Opinie

Van lampen naar licht

Woensdag 29 januari 2014 nam Nancy Kamp afscheid bij EY om haar carrière te vervolgen bij de International Auditing and Assurance Standards Board (IAASB). Dit gebeurde met een kort seminar 'Waardecreatie voor de toekomst'.

Ik was één van de gelukkigen om hiervoor te worden uitgenodigd.  De centrale boodschap van de bijeenkomst zou ik als volgt samen willen vatten: Waardecreatie is meer dan het resultaat onderaan de winst-en-verliesrekening of het vermogen in de balans, het is de totale bijdrage aan de maatschappij. 

Gezien de achtergrond van Nancy lag in dit seminar de focus op de verslaggeving die hier bij hoort. 

Voor Nancy werd het ook een lofzang op haar waardecreatie in het verleden. Geweldig wat deze collega niet alleen aan het beroep maar ook aan de maatschappij heeft bijgedragen. Als Buckingham Palace om je diensten vraagt dan ben je een thought leader. Een mooi bewijs dat persoonlijke drive belangrijker is om impact te hebben dan de functie op je business card. 

Net als iedere professional is de vraag bij een dergelijk seminar 'what's in it for me'. Het inspirerende verhaal van DSM toonde aan dat de bedoelde waardecreatie een positieve bijdrage kan hebben op de financiële resultaten. Maar het motto van Philips 'Van lampen naar licht' zette mij het meest aan het denken. Of zoals, Leo Knijn, ondernemer in de autobranche en oud-voorzitter van de Nederlandse Dealer Associatie zei: "In de toekomst wil ik geen auto's verkopen maar wil ik mobiliteit voor mensen verzorgen." 

Daar zit wat mij betreft ook de uitdaging voor ons beroep. Hebben onze klanten (en dan bedoel ik alle belanghebbenden) behoefte aan een verklaring van de accountant of hebben ze behoefte aan transparante verantwoording. Of anders gevraagd: waar willen wij een bijdrage aan leveren? 

Willen wij in het mkb een jaarrekening opstellen, of willen we ervoor zorgen dat de ondernemer zijn onderneming snapt?  Willen we er voor zorgen dat de jaarrekening voldoet aan IFRS of gaat het er om dat de verantwoording het verhaal van de onderneming eerlijk vertelt? Willen we in de publieke sector de verantwoordingen controleren of willen we ook bijdragen aan meetbaar beleid en bijdragen aan het meten van de effecten? 

Net als bij Philips, dat lampen blijft leveren (los van de actuele 'groeilampen'-kwestie), verandert een dergelijke keuze de producten die we morgen leveren niet volledig en ook in de toekomst zullen we waarschijnlijk blijven adviseren, samenstellen en controleren. Maar de focus van het beroep zal hiermee meer komen te liggen op de maatschappelijke impact. Het gaat er niet om dat je een goede audit hebt gedaan, het gaat er om dat de belanghebbenden het gewenste (en gerechtvaardigde) inzicht krijgen. 

Een dergelijke keuze moet wel meetbaar worden gemaakt, zodat belanghebbenden kunnen vaststellen hoe succesvol we zijn geweest. Wat daar de goede kritieke prestatie-indicatoren (kpi's) voor zijn, zal moeten worden bepaald op basis van de verwachtingen van de belanghebbenden. In de medische wereld koos men voor het terugbrengen van vermijdbare doden. Voor DSM zijn maatschappelijk verantwoorde producten een kpi.   

Natuurlijk zal duurzame accountancy ook haar weerslag moeten krijgen in de opleiding van de accountant. Mooie input voor het debat over het beroepsprofiel. 

Nancy bedankt voor deze ey-e opener. En ongetwijfeld ga je bij de IAASB een bijdrage leveren aan de waardecreatie door het accountantsberoep.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Jan Thijs Drupsteen is hoofd Vaktechniek bij de NBA en secretaris van het Adviescollege voor Beroepsreglementering. Hij schrijft op persoonlijke titel.

