Accountant
NBA-platform voor accountants en financials
Overig
Magazine Podcast Dossiers Nieuwsbrief Contact
Home > Opinie > 2015 > 11 > Standaard 4410: voorwaarde voor professionals
Opinie

Standaard 4410: voorwaarde voor professionals

Leestijd van ongeveer 2 minuten 5 reacties

Het recente voorstel om standaard 4410 ook van toepassing te verklaren op de vereenvoudigde rapportage van de micro-entiteiten heeft nogal wat stof doen opwaaien. Zo betoogde Steef Visser, voorzitter van de NBA-commissie MKB, dat de standaard te zwaar is voor het bedienen van een micro-onderneming.

Zeker wanneer de ondernemer als enige gebruiker van de jaarrekening wil volstaan met een 'summiere' jaarrekening leidt toepassing van 4410 tot een onnodig hoge rekening. Nergens voor nodig, aldus Visser, en gezien de reacties is een groot deel van de lezers dat met hem eens.

De vraag is echter of toepassing van de standaard tot een veel hogere rekening moet leiden. Want als ik de verplichtingen lees die zijn opgesomd op pagina 8 en 9 van het consultatiedocument, zie ik daar niets staan dat buitensporig overkomt. De integriteit van de klant vaststellen, afspraken maken over wat hij mag verwachten, toelichting geven en vragen stellen waar nodig en in een verklaring vastleggen wat je hebt gedaan lijken me tot de elementaire gereedschappen van elke accountant te behoren.

Ik begrijp niet wat hier overbodig aan is, en ik zou me als professional eerlijk gezegd schamen als ik één van deze zaken niet al vanzelfsprekend zou toepassen. Of anders gezegd, hoe moeten we onze vakbekwaamheid en zorgvuldigheid uit de VGBA anders invullen?

De vraag is dan ook waar alle opschudding vandaan komt. Komt dat doordat we onze praktijken zodanig inrichten dat die onvermijdelijk leiden tot extra kosten? Ik krijg uit de praktijk de volgende signalen die daar op wijzen:

  1. Het gebruik van standaardwerkprogramma’s lijkt efficiënt, maar heeft als risico dat daardoor bij veel opdrachten teveel werkzaamheden worden uitgevoerd.
  2. Kwaliteitssystemen moeten het accountantskantoor helpen om de kwaliteit van de samenstelopdrachten binnen het kantoor te garanderen. Dat is een garantie dat het vertrouwen in het beroep niet wordt geschaad. Maar bij kleine kantoren waar alle opdrachten door één of misschien twee accountants worden uitgevoerd worden de regels niet altijd als efficiënt ervaren. Overigens ook hier kunnen standaard kwaliteitshandboeken leiden tot onnodige kosten.
  3. Wie samenstelopdrachten verricht, valt onder de kwaliteitstoetsing van het kwaliteitssysteem. Met die toetsingen onderhouden we  het kwaliteitslabel waar we ons in de markt mee onderscheiden. Tegelijkertijd kunnen die toetsingen ook onvoorziene kosten met zich meebrengen, doordat  goed bedoelde aanbevelingen door een toetser kunnen leiden tot extra voorzieningen om voor alle zekerheid toch maar aan die aanbevelingen tegemoet te komen, hoewel ze niet uit de regels voortkomen.

Als deze signalen kloppen, richten we onze pijlen nu op het verkeerde doel. Want dan is niet de standaard het probleem, maar de toepassing en de handhaving ervan. Ik wil graag nagaan of hier sprake van is en zal het Adviescollege en de Raad van Toezicht vragen om een onderzoek.

Ik ondersteun niet de opvatting van de commissie MKB als zou de standaard te zwaar zijn. Maar waar ik ze van harte in ondersteun is hun oproep om vooral gebruik te maken van de consultatie. Want we horen ook graag uw ervaringen. Alleen zo komen we tot regelgeving die wordt gedragen door de leden.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Diana Clement is waarnemend voorzitter SRA en naast partner ook lid van het Dagelijks Bestuur bij Borrie. Eerder was ze voorzitter van de NOvAA en plaatsvervangend voorzitter van de NBA. In 2014 was ze lid van de Werkgroep Toekomst Accountantsberoep.

Gerelateerd

5 reacties

Linda Tuijn

Helemaal eens met Jos Nijbakker.

Respect voor onze klanten, vereist dat we de mogelijkheden bespreken en dat de klant de keuze heeft waar zijn of haar behoeften liggen. Het zou best kunnen dat een klant aangeeft dat hij wil dat duidelijk wordt wij zijn jaarrekening heeft gemaakt en daar een verklaring bij wil hebben. Maar er zijn ook zeker klanten die hier geen enkele behoefte aan hebben.

Dat je als accountant kwaliteit levert lijkt me niet voor discussie vatbaar, deze is gewaarborgd in de VGBA.

Onze kwaliteit staat ook bij het opstellen van balansen en resultatenrekeningen voor eenmanszaken en vof's (als overige opdracht) niet ter discussie, dus waarom zou dat bij een micro entiteit wel het geval zijn?

Het lijkt mij zinvol als we als accountants de intentie van de wetgever volgen, en niet krampachtig vasthouden aan een oud idee van het belang van de samenstelverklaring, waarin we overigens verklaren dat de verantwoordelijkheid voor de cijfers bij onze klant ligt.

De klant houdt ons verantwoordelijk voor de cijfers die we produceren, verklaring of geen verklaring. Om die verantwoordelijkheid te nemen, hoeven we ons niet te verschuilen achter standaarden en werkprogramma's, maar moeten we gewoon ons werk goed en efficiënt doen.

