Opinie 08 augustus 2014

IBAN en de klant die centraal staat

Het kan niemand zijn ontgaan: voortaan dient iedereen gebruik te maken van IBAN. Een codering die maakt dat alle betalingen binnen Europa via dezelfde standaardcodering verricht kunnen worden. Handig zeg!

Zeker voor die vele, vele bankklanten die nooit internationale betalingen verrichten. Of die daar al sinds jaar en dag hun creditcard voor gebruiken, en dus ook al niks aan IBAN hebben.

Ja, giro 555 kan het wel schudden sinds IBAN, maar ja, alles voor het internationale betaalverkeer hè. Daar zitten wij als consumenten en mkb-bedrijven namelijk op te wachten, heeft iemand in bijna goddelijke wijsheid besloten.

Is IBAN een slecht idee? Nee, natuurlijk niet. Een technische codificatie die voor eenvoudige connectiviteit zorgt in het betalingsverkeer is nooit slecht. Wat wel slecht is, is de volkomen idiote wijze waarop de banken er mee om gaan. 'De klant centraal' betekent kennelijk van alles, maar zeker niet: even bedenken wat voor klanten handig is, en dat dan ook organiseren.

Want ditzelfde probleem is enkele decennia geleden al eens opgetreden en opgelost, in een andere setting. Wat nu 'betalingsverkeer' heet, was toen 'internet'. En wat nu IBAN is, was toen IP.

Op internet heeft alles een IP-adres. Een soort IBAN-nummer. Heel handig voor machines, heel nutteloos voor mensen. Als u een website zoekt op het IP-adres '74.125.227.143', dan vindt u alles wat u vinden wilt. Maar niemand onthoudt een dergelijk adres. Het is nietszeggend. Daarom hebben we voor internet de zogeheten URL, de unified resource locator. Deze is veelal opgebouwd uit een zogenaamd protocol, en dan een voor mensen goed leesbaar adres. Wie als adres opgeeft een hypertext-pagina (http) te zoeken met de aanduiding www.google.nl vindt het IP-adres 74.125.227.143.

Hoe werkt zoiets? De browser vraagt bij een zogeheten domain name server, een DNS, om de url http://www.google.nl te vertalen naar een IP-adres. Via een vrij slim systeem zorgen DNS-servers er wereldwijd voor dat je vlotjes de vertaling terugkrijgt, en je browser benadert vervolgens het correcte IP-adres. Als gebruiker merk je daar niets van. Wil je via FTP, mail, telnet etc. gebruikmaken van internet, dan werkt het proces min of meer vergelijkbaar.

Binnen die protocollen is mail de interessantste voor wie echt wil nadenken over IBAN. Bij e-mail bestaat de URL uit een uniek persoonlijk deel, en de naam van de partij die de mail dient af te wikkelen. Als u mij mailt, arnout.van.kempen@fplc.nl, dan zorgt de DNS er voor dat het IP-adres van fplc.nl wordt gevonden, en de mailserver die daarachter zit, bezorgt de mail vervolgens bij mij. Maar nog steeds: op het niveau van de informatie-transactie, wordt alles aangeduid met een IP-adres van het formaat XX.XX.XX.XX met XX, een hexadecimaal getal van twee cijfers, dat niemand kan lezen.

Het internet brak door, door het gebruik van URL's, door het e-mailprotocol en door het hypertext-protocol.

Nu terug naar IBAN. Als je nog met een papieren acceptgiro werkt, dan is het technisch wat lastig (niet onmogelijk, alleen wat meer werk voor de bank) om met een systeem van URL's te werken. Maar wie gebruikmaakt van elektronisch bankieren, elektronisch factureren etc., kan zonder al te veel moeite de infrastructuur van URL's, DNS-servers etc. kopiëren naar een bancaire omgeving.

Een bank die werkelijk beweert haar klanten centraal te stellen, gaat praten met de collega banken, met de NVB, en met de EU, over een bancaire URL.

Ik wil mijn belastingen voortaan graag betalen aan PAY://OB.BELASTINGDIENST@ING.NL en niet aan NL86 INGB 0002 4455 88.

De Rabobank heb ik er over aangesproken. Reactie: "Wij zijn altijd geïnteresseerd in feedback van onze klanten. Probeer het ook eens op ons forum!" Wat webcare-taal is voor "Uh, waar heb je het over? Of beter, zeg maar niks meer!".

Banken, pak dit eens op!