Jaarplan 2014: Van regels naar gedrag
'Niets duurt voort behalve verandering.' De woorden van de Griekse filosoof Heraclitus hebben na 2.500 jaar niets aan waarheid ingeboet. Voor het accountantsberoep zijn ze actueler dan ooit.
De relevantie van ons vak staat ter discussie. De kwaliteit moet beter. Baanzekerheid, altijd een sterk punt van het accountantsberoep, wordt ingehaald door een digitale werkelijkheid. "De toekomst is aan de algoritmes", aldus Fou-Khan Tsang in AccountancyNieuws van 7 februari 2014.
Ons jaarplan 2014 is gebouwd op twee stevige pilaren. Eén daarvan is de verbetering van de controlekwaliteit. De andere pilaar is de versterking van het signalerend vermogen van alle accountants.
Verbetering van de controlekwaliteit
De gebreken in de controlepraktijk die door de AFM zijn blootgelegd, zijn reden voor de NBA om in ons jaarplan de hoogste prioriteit te geven aan verbetering van de controlekwaliteit. Bij een volgende toetsing door de AFM moeten we aanzienlijk betere cijfers laten zien. Eén keer een slecht rapport mee naar huis is moeilijk genoeg, twee keer is lastig uit te leggen.
'Het moet beter' is de naam van het NBA-project dat mikt op een substantiële reductie van het aantal controledossiers en kantoren dat niet aan de eisen voldoet. Leuk of niet, alle controlerend accountants volgen in 2014 verplicht een intensieve kwaliteitstraining: dossiermentoring, een kennistoets en communicatieve vaardigheden.
Daar blijft het niet bij. In 2015 zullen alle kantoren met een AFM-vergunning maar onder NBA-supervisie, voor zover nog niet in 2013 of 2014 ge(her)toetst, worden getoetst. Tegen kantoren die na een verbeterplan onvoldoende blijven scoren zal de NBA tuchtprocedures aanspannen. Ook zullen we bij oob-vergunninghouders en de SRA aandringen op concrete, gekwantificeerde kwaliteitsdoelstellingen. Dat maakt veranderingen in processen en gedrag minder vrijblijvend. Zo moet binnen een aantal jaren een aanzienlijke en brede kwaliteitsverbetering worden gerealiseerd.
Versterken van het signalerend vermogen
Ons werk moet echter niet alleen kwalitatief goed zijn, maar ook relevant. De samenleving en de politiek vragen om een alerte, signalerende accountant, die zijn kennis en beschikbare informatie optimaal benut en deelt waar mogelijk. Dat rechtvaardigt de verplichte training 'Zeg wat je ziet', gericht op versterking van het signalerend vermogen van de individuele accountant.
De NBA komt dit jaar verder met een meer informatieve controleverklaring, op basis van de pilot van eind vorig jaar. Ook wordt gewerkt aan assurancediensten op maat, specifiek voor het maatschappelijk verkeer, en aan een publicatie met best practices. Want ook de goede verhalen mogen wel eens verteld worden.
Van regels naar gedrag
Dat alles en meer - denk aan vernieuwing van de opleiding - verklaart de titel van ons jaarplan 'Van regels naar gedrag'. Onze regelgeving is geactualiseerd, inclusief de gedragsregels. Maar regels zijn pas effectief als ze resulteren in een passende houding en gedrag; niet alleen naar de letter, maar vooral ook naar de geest van de regels. Dus ligt de nadruk van ons beleid voor dit en volgend jaar op het realiseren van gewenste kennis, houding en gedrag.
Als NBA doen we onze uiterste best, maar we bieden geen panacee voor alle kwalen. Wat u wel mag verwachten: een beroepsorganisatie die dicht bij haar leden staat en helder communiceert. Een NBA met een zichtbaar bestuur en transparante besluitvorming. Ook daar werken we dit jaar hard aan. Ik houd u graag op de hoogte en nodig u uit om mee te denken.