Communiceren en stierenvechten
Bij stierenvechten denken aan accountants? Het lijkt vreemd, maar het gebeurde mij dit voorjaar.
Communicatie kan niet recht praten wat krom is. Toch lijken beroepscommunicatoren dat vaak te denken. Ook in de accountantswereld was dat jarenlang het geval, eigenlijk zolang ik mij kan herinneren. "We moeten beter uitleggen wat we doen, laten zien hoe het echt zit, duidelijk maken waar de verwachtingen afwijken van onze taak etc." Daarnaast moest natuurlijk worden 'gecommuniceerd' dat veel zaken door de enorme 'complexiteit' voor de gewone sterveling nu eenmaal nauwelijks zijn te bevatten. En als zelfs de beroepspraters geen woorden meer hadden, gold het adagium ‘als je wordt geschoren moet je stilzitten'. Helemaal verkeerd natuurlijk, want bij regelmatige herhaling funest voor de beeldvorming.
Maar de laatste tijd zijn er lichtpunten te ontwaren, voor de optimist tenminste, en dat ben ik van nature. Op collectief niveau waren de collectieve management letters van de NBA al een stap voorwaarts. Recenter was ook het mea culpa van KPMG veelbetekenend (NBA-debatbijeenkomst 28 mei). Eind juni zette KPMG een nieuwe stap met een webpagina waar inhoudelijk wordt gereageerd op perspublicaties. Hopelijk een nieuwe traditie in de branche, mits ook open kaart wordt gespeeld als verwijten terecht zijn. Dat werkt goed. Zie het voorbeeld van bestuursvoorzitter Manfred Zurhorst van DRV Accountants & Adviseurs, die een jaar geleden het boetekleed aantrok over het door de AFM "aan alle kanten afserveren" van zijn kantoor en vertelde wat DRV sindsdien heeft verbeterd. Natuurlijk is ook dat pr-beleid, maar van een veel productiever - want geloofwaardiger - soort dan volharden in stilte of in onverkoopbare praatjes over ‘met de kennis van nu'. De huidige debatten over de toekomst van het beroep zijn ook van een tot voor kort ondenkbare openheid. Laat zien wat je kunt en goed doet, maar erken waar het fout is gegaan. Daar wordt niemand minder van, integendeel.
En nu de sprong naar dat zonnige onderwerp, althans meteorologisch: stierenvechten. Volgens velen een stuitende bezigheid met onacceptabel dierenleed, waarvan je ter verdediging alleen kunt zeggen dat het nu eenmaal een diepgewortelde culturele traditie is. Ik kon een glimlach dan ook niet onderdrukken toen tijdens een rondleiding door de arena van Sevilla een communicatiemevrouw ijverig probeerde om de aanwezigen te overtuigen van het uiterst humane en diervriendelijke karakter van deze traditie. Met drie kernargumenten. Een: Stierenvechten is geen sport maar een kunstvorm. Twee: Stierenvechters zijn getraind om de dodelijke steek efficiënt toe te brengen, zodat de stier zo min mogelijk lijdt. En drie: Alleen door het fokken van stieren voor dit speciale doel, is voorkomen dat deze specifieke soort al vroeg in de twintigste eeuw in Europa is uitgestorven.
Ook al zie ik eigenlijk geen enkel verband tussen stierenvechten en accountancy, toch moest ik daar, in de blakerende zon, onweerstaanbaar denken aan de communicatie vanuit het accountantsberoep de afgelopen twee decennia. De houding van niks aan de hand, allemaal perceptie en als er al iets mis was is nu alles beter.
Die Spaanse rondleidster sprak trouwens erg goed. Ik was daardoor nog overtuigd ook. Bijna tenminste.
Deze bijdrage is ook als column geplaatst in het juli/augustusnummer van Accountant.