NBA 13 oktober 2014

Transparant over de controle

Met de jongste NBA ontwerpstandaard over de uitgebreide controleverklaring bij organisaties van openbaar belang (oob) steken Nederlandse accountants hun nek uit.

We leven in een mondige internetdemocratie waarin de stakeholders in de maatschappij meer kleur in de rapportage van de accountant verwachten.

De specifieke achtergronden van een controle van  bijvoorbeeld een bank zijn immers flink anders dan bij een bouwbedrijf. 'Accountant, vertel mij je verhaal', dat is wat de maatschappij van ons vraagt. Met het verplicht stellen van de nieuwe controleverklaring per 1 januari 2015 geeft de NBA invulling aan één van de voorstellen van de Werkgroep Toekomst Accountantsberoep. Niettemin ging er een lang proces van Nederlandse en internationale voorbereiding aan vooraf.

Enkele belangrijke achtergronden:

1. Materialiteit en reikwijdte van de controle

Accountants bij oob's gaan in de controleverklaring rapporteren over de kernpunten uit hun controle, voorafgegaan door een uitweiding hoe ze hun controle hebben aangevlogen. Dat uit zich in de toegepaste materialiteit en reikwijdte van de controle. In het Verenigd Koninkrijk hebben accountants deze twee elementen afgelopen jaar al in hun controleverklaring moeten toepassen. Na de nodige koudwatervrees bij de accountants zelf, bleek het wel degelijk informatief te zijn voor de lezers. Ook onder andere Eumedion heeft hier op aangedrongen.  Dat kan ik mij goed voorstellen als een frisse start in het kader van de vele accountantswisselingen in dit marktsegment.

2. Nederland in Europa

Afgezien van het Verenigd Koninkrijk en op iets meer afstand Frankrijk loopt Nederland voorop in Europa met de nieuwe controleverklaring. De aangenomen Europese regelgeving (zie artikel 11) gaat in 2016 in. Ook in die regelgeving moet de accountant uitgebreider rapporteren. De NBA heeft in de huidige voorstellen waar het mogelijk was rekening gehouden met specifieke vereisten vanuit Europa, zoals een statement over fraude en over wie de accountant heeft benoemd, alsmede de datum en periode van de benoeming. Eén element is nog niet overgenomen en dat is de Europese bepaling dat de accountant moet bevestigen dat zijn controleverklaring in overeenstemming is met de specifieke vereisten in de rapportage van de raad van commissarissen. Deze bevestiging hoort bij een rapportage van de accountant aan de raad van commissarissen die op grond van de Europese verordening in 2016 verplicht wordt in Nederland en de rest van de Europese Unie.

3. Implementatie vraagt aandacht

Het publiceren van deze standaard is het startpunt voor implementatie bij de controle van meer dan 1000 oob's. Afgezien van de 11 kantoren met een oob vergunning, gaat het om vele accountants, raden van bestuur en raden van commissarissen.  Een intensieve afstemming is daarvoor noodzakelijk, omdat uit de pilot van het afgelopen voorjaar bleek dat het 'learning by doing' is. Uit eigen ervaring weet ik dat het schrijven van to-the-point kernpunten niet eenvoudig is en dat de relatie met het accountantsverslag aandacht behoeft ('welke items wel en niet overnemen in de controleverklaring?').

De NBA faciliteert de implementatie op een paar manieren. Zo verschijnt eind deze week een handzame brochure waarin de achtergronden worden toegelicht, om te delen met de raden van bestuur en raden van commissarissen. En organiseert NBA in november een rondetafelsessie waarin de ervaringen uit de pilot van dit voorjaar worden uitgewisseld. Samen kunnen we de relevantie van accountants in de maatschappij vergroten.

Reactie

U kunt tot 18 november uw reactie op het consultatiedocument insturen naar consultatie-wet-en-regelgeving@nba.nl. En bij vragen kunt u uiteraard ook hieronder reageren.

Peter Eimers, voorzitter Adviescollege Beroepsreglementering