Strikte scheiding, heldere rolverdeling
Accountantskantoren hebben te maken met verschillende instanties op het gebied van wet- en regelgeving. Het ministerie van Financiën is de wetgever van het accountantsberoep, de NBA is de regelgever en de AFM is de toezichthouder.
De AFM en de NBA zijn beide verbonden met het ministerie van Financiën. De minister is politiek verantwoordelijk en benoemt het bestuur van de AFM. Het ministerie is ook de baas van de NBA en de organisatie waar de NBA verantwoording aan aflegt.
Onduidelijkheid in de rolverdeling wordt gecreëerd door onderlinge accreditatie. De AFM accrediteert de NBA voor het uitvoeren van toetsingen en de kantorenorganisatie SRA wordt weer geaccrediteerd door de AFM en de NBA.
De rollen - regelgever, toezichthouder en kantorenorganisatie - zijn daardoor in de praktijk niet meer strikt gescheiden, waardoor onderlinge afhankelijkheden ontstaan. Het gevolg is dat de belangen die voortkomen uit de eigen rollen van de drie organisaties niet meer goed zijn te behartigen.
Recent kondigde de AFM aan dat zo'n 80 procent van de getoetste SRA-kantoren niet voldeed, terwijl uit eerder SRA-onderzoek nog bleek dat het gros van de SRA-kantoren de zaken wel goed op orde had. Het AFM-onderzoek naar de door de NBA getoetste kantoren liet eveneens een negatief beeld zien.
Volgens AFM-bestuurder Gerben Everts zou de NBA te gevoelig zijn voor de belangen van accountantskantoren en te veel de neiging hebben om compromissen te sluiten op het gebied van regelgeving. Het kan natuurlijk ook gewoon zijn dat de toezichthouder zich gaat gedragen als regelgever.
Er is maar één partij die met een goede oplossing kan komen en dat is het ministerie van Financiën. Verbiedt het ministerie de accreditatiemogelijkheid, dan is de taakverdeling weer helder: de regelgever (NBA) blijft de regelgever, de toezichthouder (AFM) blijft de toezichthouder, en de kantorenorganisatie (SRA) blijft gewoon de kantorenorganisatie en daarmee de belangenbehartiger van de aangesloten kantoren.
Een strikte scheiding van taken leidt tot een duidelijke rolverdeling. Maakt de NBA zich als regelgever vervolgens hard voor heldere en eenduidige regelgeving, dan zal de AFM als toezichthouder op een consequente manier de kwaliteit van accountantskantoren gaan wegen.
Uiteindelijk hebben de leden, de accountants die geacht worden goed werk te verrichten, daar baat bij en, niet in de laatste plaats, hun klanten.
Gerelateerd

AFM onderstreept belang van accountants in onzekere tijden, maar is nog niet klaar met dossier examenfraude
Zeker in economisch onzekere tijden is de rol van accountants van groot belang, stelt de Autoriteit Financiële Markten (AFM) bij de presentatie van het eigen jaarverslag...

PCAOB ziet verbetering controlekwaliteit grote kantoren
De Public Company Accounting Oversight Board, de Amerikaanse toezichthouder op de oob-accountantsorganisaties, is positief over de jongste resultaten van haar inspecties...

Rekenkamers klagen over ongelijk toezicht op accountants
Het toezicht op gemeentelijke accountants is te versnipperd en moet beter worden geregeld. Beter zou zijn om het toezicht voor alle gemeentelijke accountants bij...

Pheijffer deelt compliment uit aan accountants en toezichthouder
Accountants zijn een belangrijke hygiënefactor in het financieel verkeer, stelt Marcel Pheijffer in zijn column in het FD. Hij maakt het beroep een compliment, voor...

IFIAR: kwaliteit audits wordt er niet beter op
Wereldwijd zien toezichthouders op het accountantsberoep het aantal bevindingen bij getoetste audits toenemen. Eerdere initiatieven om de controlekwaliteit te verbeteren...