Opinie

Toekomst accountantsberoep: internationaal perspectief

De rapportages van de werkgroep Toekomst accountantsberoep en de AFM bieden mogelijkheden voor internationalisering van de Nederlandse auditaanpak. Maar dan moeten wel twee slagen worden gemaakt.

Het rapport 'In het publiek belang' is ontstaan door een oproep vanuit de Tweede Kamer en minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën. Zo'n soort oproep heeft bij mijn weten in geen enkel buitenland plaatsgevonden.

Op dezelfde dag verscheen ook een rapport van toezichthouder AFM over de controlekwaliteit bij de vier grootste accountantskantoren. De paragrafen 6.2.3, 6.3.3, 6.4.3 en 6.5.3 van dat rapport maken pijnlijk duidelijk waar in 18 van 40 dossiers de big four audits vanuit publiek belang tekortschieten en wat de rode draad in dat tekortschieten is: volledigheid omzet (14 van de 18, overige 4 zijn gemeenten en holdings).

Dit mag echter niemand verbazen, immers de big four gebruiken de internationale US-driven benadering en daarin kent assurance van de completeness assertion niet de unieke krachtige Nederlandse substantiëring, die immers ook nooit in het Engels is vertaald.

Maar wat wil Nederland nu bereiken met de rapporten en de follow-up? Dat Nederland internationaal het hoogste controlepunt gaat vormen? Dat lijkt me niet raadzaam in een financiële wereld die toch altijd op zoek is naar het laagste punt van controle en toezicht. Binnen de big four betekent dit dat andere nationale member firms het drukker gaan krijgen, ten koste van een nog minder goed begrepen Nederland.

Wat dan wel? Naar mijn idee moet de Nederlandse accountancy twee slagen maken.

De eerste is het identificeren van de categorie ondernemingen die in sterke mate een natuurlijke medestander zijn van het publieke belang. Deze categorie bestaat naar mijn idee uit de zogenoemde royalty receivers: de ontvangers van alle copyrightvergoedingen, patentvergoedingen, gebruiksrechten etc.

Een royalty receiver weet assurance over de volledigheid van de aan hem afgedragen royalties zeer op prijs te stellen. Naar schatting van de USA State of Georgia Department of Revenue heeft circa 40 procent van het Amerikaanse bedrijfsleven 'n royalty receiving component. En aangezien een royalty ook beschouwd kan worden als 'n private sector tax, weten ook de publieke belastingautoriteiten deze completeness assurance zeer op waarde te schatten.

De tweede slag is dan om via deze categorie ondernemingen de superieure inzichten van de Nederlandse accountancy te internationaliseren en via de online audit instruction-markt te positioneren voor de internationale auditprofessie. Die professie wordt immers nog steeds geteisterd door de Semmelweis reflex, die bijna automatisch leidt tot afwijzing van nieuwe kennis en inzichten.

Wellicht kunnen eerst de internal auditors en daarna pas de external auditors overstag?

Hoe dan ook: hier ligt een mooie kans voor de Nederlandse member firms van de big four. Juist zij kunnen dit als geen ander faciliteren en internationale completeness assurance business naar zich toetrekken.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Philip Elsas is oprichter en director van ComputationalAuditing.com. Hij startte zijn bedrijf in 2003 in Nederland en woont en werkt sinds 2006 in Canada.

Gerelateerd

5 reacties

Philip Elsas

Willem: 't Begrip "omspannende verbandscontrole" heeft in de Nederlandse accountancy 'n specifieke betekenis en houdt rekening met de "sell side - buy side" waardesprong. Zie bijv. de Frielink vergelijkingen, met controlerichting per equation parameter. Je voorbeelden zijn meer algemeen, prima, maar niet reeds bewezen en verankerd in de auditing discipline zelf.

Willem Gravesande

AT:Philip Elsas - 1-10-2014 14:03:04: Wie kan mij uitleggen wat 'n Amerikaan met de completeness assertion kan zonder enige kennis van de begrippen omspannend verband en onvervangbare interne controle? Kun jij ons uitleggen dat amerikanen geen kennis hebben van het begrip omspanned verband gegeven de theorie op wuala.com/CreditRatings/Financial/Network/MonetaryEconomics.pdf en de voorbeelden op wuala.com/CreditRatings/Tools/Excel/Examples/MonetaryEconomics ?

Willem Gravesande

AT:Philip Elsas - 1-10-2014 14:03:04: Wie kan mij uitleggen wat 'n Amerikaan met de completeness assertion kan zonder enige kennis van de begrippen omspannend verband en onvervangbare interne controle? Wanneer je de bijdragen leest op http://www.accountant.nl/Accountant/Debat/NBA/De+Hollandse+school.aspx (waarnaar Peter Eimers in zijn reactie verwijst) dan zie je dat er verschillende omspannende verbanden zijn. De financiele wereld kiest er voor om sommige goederenstromen in bepaalde omspannende verbanden bewust te negeren. Dat dit voor de toekomst grote gevolgen gaat krijgen daar ontstaat steeds meer consensus over.

Philip Elsas

Beste Peter, Wat is precies 't misverstand? Wie kan mij uitleggen wat 'n Amerikaan met de completeness assertion kan zonder enige kennis van de begrippen omspannend verband en onvervangbare interne controle? Voor 'n Amerikaan kan 't vak 'n stuk mooier, maar dat weet hij nog niet ;-)

Peter Eimers

Beste Philip, Dit is een misverstand. Wellicht kloopte dit wel in een historische context maar niet vandaag-de-dag. De internationale controleaanpak is bebaseerd op de International Standards on Auditing die aangeeft dat je alle relevante assertions (controledoelstellingen) van alle relevante jaarrekeningposten/stromen/toelichtingen moet afdekken. Dat is voor een Amerikaan niet anders dan voor een Nederlander. Om je op je wenken te bedienen, zie mijn column van oktober 2014 over de Hollandse School die net is geplaatst.Daarin geef ik aan dat we in Nederland vanuit de historie hebben om de verbanden tussen de cycles te zien. Maar dat het ook te gemakkelijk is om te spreken over 'waar is de omspannende verbandcontrole', want in de cycles zitten allerlei verstoringen. http://www.accountant.nl/Accountant/Debat/NBA/De+Hollandse+school.aspx Mooi vak!

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.