruststellende is dat het begeleidend adviesbureau Drift (what’s in a name?!) hoopt dat de aanbevelingen van de denktank over enkele jaren alweer achterhaald zullen zijn. Je zult er maar lid van zijn.

Wij zijn er wel even klaar mee. Er ligt een gedegen rapport van de Werkgroep Toekomst Accountantsberoep. De Monitoring Commissie Accountancy heeft aanbevolen om nu eerst maatwerk te leveren, met name door naar de specifieke situatie van de mkb-accountants te kijken (mensen, markt en kwaliteit). Laten we dat nu gewoon gaan doen. En niet weer een nieuwe luchtballon oplaten. Met het voortdurend starten van nieuwe initiatieven waar de leden geen weet van hebben, toont het NBA-bestuur zich een rusteloze puber met ernstige concentratieproblemen. Daar komt alleen maar ellende van.