Opinie 14 februari 2014

Bank als nieuwe regelgever kleine rechtspersoon

Al sinds 2007 zijn banken bezig om informatie die van belang is voor een kredietbeoordeling (voor kleine rechtspersonen) te digitaliseren en standaardiseren. Deze automatiseringsslag lijkt nu in het eindtraject te zitten met de invoering van SBR Direct.

Met SBR Direct moet het voor een onderneming eenvoudig zijn om de zogenoemde kredietrapportages aan te leveren. De  basis daarvan is te vinden in de Gebruikershandleiding BT2014 Kredietrapportages. De gebruikershandleiding BankenTaxonomie 2014 Kredietrapportages van het FRC -waarin de drie grootbanken zijn verenigd - is dan de leidraad bij het opstellen van kredietrapportages op basis van de Bankentaxonomie. 

Waar in eerdere versies van die handleidingen (vanaf 2010 tot 2012) nog werd gesproken over verplichte fiscale grondslagen voor kleine rechtspersonen, is deze eis inmiddels vervallen. De kleine rechtspersoon mag voor de kredietinformatie kiezen uit fiscale of commerciële grondslagen, tenzij de bank instructies heeft gegeven over het te hanteren stelsel van verslaggeving. 

Deze laatste opmerking staat natuurlijk haaks op de eerdere - zeer discutabele - uitingen dat fiscale grondslagen (ten opzichte van commerciële grondslagen) de kredietbeslissing niet zullen beïnvloeden. 

Het is dan ook bijzonder om te zien dat de beoogde administratieve lastenverlichting voor ondernemers vanaf 2007 langzaam is uitgemond in de introductie van een nieuwe regelgever voor de kleine rechtspersoon, namelijk het FRC. 

De Richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor kleine rechtspersonen zijn sinds 2007 eigenlijk niet gewijzigd, op de niet te beargumenteren 'invoering' van de geamortiseerde kostprijs na. Externe verslaggeving is voor kleine rechtspersonen ook duidelijk minder relevant dan voor (middel)grote rechtspersonen. 

De gevraagde informatie in de kredietrapportage komt echter neer op het verschaffen van een groot gedeelte van de gegevenselementen van de jaarrekening, plus additionele informatie die nodig is voor de uitvoering van de kredietbeoordeling. Dit laatste betreft voornamelijk een nadere specificatie van of toelichting op de balans en winst- en verliesposten, alsmede informatie omtrent kengetallen en algemene gegevens. 

De banken, verenigd in het FRC, geven concrete instructies over de presentatie en toelichting van jaarrekeningposten. Die instructies hebben veel weg van een rules-based benadering en lijken een verplichting te worden voor rechtspersonen die krediet wensen bij een bank.

Daar waar de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving uit praktische overwegingen nog wel eens voorzichtig terzijde worden geschoven, zullen de digitale gegevens voor de kredietrapportage straks integraal moeten worden aangeleverd. Ondernemers en accountants zullen dus meer aandacht (moeten) hebben voor de verplichtingen in de handleiding voor de kredietrapportages. En als de informatiebehoefte van het FRC verandert, zullen nieuwe gegevens moeten worden verstrekt. 

Veel ondernemers zullen veranderingen in de RJ-Richtlijnen die niet in de kredietrapportage zijn opgenomen als overbodig beschouwen. Waarschijnlijk terecht. 

Het jaar 2014 is nog maar net begonnen, maar de tijd van de Raad voor de Jaarverslaggeving is voorbij. Het Financiële Rapportages Coöperatief is de nieuwe koning.