Opinie 30 november 2015

Voetbal

Mijn drie zoons – Thom, Daan en Huub – zijn fanatieke voetballers. Zij schoppen het op dat gebied vermoedelijk verder dan hun vader ooit heeft gedaan.

Hetgeen niet wil zeggen dat ik niets met voetbal heb. Los van het feit dat ik elk weekend trouw aan de zijlijn bij de jongens sta, ben ik sinds 2004 lid geweest van de Licentiecommissie van de KNVB. Het was een van de petten die ik lange tijd heb gedragen.

Daaraan komt morgen, 1 december 2015, een einde. Mijn termijn zit erop en ik moet plaatsmaken. Hetgeen ook goed is na zo’n lange periode, maar ik zeg dat met enige spijt: ik heb het altijd om niet en met liefde gedaan.

In het kader van het licentiesysteem hebben betaald voetbalorganisaties (BVO’s) in het Nederlandse systeem een doorlopende licentie. Daarbij spelen drie thema’s een rol: organisatie & veiligheid, juridisch en financieel.

Het zal duidelijk zijn dat ik mij met name heb bezig gehouden met het thema financieel. Voetbal is opportunisme. Het kapitaal van een BVO staat op het veld. Vaak is er sprake van een suikeroom.

Dirk Scheringa was via DSB de suikeroom van AZ. De ondergang van Dirk en zijn bank had ook de ondergang van AZ kunnen worden. Maar niets is minder waar: AZ is still alive & kicking. Af en toe zit ik er met mijn jongens op de tribune.

Ik zag buitenlandse investeerders hun intrede doen bij met name Vitesse en ADO Den Haag. We zagen dat eerder bij bijvoorbeeld Chelsea en Manchester City in Engeland. Die clubs stegen tot grote hoogte en werden kampioen. Voorlopig dromen ze daar nog van in Arnhem en Den Haag.

Ik zag diverse BVO’s failliet gaan. Haarlem, Veendam, RBC en AGOVV zijn daarvan voorbeelden. Vervelend, omdat het omvallen van een BVO het (eerlijke) competitieverloop in gevaar brengt. En juist daarover waakt de Licentiecommissie.

Andere BVO’s gingen bijna failliet of verkeerden geruime tijd in financiële moeilijkheden, maar stonden telkens weer op. Dankzij een kapitaalinjectie van een trouwe supporter. Roda JC uit Kerkrade kreeg recent op deze wijze blijkens persberichten tien miljoen euro binnen.

Af en toe kreeg ik wat mee van internationale ontwikkelingen. Bijvoorbeeld de opkomst van Financial Fair Play in Europa. Michel Platini heeft zich daar sterk voor gemaakt. Hij wordt nu – net als Sep Blatter – van corruptie verdacht.

Vanuit mijn FIOD-tijd wist ik van zwart geld dat in de sector rond ging. En van het gerommel met spelerscontracten, bijvoorbeeld fiscaal gehannes rond tekengelden of oprotpremies.

Ik volgde de internationale opkomst van match-fixing en het gokken op sportevenementen. Niet alleen op uitslagen, maar ook op de minuut waarin het eerste doelpunt, een gele of rode kaart zou vallen. Zaken die in feite niets met sport hebben te maken maar die het wel verzieken.

Ik heb enig zicht gekregen op de salarissen en transfersommen in de voetbalwereld. Op de werking van spelersfondsen en de handelwijze van spelersmakelaars. De opzet van spelerscontracten en de werking van bonussen bij het behalen van mijlpalen (kampioenschap, de beker, Europees voetbal). Very interesting!

Als licentiecommissie kregen we te maken met indeling van BVO’s in categorie I, een soort ‘onder curatele’ stelling. BVO’s haalden soms – al dan niet gesteund door hun accountants – boekhoudkundige trucs uit – gaming the system in optima forma - om daaruit te blijven. Hetgeen ze niet altijd is gelukt.

Een enkele keer kwam het voor dat de Licentiecommissie zware sancties moest uitdelen. Boetes of – nog erger voor een BVO – puntenaftrek in de competitie. Zo kreeg FC Twente vorig jaar tweemaal drie punten aftrek (en werden meerdere – eerder goedgekeurde – jaarrekeningen ingetrokken).

En ook in mijn laatste week was er weer het nodige te doen aangaande FC Twente. Over uitgelekte spelerscontracten, financieringsconstructies en het gebruik van side letters. Ik zal de afloop hiervan niet meer meemaken: mijn tijd zit erop.