Opinie 20 januari 2016

Kinderen over accountants?

Enkele weken geleden was ik bij mijn zoon (11 jaar, groep 8) op school. Ik had een speciale gast meegenomen: Marc, de verkoper van de Utrechtse daklozenkrant Straatnieuws die mee was gegaan naar Rome om paus Franciscus te interviewen.

Met dat interview was Marc in één dag wereldberoemd geworden. Niet alleen alle Nederlandse media kwamen met berichten over deze bijzondere ontmoeting. De foto van Marc met de paus ging de hele wereld rond. Zelfs het Jeugdjournaal kwam met een item.

De kinderen van groep 5-8 hadden zelf de vragen voorbereid voor hun gesprek met Marc. Natuurlijk wilden ze alles weten over het gesprek met de paus en wat Marc allemaal gevraagd had, hoe het was om net zo beroemd te zijn als Justin Bieber en hoe de kat van Marc heette. Ze moesten allemaal lachen toen Marc vertelde dat hij de paus had gevraagd om samen pizza te gaan eten.

Er kwamen ook hele serieuze vragen aan bod over het leven op straat en hoe je als dakloze aan je geld komt. Marc was goudeerlijk en vertelde vroeger dingen te hebben gedaan waar hij nu heel erg spijt van had. De kinderen luisterden ademloos toe. In hun wereld is alles vanzelfsprekend: een huis, ’s avonds eten op tafel, een spelcomputer en mooie vakanties. Iemand tegenkomen die dat allemaal niet heeft – dat zet echt even alles op zijn kop.

Met een grote grijns en groeiende verbazing las ik vandaag een bericht over een andere speciale ontmoeting op school: de bestuurders en commissarissen van EY zijn naar basisschool Vierambacht in Rotterdam afgereisd voor een ‘dialoogsessie’ met leerlingen van groep 7 en 8. De kinderen waren niet over één nacht ijs gegaan, want hadden eerst een ‘werkbezoek’ aan EY afgelegd en daar gesproken met medewerkers. Er was zelfs een heuse prinses ingevlogen om dit sterk staaltje stakeholdermanagement in goede banen te leiden.

Bestuursvoorzitter Marcel van Loo maakt duidelijk dat het gesprek niet tot koetjes en kalfjes beperkt is gebleven. “De reacties van de kinderen zijn ronduit ontwapenend, to the point en puur!”, juicht Marcel enthousiast. Hij was verrast door de “constructieve inzichten” én de wijze waarop de kinderen deze presenteerden.
Ook Steven van Eijk, commissaris bij EY, laat doorschemeren dat het soms een pittige dialoog was. “Mooi om te zien hoe deze kinderen vanuit een frisse blik het thema benaderen… de standaard codes en conventies vallen weg.” Steven vond het dan ook “best spannend”.

Natuurlijk ben je als lezer dan reuzebenieuwd wat er dan allemaal besproken is en met welke prikkelende inzichten de kinderen kwamen. Het bericht geeft daar niet veel over prijs, maar wel wat de hoofdvraag was: “hoe accountants het vertrouwen kunnen terugwinnen”. Eeehhhh….

Kinderen tussen tien en twaalf jaar oud hebben best veel meningen, ook over de rol van bedrijven in de samenleving. Meestal hebben kinderen nog een rotsvast geloof in basale waarden, die wij als volwassenen gaandeweg helaas wat kwijt raken. Ze hebben een hekel aan ruzie, laat staan aan oorlog. Ze vinden het stom dat sommige mensen in armoede moeten leven. Ze maken zich druk om het milieu. En het liefste willen ze een wereld waarin iedereen het een beetje goed heeft. Met name andere kinderen in de wereld die soms worden uitgebuit door bedrijven of niet naar school kunnen, geen eten hebben en gewoon doodgaan als ze ziek worden omdat hun ouders het niet kunnen betalen om naar de dokter te gaan.

Het is zinvol om die onbevangen blik van een kind soms als spiegel voor te houden. Het geeft te denken over de tijd en moeite die je zelf steekt in allerlei zaken die kinderen volstrekt niet boeiend vinden, zoals carrière maken, een nog grotere auto en heel veel geld verdienen. Maar kinderen die meedenken over de vraag hoe accountants het vertrouwen terug kunnen winnen? Duh, zou mijn zoon zeggen.  

Ik vermoed dat het gesprek aan de keukentafel bij de bestuurders thuis na afloop van deze ‘dialoogsessie’ ook wat hilarisch was: “Pap, je hebt nooit tijd om voorleesvader te zijn of mee te gaan op kamp, maar nu ga je wel naar een andere school? En je regelt er ook nog een prinses bij. Wat een rotstreek. En alsof kinderen weten wat een accountant is. Ik zeg altijd iets als ‘mijn vader helpt bedrijven zodat zij eerlijk zijn over het geld dat ze verdienen’ en dan haakt iedereen al af. De vader van Mike is piloot en de moeder van Justin werkt in een ziekenhuis. Dat is cool.”

“Ja schat, ik ben ook wel benieuwd. Welke van de 53 maatregelen lagen goed in de klas? De claw back-regeling vonden ze vast wel gaaf. En zien ze ook met terugwerkende kracht dat jullie nooit aan die periodieke kantoorroulatie hadden moeten beginnen? Goed hoor dat jullie nu met de commissarissen gaan bespreken wat de inzichten van deze kinderen voor de inrichting van de governance en de kwaliteitsbeheersing betekenen! Benoem anders een kind als commissaris! O, zet je in het kader van het terugwinnen van vertrouwen straks nog even de vuilniszakken buiten?”