Opinie 12 mei 2014

Belastinglatenties bij woningcorporaties een bubbel?

FC Twente mag een toekomstige instroom van geld niet nu al op zijn balans zetten maar een woningcorporatie wat zij in de toekomst niet hoeven te betalen wel!

Met hard werken en terugdringen van kosten  heeft een woningcorporatie een positief resultaat behaald van ruim 2 miljoen. Dan komt de accountant en tovert er een winstpost bij van 5 miljoen aan latente vennootschapsbelasting. 'Die moet - volgens een stellige bewering van de RJ - geactiveerd worden', zegt hij. 

Tjonge, een winst van 5 miljoen erbij, dat lijkt wel toveren. Maar oef, dat wordt moeilijk uitleggen aan huurders en werknemers. Want het zijn barre tijden door de verhuurdersheffingen, de kosten moeten worden teruggedrongen, de huren extra verhoogd en de nieuwbouw/renovatie getemporiseerd. Hoe valt dat uit te leggen met zo'n prachtige winst?

Nee, legt de accountant uit: 'Het is geen vordering die tot een instroom van geld leidt, nee en ook geen uitgave die over meerdere jaren moet worden toegerekend.' 

Maar, legt hij uit : 'U hoeft in de toekomst geen vennootschapsbelasting te betalen en dat voordeel zetten we nu alvast als actiefpost op de balans en, als u in de toekomst vennootschapsbelasting verschuldigd bent die u niet hoeft te betalen, dan nemen we het weer als verlies.'

Het is moeilijk te volgen. Dus begrijpen we het nu goed: 'Als we in de toekomst iets niet hoeven te betalen dan moeten we dat nu alvast als winst nemen en op de balans zetten en tot ons eigen vermogen rekenen?'

Ja, daar komt het in dit geval op neer. De accountant is zelf ook niet gelukkig met deze post, maar de RJ is daar stellig in en dat is bijna gelijk aan de wet. Toch iets om serieus te nemen, in ieder geval voor accountants. 

We zijn op zoek gegaan naar anderen die die post ook serieus nemen. Nee, het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) niet want die streept die post direct weg. Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) ook niet, die laat zich leiden door het CFV. Banken zien het niet zitten als onderpand. Corporatiedirecteuren zijn er niet gelukkig mee.  De verstandige leek snapt er niets van. Een fiscalist noemt het een nieuwe bubbel.

Zou het beeld dat wordt geschetst van resultaten en financiële positie bij woningcorporaties door actieve belastinglatenties wel juist zijn? Is iets dat - volgens de RJ klopt en (volgens mij) niet deugt-  getrouw? Zou u vertrouwen stellen in die post? Kunt u het maartschappelijk verkeer dit alles uitleggen zodat zij het begrijpt?  

Want hoe is die post nu zo plotseling opgekomen? Nu dat komt door een sloopbesluit dat tot uitvoering is gekomen, legt de accountant uit. De boekwaarde van dat gebouwencomplex was veel lager dan de fiscale, dus het fiscaal verlies is veel groter en dus heeft u nu een groot fiscaal verlies in de aangifte dat u in de toekomst kunt compenseren en dus boeken we nu een belastingbate.

Begrijpen we nu het goed? Hoe meer sloop hoe meer belastingbate nu en hoe meer belastinglast in de toekomst?

Ja, daar komt het wel op neer. Merkwaardig blijft het wel. Het voelt als een wisseltruc, als een kunstmatige post. Maar ja, dat is de RJ. En die moeten we serieus nemen? 

Want past die RJ-richtlijn inzake  actieve belastinglatenties nu wel op woningcorporaties? De wijze waarop de vennootschapsbelasting wordt berekend kent immers enkele zeer grote afwijkingen en spoort niet met de commerciële resultaten. Dat kan in mijn ogen leiden tot een substantiële verstoring van het beeld van de resultaten en het vermogen. 

Tot hoe lang moeten accountants aan de leiband van de RJ blijven lopen als 'het wel klopt maar niet deugt'? En is dat niet mede een bron van de verwachtingskloof? Ik voorspel u - het maatschappelijk verkeer begrijpt hier niets van.