NBA

Vakbekwaamheid verzekerd

Het accountantsberoep krijgt in september weer stevige aandacht van politiek en maatschappelijk verkeer. De werkgroep Toekomst Accountantsberoep presenteert eind van de maand haar voorstellen, als antwoord op de uitnodiging van de Tweede Kamer. De AFM brengt een rapportage uit over controlekwaliteit bij de grootste kantoren. En het ministerie komt met een evaluatie van de Wet toezicht accountantsorganisaties.

De grote aandacht voor het project Toekomst Accountantsberoep maakt dat andere zaken wat ondergesneeuwd kunnen raken. Bijvoorbeeld de Contourennota over de vernieuwing van de accountantsopleiding. Dit voorjaar is de conceptversie ervan aan leden en andere stakeholders voorgelegd ter consultatie. De vele ontvangen suggesties zijn vervolgens bekeken en waar nodig verwerkt.

In juli hebben het NBA-bestuur en het bestuur van de CEA de finale versie van de nota vastgesteld en gepresenteerd onder de titel 'Vakbekwaamheid Verzekerd'. Mogelijk is die versie aan uw waarneming voorbij gegaan, want het was vakantietijd. Maar dat maakt de nota niet minder belangrijk. Een gezonde toekomst voor het accountantsberoep begint immers met een gedegen opleiding, die aansluit bij ontwikkelingen in de markt en bij verwachtingen van de samenleving.

Net als in de conceptversie is de belangrijkste wijziging ten opzichte van de huidige opleiding een differentiatie naar twee oriëntaties: assurance en accountancy. Studenten maken na een common body of knowledge een keus tussen beide afstudeerrichtingen. Na het voltooien van hun studie kunnen zij zich inschrijven als AA of als RA, afhankelijk van hun keus voor hbo of wo. Afhankelijk van de gekozen studierichting krijgen ze wel of niet de bevoegdheid om jaarrekening controles te verrichten.

Is er veel in de nota veranderd, naar aanleiding van de ontvangen commentaren? Ja en nee. De grote lijn is behouden, maar er is een paragraaf over het beroepsprofiel toegevoegd. Ook is de afbakening van assurance-werkzaamheden bij de oriëntatie Accountancy duidelijker dan voorheen. De accountant die kiest voor de afstudeervariant accountancy krijgt de mogelijkheid om nog steeds een bepaalde mate van assurance aan ondernemers te verlenen: denk daarbij aan omzetverklaringen, subsidieverklaringen en dergelijke. In de conceptversie was sprake van een afzonderlijke oob-specialisatie; die is vervallen. De paragraaf over de titulatuur is aangepast en er is meer te lezen over de beoogde inhoudelijke vernieuwing van het onderwijs.

Wat het ministerie van Financiën betreft wordt het voorgestelde opleidingsmodel gerealiseerd binnen de huidige wettelijke kaders, dus met behoud van de bestaande titels en titelbescherming. Dat betekent dat vlotte invoering, inclusief nieuwe eindtermen, mogelijk moet zijn. Dit heeft geprevaleerd boven de wens één titel te verkrijgen.

Van een heel andere orde, maar van groot belang voor de mkb-praktijk, is de herziening van standaard 4410 voor samenstelopdrachten. Een belangrijke standaard, waarmee de accountant toegevoegde waarde kan bieden aan opdrachtgevers. Eind vorig jaar teruggetrokken voor vaststelling omdat meer tijd nodig was om tot een afgewogen en gedegen product te komen. Binnen de LOA wordt nu gemikt op uitbrengen van de standaard dit najaar, inclusief presentaties in de regio. Ook tijdens de nog lopende reeks bezoeken aan kleinere kantoren zal de standaard op de agenda staan.

Er is, kortom, meer dan alleen het toekomstproject. Op naar het nieuwe werkseizoen!

Deze bijdrage is ook als column geplaatst in het septembernummer van Accountant.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Dirk ter Harmsel is directeur van het Bureau Vaktechniek Accountancy van Alfa Accountants en Adviseurs. Van januari 2013 tot juni 2015 was hij plaatsvervangend voorzitter van de NBA.

Gerelateerd

5 reacties

Toine Goossens

Ander beleid dreigt inderdaad tussen wal en schip te raken. Het wordt een heel drukke winter.

