Opinie

'Perfect imperfections'

Soms lees of hoor je ergens een zin die blijft hangen. Die beelden oproept. Die zelfs inspireert tot het schrijven van een blog.

Soulartiest John Legend zingt in het romantische maar mierzoete All of me over perfect imperfections. Een zin(snede) die nadat ik het liedje weer eens op de radio hoorde, dagenlang bij mij bleef hangen. Ik moest er iets mee.

Want ook binnen de accountancy kennen we imperfecties, weeffouten zo u wilt. Voorbeelden zijn - althans volgens velen - onder meer: (1) het maatschappelijk verkeer als niet-betalende cliënt van de accountant en daarnaast (2) het partner-, besturings- en verdienmodel van accountantsorganisaties.

Over het eerste wordt al gediscussieerd sinds Limperg diens vertrouwensleer ontvouwde. Het tweede aspect betreft vooral een (Nederlands) discussiepunt van de laatste tijd.

En mogen we eigenlijk wel over imperfecties spreken als de nuchtere constatering is dat deze tot - pak hem beet - de tachtiger jaren van de vorige eeuw, nauwelijks tot problemen hebben geleid?

En als het wel degelijk om imperfecties gaat, moeten we dan doorgaan met 'pleisters plakken' of dienen we het probleem door rigoureuze ingrepen op te lossen?

En is het eigenlijk wel realistisch en niet te kostbaar om naar perfectie te streven? Bestaat er een eenduidig schoonheidsideaal? En is voor sommigen een kras of een litteken eigenlijk ook niet een teken van schoonheid?

Ach, laat ik niet te filosofisch worden en gewoon kijken naar de woorden die de minister van Financiën, Jeroen Dijsselbloem, onlangs uitsprak over de governance en het verdienmodel van accountantsorganisaties, namelijk dat deze ‘de kwetsbaarheden en risico's in het huidige model [moeten] mitigeren door waarborgen te creëren. Dat is allereerst een verantwoordelijkheid van de sector zelf.'

In feite spreekt hij wel degelijk over een imperfectie. Zijn geloof in de sector is - gelukkig - nog groot genoeg om deze het vertrouwen en de kans te geven zelf met adequate maatregelen en oplossingen te komen.

Dijsselbloem heeft wat mij betreft gelijk. We hebben krassen en littekens opgelopen. Voldoen niet aan het schoonheidsideaal van het maatschappelijk verkeer. Maatregelen en oplossingen zullen direct doeltreffend moeten zijn.  Geen halve maatregelen en schijnoplossingen. Geen brede retoriek, maar chirurgische precisie. Geen abstracties, maar concrete zaken. Boter bij de vis.

Het door de minister gegeven tijdsbestek is kort, een paar maanden. Dat hoeft geen probleem te zijn: onder druk wordt alles vloeibaar. Bovendien is de opdracht aan de projectgroep, stuurgroep, beroepsorganisatie, sector en alle vakgenoten volstrekt helder: kom tot perfect imperfections.

The world is beating you down,
I'm around through every mood
You're my downfall, you're my muse
My worst distraction, my rhythm and blues
I can't stop singing, it's ringing, in my head for you
Cause all of me
Loves all of you
Love your curves and all your edges
All your perfect imperfections

(John Legend, All of me)

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Marcel Pheijffer (1967) is hoogleraar Forensische Accountancy aan de universiteiten Nyenrode en Leiden.

8 reacties

Marcel Pheijffer

AT: Carel wat dacht je van Money is too tight to mention van Simply Red (album Picture Book)?

Carel Verdiesen

Beste Marcel, Als het verdienmodel nu een probleem is, dat moet worden opgelost. Waarom het verdienmodel niet gebruiken bij de oplossing? Wat ik mis in de discussie is de persoonlijke financiele betrokkenheid. Bijvoorbeeld aansprakelijkheid met omkering van de bewijslast? Zou dat de wens van de kwaadwillende accountant om bij zijn klant (klein of groot) wat beter te kijken niet vergroten? (heeft zoveel bezwaren dat het bijna de oplossing wel moet zijn) Ik heb er zo gauw geen jaren 80 liedje bij helaas

Wim Nusselder

‘Liefde voor Het Vak, inclusief rondingen en scherpe kantjes’...?! :-) Nee, er is geen eenduidig schoonheidsideaal. Voor de een is dat een democratisch gelegitimeerde sociaal-economische ordening met de overheid als schild voor de zwakken. Voor de ander dat een geheel van vrije markten zonder overheidsinterventie. Voor weer een ander een uitgebalanceerd evenwicht tussen beide, dat zowel rechtvaardigheid als efficiëntie dient. Op de rol van Het Vak daarin hebben we geen eenduidige visie. Ik schrijf ‘we’, hoewel ik geen accountant ben. Ik heb wel mijn vak gemaakt van betrouwbare financiële verslaglegging. Want is dat niet Het Vak, ongeacht opleiding en verdienmodel: ‘betrouwbare financiële verslaglegging’? Externe controle is een waarborg voor betrouwbaarheid ten behoeve van publieke belanghebbenden vertegenwoordigd door de overheid-bij-gebrek-aan-beter en ten behoeve van particuliere belanghebbenden als eigenaars en subsidiegevers. De kwetsbaarheden en risico’s zijn een terugtredende overheid die publieke belanghebbenden in de kou laat staan en verdienmodellen en aansturing die externe controleurs direct afhankelijk maken van financiële verslagleggers. Professionaliteit, beroepseer en beroepsethiek gebaseerd op het besef ZELF publieke belangen te behartigen en eigenbelang daaraan ondergeschikt te moeten maken zijn een alternatieve waarborg voor betrouwbare financiële verslaglegging (en -breder-: betrouwbare publieke informatie). Waar onafhankelijkheid van externe controle kennelijk in teveel gevallen tekortschiet is - ófwel steviger borging nodig door institutionele scheiding van de verslagleggers en van degenen waarvan de verslagleggers afhankelijk zijn - ófwel versteviging van De Professie. (Of een combinatie van beiden natuurlijk.)

