Opinie

Letterlijk en figuurlijk bedorven!

In wat voor wereld leven we toch! Afgelopen donderdagavond de uitzending van Zembla gezien over grote slachterijen. Jongens, wat een bende.

Zo omgaan met de kwaliteit en veiligheid van voedsel bestemd voor menselijke consumptie is gewoon crimineel gedrag.

En ook hier zie je in de praktijk weer niet goed functionerende (control)mechanismen. Wel veel window dressing zoals een code of conduct, een klokkenluidersregeling en een ogenschijnlijke ambitie voor verantwoord en duurzaam ondernemerschap, dat onder meer tot uitdrukking komt in het gebruiken van het 'beter leven'-keurmerk.

Maar in de praktijk zijn het alleen maar weer loze woorden.  Sterker, het werkt zelfs averechts, ook veroorzaakt door een slechte tone at the top met een angst- en doofpottencultuur.

Verder niet functionerende kwaliteitscontroleurs (is geprivatiseerd!), dierenartsen die geen Nederlands spreken en niet optreden bij misstanden, een slecht slachtproces met bacteriële infecties door vele buitenlandse (goedkope) werknemers die daartoe niet gekwalificeerd zijn, en last but not least: het gaat alleen weer om economisch gewin.

Vlees wordt versneden en gemengd, het al jaren diepgevroren vlees wordt ontdooid en weer op de markt gezet als vers vlees, afgekeurde retouren worden versneden en weer van nieuwe etiketten voorzien en het beter leven keurmerk wordt misbruikt.  Kortom, een letterlijk en figuurlijk bedorven wereld.

Ook bij dit soort bedrijven komen toch controlerende accountants! Kijken zij ook weg bij een dergelijk frauderend  en crimineel gedrag? Zij moeten toch ook iets vinden van de kwaliteit van de interne beheersing? Zij zouden toch ook meer gaan doen aan de cultuur bij bedrijven en aan risicoanalyses, inclusief de aandacht voor duurzaamheid en maatschappelijke berichtgeving?

We hebben als NBA toch zo'n mooi rapport uitgebracht over de verbreding van de Poortwachtersfunctie? Moeten we als controlerend accountant in deze crisistijden dan ook niet meer controle-uren maken om meer zekerheid te krijgen over al deze aspecten? We weten toch dat bedrijven in deze tijden grenzen gaan opzoeken en zelfs (bewust) overschrijden?

Ook dit kunnen we vast weer relativeren en goedpraten, maar begrijpen doe ik het niet meer. Eet smakelijk!

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Leon van den Nieuwenhuijzen is actief op het gebied van bestuur en toezicht in de publieke sector.

7 reacties

Carel Verdiesen

Fast food Nation Een mooie film met onder andere een mooie (foute) rol van Bruce Willis. Voedselkwaliteit, gewin en ethiek allemaal in één heldere film waaruit blijkt dat het niet om data analyse, verklaringen of techniek gaat. Het gaat om mensen met een hypotheek, een vrouw en of kinderen, die als ze het goede willen doen erachter komen dat dat helemaal niet kan. Kijken en nadenken......

Frans Kersten

Winst maken blijkt nu eenmaal moeilijk samen te gaan met maatschappelijk verantwoord ondernemen. Doorgaans profiteren we er allemaal van: goedkope Chinese import die goedkoop kan zijn doordat men zich daar niet aan regels op het gebied van ARBO en milieu hoeft te houden. Wij pronken toch ook graag met de laatste versie van een Foxconn geproduceerd Apple product? Voor wie het niet weet: Foxconn is dat bedrijf dat negatief in het nieuws kwam omdat zoveel personeelsleden zelfmoord pleegden omdat ze de druk niet meer aan konden. Ook gebeurd: subsidiëren van Oost-europese landen om daar het milieu te reinigen terwijl ze in de tussentijd onze industrie kapot concurreren met lage prijzen omdat ze niet aan allerlei milieubepalingen hoeven te voldoen. Zo af en toe komen dit soort aspecten griezelig nabij als het ons voedsel betreft. Maar we laten graag zaken aan de markt over en willen het liefst een zo klein mogelijke overheid die niet meer in staat is volwaardig toezicht te houden. Niet in de digitale wereld (Diginotar), maar ook niet in de reële wereld. En de accountant: hij bedacht 'integrated reporting" om nog meer zand in de ogen te strooien.