Wim Nusselder

Hoi Arnout, Ik weet dat de AFM kantoren vergunningen geeft tot wettelijke controles. Toch vermeldt artikel 36 lid 2 van de Wet op het Accountantsberoep: “In het accountantsregister worden, voor zover van toepassing, de volgende gegevens van de ingeschrevene opgenomen: i. indien de opleiding van de ingeschrevene voldoet aan de eindtermen voor het uitvoeren van wettelijke controles: een aantekening daarvan”. Ik las dat dus als aantekening van “het al of niet hebben van de bevoegdheid tot WETTELIJKE controles” en niet als aantekening van certificeringsbevoegdheid i.h.a.. Als er inderdaad nu al AA’s in het NBA register staan die niet certificeringsbevoegd zijn, wordt de maatschappelijke verwarring over de waarde van de accountantstitel inderdaad niet per se dramatisch vergroot door “Vakbekwaamheid verzekerd”. Waarom zijn sommige AA’s overigens niet certificeringsbevoegd? Voldeed hun opleiding niet aan dezelfde eindtermen als die van andere AA’s?!?

Arnout van Kempen

Het RA/AA-register vermeldt de certificeringsbevoegdheid van een accountant. Op dit moment hebben alle RA's en de meeste AA's die bevoegdheid. Niet de bevoegdheid tot het verrichten van wettelijke controles. De bevoegdheid tot het verrichten van wettelijke controles wordt, op grond van de Wta, toegekend door accountantsorganisaties, en wordt geregistreerd door de AFM in haar registers. Er is dus geen enkele noodzaak tot aanpassing in de registers. Het huidige register registreert de certificeringsbevoegdheid, en na "Vakbekwaamheid verzekerd" kan dat gewoon zo blijven. Het NBA is nu al niet bevoegd het recht tot wettelijke controles toe te kennen, en daar verandert dus ook niets. De verwarring die komen gaat is niet anders dan de verwarring die nu, kennelijk, al heerst. Wat, zo kan ik mij voorstellen, voor het maatschappelijk verkeer vooral verwarrend is, is het feit dat we twee titels kennen die aansluiten bij twee opleidingsniveaus, die echter geen enkel verschil in bevoegdheid opleveren. Het maatschappelijk verkeer wordt geacht te begrijpen (zo horen we bijvoorbeeld van Nyenrode) dat een accountant toch echt academisch gevormd moet zijn, maar als dat niet zo is, maakt dat eigenlijk niets uit. Een andere titel, maar verder niets. Overigens is de situatie in veel landen niet echt heel verschillend. In Moldavie, bijvoorbeeld, misschien niet het meest vooraanstaande accountantsland van ons continent, maar wel een land waar de verwarring groot genoeg is om zelfs twee talen (Roemeens en Russisch), twee alfabetten (latijn en cyrillisch), twee IFRS-standaarden, en nog zo wat verwarring-stichtende karakteristieken, kent men ook enerzijds het lidmaatschap van de accountantsorganisatie dat iets zegt over wat men kan/is en de vergunning die zegt wat men mag. Als de Moldaven dat begrijpen, zal dat in Nederland vast ook wel lukken.

Wim Nusselder

De Wet Toezicht Accountantsorganisaties definieert een accountantsorganisatie als een organisatie die wettelijke controles verplicht. De Wet op het Accountantsberoep definieert een accountant als een RA of AA die als zodanig is ingeschreven in het register van de NBA op grond van het met goed gevolg afronden van de voor die titels benodigde opleidingen. Tot nu toe vermeldt het register slechts het al of niet hebben van de bevoegdheid tot WETTELIJKE controles. Begrijp ik goed dat na implementatie van “Vakbekwaamheid verzekerd” BOVENDIEN aangetekend wordt of de geregistreerd SOWIESO bevoegd is tot externe jaarrekeningcontroles? Als ik het goed begrijp is het ministerie bereid de titels RA en AA te handhaven voor accounants die NIET bevoegd zijn tot externe jaarrekeningcontrole. Schept dat geen verwarring in het maatschappelijk verkeer?

Pieter de Kok

Volgens mij moet deze nota worden meegenomen in de bredere discussie rondom hervormingen. Het moet immers gaan om hervormingen van de gehele Accountancyketen. Onderwijs, PE e.d. zijn hier significant onderdeel van. Ik zie bijvoorbeeld een 1:1 relatie tussen verdienmodel en Accountancyonderwijs en PE. Ik kan mij niet voorstellen dat we deze nota niet combineren met het rapport van stuur- en werkgroep. Ziet de NBA dit anders? Is er iemand die het geheel nog overziet bij de NBA of gaat er van alles in silo's parallel?

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.