Opinie 20 april 2015

Vuur in de beroepsgroep

Niet alleen als accountant heb ik te maken met permanente educatie maar ook in mijn nevenfunctie als brandweerman. Tussen die twee beroepsgroepen zit op dit vlak nogal wat verschil.

Met name in de beleving van vakbekwaamheid en de consequenties bij het niet voldoen hieraan. Ik kan niet anders zeggen dan dat een deel van de accountants zich op z’n zachtst gezegd nou niet bepaald het vuur uit de sloffen loopt.

Het vak brandweerman is in mijn geval een hobby: vrijwillig maar zeker niet vrijblijvend. Zo volg je als vrijwilliger dezelfde opleiding als de beroeps. Bovendien is binnen de brandweer een omslag gaande waardoor met name voor de vrijwilligerskorpsen het ‘vrijwillige’ karakter verdwijnt. Anders gezegd: de vrijwilliger wordt een beroepsbrandweerman met een nul-urencontract. Dit uit zich met name in eisen aan en verplichtingen rondom het vakbekwaam blijven en het periodiek testen hiervan.

Zo heb ik gedurende het jaar veertig oefenavonden van twee uur waarin hetgeen in de opleiding is geleerd wordt herhaald, nieuwe technieken worden bijgebracht en best en worst practices uit het land worden gedeeld. Daarnaast kennen we een jaarlijks verplichte hittetraining en realistische oefening. Hier bovenop komt minimaal eens in de vier jaar een verplichte driedaagse realistische brandbestrijdingstraining.

Begrijp me niet verkeerd, er bestaat de nodige weerstand tegen deze omslag. Met name veel oudgedienden valt het zwaar. Niettemin zie ik op elke oefenavond en training uitsluitend gemotiveerde mensen rondlopen. Die kritisch bezig zijn met hun vak en zichzelf continu proberen te verbeteren.

Hoe schril is dit contrast als ik kijk naar het vakbekwaam blijven binnen onze beroepsgroep. Zo hebben wij in het NBA Young Profs bestuur de discussie gevoerd of we PE-punten moeten toekennen aan onze bijeenkomsten, want dit trekt mogelijk ‘PE-hunters’. Dit zijn beroepsgenoten die aan hun vaktechnische verplichting voldoen door zo veel mogelijk gratis punten op te halen of in ieder geval tegen minimale kosten.

Dan heb ik ook nog mijn eigen ervaringen en van mijn medeberoepsgenoten in spé over de desinteresse die accountants op PE-bijeenkomsten aan de dag leggen. Of de ervaring van een NBA Young Prof over goede ‘toon aan de top’: partners die aan het eind van de driejaarperiode een week fulltime met cursus zijn - het onderwerp? Wat maar beschikbaar is! - om maar aan hun verplichting te voldoen.

Maar pas echt stuitend vind ik het verplicht moeten tekenen bij aankomst en wederom bij afloop van PE-bijeenkomsten. Dit is noodzakelijk, anders vertrekt blijkbaar een groot deel voortijdig. En dan durven we überhaupt na te denken over een beroepseed…

Binnen de brandweer kennen we een aantal kritische vaardigheden die binnen het jaar behaald dienen te worden. Daarnaast een periodieke medische keuring en een fitheidstest. Voldoe je niet aan één van de drie hierboven gestelde eisen, dan is het simpel: status non actief. Bij herhaling van niet voldoen: exit! Hieronder wordt nadrukkelijk ook verstaan het niet tijdig op je keuring verschijnen.

Los van medische oorzaken komt op non-actief stellen echter nagenoeg niet voor. Brandweermensen zorgen ervoor dat ze vakbekwaam zijn en laten dit tijdig controleren. Zodat ze hun collega’s niet in de steek laten en bovenal omdat ze trots zijn dat ze het vak mogen uitoefenen. Gevolg is dat brandweerposten optimaal worden bezet en de burger optimale zorg krijgt.

Binnen de accountancy kennen we een PE-verplichting waaraan jaarlijks moet worden voldaan. Voldoe je niet, dan volgt een herkansing. Voldoe je alsnog niet, dan volgt een tuchtklacht, resulterend in een boete die bij recidive uiteindelijk kan oplopen tot zwaardere sancties. Het werk wordt niet geraakt, althans niet in de eerste jaren. Maar hoe zit het met de vakbekwaamheid?

De PE-verplichting wordt dan ook met voeten getreden. Op non-actief stellen van accountants komt nagenoeg niet voor. Accountantskantoren kunnen hun personeel optimaal inzetten. De vereiste controle uren op dossiers worden behaald. Maar of de kwaliteit optimaal is?

Als met een accountantsverklaring mensenlevens gemoeid zouden zijn, zou de naleving van de PE-verplichting dan net zo soft zijn?