Bart Roeleveld

Veel terechte opmerkingen hier over een beter inzicht in de geld-goederenbeweging. Maar hoe krijg je daar nou écht zicht op? Je ontkomt dan eigenlijk niet aan een flink stuk data-analyse. En daar zit volgens mij een flink deel van de kneep: ook in 2013 is de gemiddelde auditor nog steeds volstrekt onvoldoende toegerust om dergelijke analyses te maken. Het blijft bij steekproeven, printjes van wat schermafbeeldingen, kopietjes van boekstukken, daarop wat aantekeningen o.b.v. wat vragen aan betrokken medewerkers, en dan dénken we het te snappen. Wat in feite ab-so-luut niet het geval is! Zomaar een suggestie uit de praktijk: stel bijvoorbeeld dat onder het boekhoud- of ERP-pakket een doorsnee Microsoft SQL-database hangt (komt zéér vaak voor). Vraag aan je controleklant een complete dump van deze database, is gewoon 1 grote file. Download daarna gratis-en-voor-niets de 180-dagen probeerversie van Microsoft SQL-express. Installatie kost u max. 15 min. Lees daarna de ontvangen database-dump in (10 min.). Download daarna (bijvoorbeeld, ik hang niet op 1 tool) gratis-en-voor-niets de 30-dagen volledig werkende probeerversie van Lavastorm Analytics. U kunt nu (via odbc) elke tabel in de database benaderen en werkelijk élke denkbare analyse erop uitvoeren. Kwestie van gewoon proberen, vallen, opstaan en weer doorgaan. Probeer nu eens, met wat boerenverstand, eens wat aansluitingen te maken die betrekking hebben op de geld-goederenbeweging. Dan zult u er 10-tegen-1 na een paar dagen te hebben gegrasduind, achter komen dat u, ondanks al uw steekproeven, schermafdrukjes, boekstuk-kopietjes en interviews, geen idéé had hoe het nou écht zit: allerlei zaken sluiten onverklaarbaar niet op elkaar aan, hoeveelheden aan de inkoopkant worden in pallets en kratten gemeten, aan de verkoopkant in kilo's, aan u is verteld dat er aflettering plaatsvindt, maar u ziet daar niets van terug in het systeem. En dan gaat u, wellicht wanhopig geworden, echt goede vragen stellen: "Hoe zit dat?" "Hoe zie ik dat terug in het systeem?" En soms weet de klant het zelf ook niet zo goed. moet u bij de applicatiebeheerder zijn. Bij voorkeur belegt u dan samen met bijv. de Controller en de applicatiebeheerder een workshop van minstens een hele dag en gaat u SAMEN interactief de analyses bouwen. Wedden, dat u er als een moe, maar uiterst voldaan mens en gelouterd met oneindig veel meer inzicht weer uitkomt? En wedden dat datzelfde ook voor uw klant geldt?! Bovenstaande is overigens gebaseerd op echte praktijkvoorbeelden. Echt: zo moeilijk is het allemaal niet: alles draait om willen, gewoon doén en veel vragen stellen. That's all...

Martin

Zolang alle accountantsorganisaties nog op de oude manier zijn ingericht, alleen figuren die allemaal hetzelfde denken in de top zetten, liefst allemaal financials (RA's, bedirjfseconomen, dealmakers) gaat er niks veranderen. Vandaag korte bijdrage in FD, pagina 7 van extra katern, Jaap van Ginneken. Dit skaat absoluut ook op accountantsorganisaties. Het is allemaal psychologie, niks anders..... Tijd voor radikale verandering, tijd voor mensen in de top met totaal verschillende achtergronden, niet alleen in een Commissie Publiek Belang, nee! Mensen met verschillende achtergronden die ook aan de knoppen kunnen draaien, die elkaar kunnen tegenspreken! En zeker geen eigendomsstructuren met >100 partners, lekker besluitvaardig.......

Arnout van Kempen

Zo zie je hoe zaken kunnen verschillen. Ongeveer een jaar geleden sprak ik een accountant die, door de controle op de volledigheid van de omzet, zag dat zijn klant rare dingen met de voedselketen deed. Hij piekerde zich suf, zocht andere meningen, etc. ,etc. omdat hij enerzijds een ethische plicht voelde, en anderzijds de beperkingen van zijn opdracht inzag. Wat hij uiteindelijk gedaan heeft weet ik niet. Dat dit een professionele, kritische, ethisch niet gemakzuchtige accountant was weet ik wel. Ook als hij uiteindelijk niet meer gedaan heeft dan het management adviseren haar praktijken te stoppen.

Hans Dijkstra

Wellicht moeten we het oordeel hier nog wat opschorten. 's Ochtends was een woordvoerder van Vion op de radio die aangaf dat de programmamakers niet veel mogelijkheden hadden gegeven voor wederhoor (en Vion dus lastig kon reageren). De reden daarvan was dat de anonimiteit van de klokkenluiders dan gevaar liep. Twee gerechtvaardigde belangen botsen dan. Ik neem aan dat nu de uitzending geweest is en de klanten zich roeren (zie FD van vanmorgen) de zaak verder uitgezocht wordt. De rol van de accountant in de voedselketen lijkt me een punt van discussie. Als onderdeel van 'tone at the top' en vanuit de controle kan ik me iets voorstellen, maar je moet je wel beperken tot je deskundigheid. En dat geeft dan best wel weer mogelijkheden. Waar je dan denk ik juist wel iets kan doen is in de geld/goederenbeweging. Als je partijen vlees met verschillende waarde door een bedrijf haalt, dan zou het vermengen invloed kunnen hebben op de marge. De woordvoerder van Vion gaf aan dat het aanbod van het duurdere vlees groter was dan de vraag, en dus bijmengen alleen daarom al onwaarschijnlijk was. Dat lijkt me uit een CBO/margebeoordeling te kunnen komen. Als je in zo'n gesprek op het onderwerp 'bijmengen' komt, dan raak je denk ik aan interne en externe compliance. En zo kan/moet je vanuit je professie bijdragen denk ik. Maar dat is in de praktijk van deze sector lastig weten we uit een lopende casus.

Jan Wietsma

Een jaar geleden heb ik een accountant gesproken die wist dat zijn klant afgekeurd vlees opnieuw in het productieproces bracht.(vermengde met goed vlees) Hij had daar geen moeite mee omdat de omzet netjes werd verantwoord. Dat hij misschien ook een rol speelde in de voedselketen was nog niet bij hem opgekomen,

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.