Gerelateerd

4 reacties

Rene van Wingerden

AT:Henk, de 'real story' is ten principale subjectief: het bestuur ziet de ontwikkelingen en vooruitzichten van de business anders dan het publiek of analisten e.d. De jaarrekening beoogt objectief de financiele positie weer te geven. Zelfs als daartoe scahttingen nodig zijn, moeten die adequaat onderbouwd worden: vaak vraagt de regelgeving niet slechts een 'aanvaardbare' scahtting, maar 'de beste schatting' (zie bijv. de voorzieningen richtlijn/standaard. De 'real story' is daarmee meer iets voor het directieverslag dan de jaarrekening. Daarmee is de rol van de accountant ook beperkt: bij een subjectieve 'real story' kan je geen objectieve assurance geven. Hooguit dat je toetst dat de weergegeven bespiegelingen ook echt de visie van het bestuur is. (Dat zou dus bij Econcern wel een punt zijn geweest, aangezien daar bleek dat het management zelf niet geloofde in het business model dat men presenteerde.) Te verwachten dat het bestuur op eigen initiatief claimgevoelige of concurrentiegevoelige informatie weggeeft lijkt mij een utopie. "vroeg of laat"-argument: tot nu toe hebben we gezien dat het vaak (te) laat is.

Henk Verhoek

Ik denk inderdaad dat dit de ontwikkeling van de toekomst moet worden, met name ook voor de verslaggeving. Jaarrekeningen en andere uitingen moeten uiteraard voldoen aan de daarvoor geldende regelgeving, maar daarmee ben je er nog niet. Gebruikers zijn natuurlijk sterk geïnteresseerd in de 'real story', maw jaarrekeningen en documenten moeten communicatiedocumenten zijn. Het blijft vooralsnog een worsteling van ondernemers en accountants 'echt' inhoud te geven aan bv IFRS als principles based stelsel. Ook de toezichthouder zal hieraan moeten meewerken door niet alleen of juist helemaal niet een 'tick the box approach' te hanteren. En houdt de 'real story' svp beknopt en daarmee meer toegankelijk. Ook niet in sterke mate verschuilen achter zaken als aansprakelijkheid of concurrentiegevoeligheid. Als je niet het echte verhaal vertelt, word je daarop toch vroeg of laat op afgerekend.

Paul Stoele

Beste Jan Thijs, Hopelijk gaan meer collega's het licht zien en onderkennen dat het om het doel gaat en niet om de middelen. Het gaat, immers, om de rol die accountants hebben te vervullen bij het bevredigen van informatiebehoeften. Kortom. Het gaat om bruikbare informatie; d.w.z. volledige, duidelijke/begrijpelijke en tijdige informatie, zodat inzichtelijk wordt voor de verschillende gebruikers wat de prestaties zijn geweest van en de stand van zaken is bij de zich verantwoordende entiteit. Aldus kan de 'verwachtingskloof' worden gedicht. Groet, Paul Stoele

Rene van Wingerden

Al eerder viel mij op dat producenten van goederen - zoals lampen en auto's - steeds vaker hun producten beschrijven als waren het diensten. Het gekke is dat tegelijkertijd dienstverleners - zoals accountants - steeds vaker hun diensten beschrijven als (advies)producten. Kennelijk is het gras bij de buurman altijd groener. Is het niet gewoon duidelijker en eerlijker om gewoon te zeggen wat je doet: goederen maken (= product), of adviersen (= dienst)? Ik vermoed dat de product-benadering door accountants vooral wordt ingegeven door de gewenste standaardisatie, mede vanwege kwaliteitsborging. Maar hoe realistisch is het om te verwachten dat maat-advies door verschillende accountants te standaardiseren is? Door advies te beschouwen als een product zie je mogelijk de inherente risico's van dienstverlening over het hoofd (mensen blijven mensen, geen robots), en pretendeer je een hogere kwaliteit(stabiliteit) dan dat je kan waarmaken.

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.