Opinie 28 november 2014

Gezond aftoppen

Een aantal weken geleden verscheen het boek Loonfatsoen met daarin mijn bescheiden bijdrage - één hoofdstuk - met de titel "Wat verdient de accountant?".

Ik schreef het met hulp van jullie antwoorden op mijn vraag: Wat is een goed loon?

Misschien heeft u de column van Marc Chavannes in NRC ook gelezen waarin hij het boek besprak.  

Ik heb daarin geprobeerd om het debat rond de verdiensten van de accountant zo goed mogelijk samen te vatten voor een lekenpubliek: over hoe een en ander zo gekomen is, hoe de vlag er bij hangt, hoe het debat zich soms voortsleept en over hoe jullie soms wel een handwerkclub lijken zo vaak als het over weeffouten gaat en steken laten vallen (nee hoor, die grap heb ik niet gemaakt, maar het scheelde niet veel).

Maar ook heb ik beschreven welke witte raven er onder de accountancykantoren zijn, hoe de jonge generatie steeds meer tabak heeft van het piramidemodel van kantoren en van zich laat spreken, en hoe heel wat duurzamere accountants pleiten voor liefde voor het vak als vertrekpunt in plaats van geld.

Ik eindig mijn verhaal dus hoopvol, dat u het weet.

Deze week las ik daarbij het rapport van GITP over hoe de maatschap als model voorlopig nog alive and kicking is. En laat nou net in het boek Loonfatsoen een prachtig voorbeeld staan van een fris en nieuw maatschapmodel binnen de advocatuur, dat volgens mij ook heel wel bruikbaar is binnen de accountancy.

Het gaat om het advocatenkantoor Bruggink & Van der Velde, dat zeer recent nog een prijs ontving voor hun nieuwe verdienmodel.

Ik citeer hierbij - met toestemming - uit het boek Loonfatsoen, waarin Sjoerd Van der Velde, een van de oprichters, uitlegt hoe zij werken aan de hand van de ideeën van Richard Semler. Volgens  deze Semcostijl bepalen de medewerkers de salarissen en kiezen zij de bedrijfsleiding. All for good reasons, want:

'We vonden het altijd al onzin dat je goodwill moet betalen als je wilt toetreden als aandeelhouder. (...) Geld verdienen is niet erg, maar het klassieke piramidemodel is niet houdbaar. Het zou kunnen werken als er sprake is van een reële doorstroom of als iedereen kan meedelen. Dat is echt in de geest van Semler: zelf hoef je er niet minder van te worden als je anderen laat meedelen. Integendeel, de basis van zijn model is dat je er allemaal beter van kunt worden.'

'We hakken elke keer de top van de piramide af, maar men blijft verbonden aan het kantoor. Na dertien jaar houdt mijn aandeelhouderschap op. Dat hebben we gezamenlijk zo afgesproken. Dan word ik "off counsel". Dat betekent dat je een bepaald percentage van je eigen omzet mag houden. Een ander gedeelte van je omzet gaat naar het kantoor, omdat je nog steeds wordt gefaciliteerd. Je hebt een kamer en een secretaresse en je kunt ad hoc gebruikmaken van medewerkers. Je maakt nog steeds deel uit van het kantoor en je maakt gebruik van de naam.'

De kans dat een terugtredend aandeelhouder er qua salaris op achteruitgaat acht hij zeer aannemelijk, maar daar is iedereen op voorbereid. Daarnaast is het de enige manier om het businessmodel in stand te houden. Het tijdelijke aandeelhouderschap zorgt er ook voor dat jonge, getalenteerde medewerkers aan het kantoor verbonden blijven, omdat zij weten dat ze een reële kans maken om ooit zelf aandeelhouder te worden.

Hij vertelt nog veel meer, maar dat kan ik natuurlijk niet allemaal herhalen daarvoor leze men het boek (wc-eend).

Maar als ik Van der Velde mag geloven bij de presentatie van het boek, varen zowel hijzelf als zijn kantoor, ook financieel, heel wel bij dit systeem.

Gewoon - na dertien jaar - de schaar erin. Snoeien doet bloeien.

Loonfatsoen, eerlijk verdienen of graaicultuur? Redactie Margo Trappenburg, Wout Scholten, Thijs Jansen, Boom Filosofie, 2014