NBA 08 juli 2014

Informatievere controleverklaring 2014 voor alle oob's

Afgelopen maand heeft de IAASB belangrijke stappen gezet naar de informatievere controleverklaring.

Als alles goed gaat wordt de nieuwe controlestandaard over de controleverklaring in de septembervergadering van de IAASB afgerond, waarmee de nieuwe controleverklaring internationaal in principe een feit is. Met deze verklaring-nieuwe-stijl ontstaat een nieuw tijdperk waarbij de accountant grote stappen zet in het kader van maatschappelijke relevantie door transparanter te rapporteren over zaken die hij van belang acht voor de lezer van de jaarrekening.

In de laatste IAASB vergadering kwamen enkele belangrijke punten aan de orde:

1. De oproep vanuit het maatschappelijk verkeer aan de accountant om tijdig te waarschuwen als er zich problemen voorkunnen gaan doen met betrekking tot de continuïteit. Deze vraag is ingegeven door situaties waarbij een paar maanden na het afgeven van een goedkeurende verklaring bedrijven failliet gingen. De IAASB wil hier graag invulling aan geven, maar heeft ook rekening te houden met de verslaggevingsregels zoals IFRS. De IAASB denkt nog na hoe men om moet gaan met situaties waarin er volgens de verslaggevingsregels geen problemen zijn, maar er toch zaken zijn die nader zijn bekeken in het kader van de controle.
2. De voorbeelden van key audit matters (KAM, zaken die veel aandacht hebben gekregen in de controle). De IAASB wil dat accountants zelf nadenken hoe zij de KAM het best kunnen verwoorden in de verklaring. Ze wil boilerplate teksten voorkomen. Ik noem dat de tipp ex challenge: als je de naam van de onderneming weglakt, moet je nog kunnen begrijpen over welk bedrijf het gaat. In principe wil de IAASB een paar voorbeelden opstellen die als toelichting op de standaard beschikbaar komen. Naar verwachting zullen de KAM's zich in de praktijk verder uitkristalliseren op basis van best practices.

Nederland loopt voorop

Zoals eerder aangekondigd zal de NBA de nieuwe controleverklaring in 2014 verplichtstellen. Deze verplichtstelling zal gelden voor alle organisaties van openbaar belang (oob's). Daarmee wordt de nieuwe verklaring verplicht voor alle controles bij organisaties die aan een beurs genoteerde effecten hebben uitgegeven, banken en verzekeraars. De NBA loopt daarmee vooruit op de IAASB - die de verklaring vermoedelijk voor boekjaren 2016 verplicht stelt - en ook vooruit op de Europese regelgeving die ook in 2016 ingaat.

Deze zomermaanden zal het Adviescollege Beroepsreglementering bespreken hoe de verklaring er concreet uit gaat zien. Het IAASB-model is daarbij de minimumpositie. De voorstellen vanuit Europa en de motie Nijboer tijdens het recent gehouden parlementaire overleg over accountancy in de Tweede kamer geven mogelijk aanleiding tot aanvulling.

NBA zal de kaders voor de nieuwe controleverklaring half oktober 2014 naar buiten brengen, zodat accountants en hun opdrachtgevers tijdig kunnen anticiperen op de informatievere wijze van rapporteren door de accountant.

Misschien denkt u weer meer regels en gedoe. Ik ben het daarmee niet eens. Uit eigen ervaring met de begin 2014 afgegeven controleverklaringen-nieuwe-stijl weet ik dat de nieuwe verklaring een utstekende springplank is om de blackbox van het controleproces en de -bevindingen te openen. Ook dat is maatschappelijke relevantie. En dat dit belangrijk is, blijkt wel uit de aandacht in de politiek en andere stakeholders. Laten we dus blij zijn met deze ontwikkeling!.

Peter Eimers, voorzitter Adviescollege Beroepsreglementering

Deze bijdrage wordt ook als column geplaatst in het juli/augustusnummer van Accountant.