Jan Wietsma

Beste Marcel, De maatschappij van de jaren 80 is niet vergelijkbaar met maatschappij van het nu. Dat ligt aan een heleboel zaken. Wat niet wezenlijk verandert is, is de aard van de mens. Wel de visie die we daarop hebben als het gaat om beheersbaarheid. Daarnaast constateert menig wetenschapper uit de gedragswetenschappelijke hoek dat de maatschappij in de jaren 80 veel kenmerken had van een schuldcultuur en dat de maatschappij anno 2014 veel kenmerken heeft van een schaamtecultuur. Alleen al dat gegeven leidt er toe dat we het maken van fouten anders beoordelen en dat we het steeds lastiger zullen gaan vinden om uit onszelf fouten toe te geven. In die zin raad ik iedereen aan om het boek Identiteit van Paul Verhaeghe te lezen, je snapt dan beter waarom we momenteel met zoveel 'schandalen' te maken hebben.

Carla Slotema

Het is inderdaad een liedje dat bij blijft Marcel. De perfecte imperfecties die je noemt zijn herkenbaar. Natuurlijk willen we risico’s en kwetsbaarheden mitigeren. Alleen neig ik zelf om deze onder ‘gedrag’ en ‘cultuur’ te hangen én eerst een eenduidige probleemanalyse te maken. De oplossing hiervoor is niet alleen gelegen in de ‘harde’ waarborgen zoals regeltjes, maar vooral ook in de ‘softere’ waarborgen om de kwaliteit, onafhankelijkheid en integriteit in de sector te verbeteren. Daarbij is (net als in een relatie ;-) ) communiceren cruciaal: kritisch luisteren naar elkaar, doorvragen, vertellen wat we doen en wat niet, aangeven hoe we onze integriteit/onafhankelijkheid/kwaliteit waarborgen, elkaar op gedrag aanspreken, wellicht zelfs een breder scala van onderwerpen bespreken, enz. enz. Ik hoor jullie denken, al dat gepraat, we willen concrete resultaten en oplossingen! Maar als we nu elkaar, onze cliënten, de maatschappij en de politiek erbij betrekken kunnen we de perfecte imperfecties die overblijven uitleggen en geldt wellicht de onderstaande tekst van het liedje niet (meer ;-) ): "Drawing me in, and you kicking me out. Got my head spinning, no kidding, I can't pin you down. What's going on in that beautiful mind. I'm on your magical mystery ride. And I'm so dizzy, don't know what hit me, but I'll be alright (John Legend, All of me)".

Hans Dijkstra

Zat net even het journaal van 8 uur te kijken. Zag een item langskomen over slagers die hun eigen vlees niet meer mogen keuren. Even op de site gekeken (zie link) en las een bericht (en rapport van commissie Joustra) dat me verplicht leesvoer lijkt voor de collega's die nu in korte tijd proberen te komen tot plannen om de politiek ervan te overtuigen dat we wel degelijk in staat zijn onze eigen zaak goed/beter te regelen. http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2014/06/10/kabinet-stevige-ingrepen-vleesketen-voedselveiligheid-voorop.html Ik heb even door dat rapport heen gewapperd en je hebt niet veel fantasie nodig om de parallellen te zien tussen een sector die 'nog niet' klaar was voor verregaande zelfregulering en een sector die (bijna) 'niet meer' het vertrouwen krijgt voor die zelfregulering. Een leerzame case study.

Jan Bouwens

Ik zie toch wel een probleem in de korte tijd die NBA heeft. Voor alles dat NBA wil, moet de organisatie mandaat halen bij de leden. De vraag is of NBA een beleidsvoornemen ter zake op schrift klaar heeft liggen waar de leden tijdig op af tekenen. Dat is wel nodig om met gezag de wetgever tegenoet te treden). Ik ben het eens met Rik dat we nu voort moeten. Organisaties zijn groter en complexer geworden en dat betekent dat de accountant zich anders verhoudt tot het bedrijf.

Rik Blijham

AT:Marcel, Je constateert dat tot de 80-er jaren van de vorige eeuw nauwelijks problemen waren met genoemde imperfecties. De vraag is echter: waren er toen geen problemen of werden er geen problemen gezien. We spreken over de tijd dat accountants tot de notabelen behoorden en vanuit die positie zoveel gezag genoten dat hun reilen en zeilen kritiekloos werd geslikt. Misschien ging van die positie ook een zekere disciplinerende werking uit (noblesse oblige), maar ik zou willen waken voor al te romantische beelden bij die tijd. Los daarvan: die tijden keren niet meer terug en dat behoeven we wat mij betreft ook niet te betreuren. Dus inderdaad: boter bij de vis graag! Met minder hoeven we niet aan te komen.

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.