Gert-Jan Jordaan

Op grond van de nieuwe NVCOS 4410H zou het samenstellen gepaard moeten gaan met het afgeven van een samenstellingsverklaring, iets wat op basis van de huidige NVCOS 4410 achterwege kan worden gelaten. Een samenstellingsverklaring bij een stuk zonder waarderingsgrondslagen (immers de micro-entiteit hoeft deze niet te laten zien) blijft voor mij een bijzonder fenomeen. Zolang er keuze is in verslaggevingsregels blijft het kennis nemen van de grondslagen noodzakelijk. Je kunt je processen als samenstellend accountant nog zo inrichten, maar het eindproduct is nietszeggen. Je oordeel dat het stuk is samengesteld op basis van algemeen aanvaardbare grondslagen doet daar niets aan af. MVA kan bijv. zowel tegen kostprijs als tegen actuele waarde worden gewaardeerd. Dus als NVCOS 4410H verplicht wordt gesteld voor de accountant als deze een microentiteit samensteld dan maar zonder samenstellingsverklaring. Maar dan is de vraag wat je (zichtbare) toegevoegde waarde is voor het maatschappelijk verkeer. En met samenstellingsverklaring, dan graag met waarderingsgrondslagen. Kortom, het een bijt het ander.

Jos Nijbakker

Beste Diana,

Je geeft aan dat je je als professional eigenlijk zou schamen als je een van de elementen zoals opgesomd in het consultatiedocument niet als vanzelfsprekend zou toepassen. Daar ben ik het natuurlijk mee eens.

Maar ik zou het ook graag willen omdraaien: ik zou me namelijk ook schamen als ik mijn klant verplicht zou opzadelen met een verklaring en extra dossiervorming als hij daar geen behoefte aan heeft… Het maatschappelijk verkeer heeft zich via het wetgevingsproces uitgesproken voor vermindering van de administratieve lasten voor het kleinere MKB. Waarom kunnen wij als accountants niet luisteren naar dit signaal? Waarom kunnen we niet in overleg met de klant – uiteraard rekening houdend met wet- en regelgeving en door stakeholders gestelde eisen – die werkzaamheden uitvoeren waar in het specifieke geval behoefte aan is?

Anno 2015 zijn ondernemers echt wel in staat om zelf aan te geven aan welk product zij behoefte hebben. Zo gaat dat inmiddels al jaren heel goed bij eenmanszaken en personenvennootschappen, waarvoor soms in plaats van een uitgebreide jaarrekening (4410) een beknopte fiscale winstbijlage (niet 4410) kan worden opgesteld: schaalbare regelgeving heet dat. Laten we dit systeem nu ook bij micro entiteiten gaan toepassen. Gewoon maatwerk leveren. Als de klant, de bank, of een andere belanghebbende een verklaring wenst waaruit blijkt dat standaard 4410 is uitgevoerd, is dat natuurlijk prima. En zijn er accountants die voor de zekerheid (of vanwege hun vaak op kantooromvang gebaseerde interne behoefte aan kwaliteitsborging) liever altijd 4410 toepassen? Dan doen ze dat toch? Maar dan wel graag onverplicht.

Zoals John Weerdenburg terecht opmerkt, zit het hem niet zo zeer in het gebrek aan kwaliteitsstreven van ons accountants, maar in de extra formele dossiervorming. Dat er bij toetsingen interpretatieverschillen kunnen zijn, waardoor veel kantoren inmiddels het zekere voor het onzekere nemen qua dossiervastlegging, is geen nieuws. Deze administratieve ballast mag ook daarom zeker niet verplicht van toepassing worden verklaard op de kleinste ondernemingen.

Kwaliteit wordt in beginsel voldoende gewaarborgd door de overige regelgeving die van toepassing is op het accountantsberoep.

In kan mij dan ook volledig vinden in het standpunt van de Commissie MKB.

Jan

Grote vraag is wat we anders gaan doen als we straks de rapportage voor een micro entiteit gaan opstellen. Zelf denk ok dat dat niet zo veel is. Dus kun je als accountant blijven staan voor de kwaliteit die je levert. Dit doe je door het afgeven van de samenstellingsverklaring.

John Weerdenburg

Beste Diana,
We hebben als beroepsgroep een prachtig gedragscode waarin integriteit, deskundigheid en zorgvuldigheid, geheimhouding, objectiviteit en professioneel gedrag centraal staat. Deze normen zijn een borging van kwaliteit voor het maatschappelijk verkeer helder en daar kunnen ze accountants op af rekenen. Of we daaraan de toepassing van 4410 verplicht aan moeten toevoegen bij een micro-onderneming valt te bezien. Want de uitvoering hiervan resulteert in extra vastleggingen zonder dat deze meestal kwaliteit aan het product toevoegt. Dit resulteert in een kostenverhoging die de klant zal moeten betalen. Accountants zullen producten afleveren die kwaliteit herbergen; anders worden deze producten niet uitgebracht. 4410 ziet niet toe op het product, maar op de wijze waarop het product tot stand is gekomen, oftewel dossiervorming.
Tenslotte kan ik het niet nalaten over de kosten van toezicht. In de huidige samenstellingspraktijk bestaat een grote discussie over wat een adequate vastlegging in een samenstellingsdossier is. En vergeet niet:in Standaard 4410 staan geen normen voor dossiervorming. Als we dit toezicht ook gaan projecteren op de micro-onderneming (zeker als de gebruiker van de jaarrekening alleen de ondernemer) dan onderschatten we de VGBA en overschatten we de waarde van 4410.

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.

Relevantie Datum