Opinie 13 september 2013

Gebruik COSO-rapport voor verantwoording ethisch handelen

Soms lijkt het of er weinig vooruitgang wordt geboekt in de internationale strijd tegen corruptie en fraude. Maar dan is er, sinds mei 2013, het nieuwe COSO-rapport.

Het eerste COSO-rapport is uit 1992 en is als internal control raamwerk gebruikt in wet- en regelgeving in de gehele wereld. Variërend van de Amerikaanse Sarbanes-Oxley wet voor beursgenoteerde bedrijven tot recenter in Indonesië, waar aan overheidsorganisaties verplicht een Internal Control Systeem wordt opgelegd volgens de principes van het COSO-rapport. Ook de corporate governance-codes in het Verenigd Koninkrijk en Nederland zijn gebaseerd op COSO.

Het nieuwe COSO-rapport erkent de toegenomen globalisering van markten en de bedrijven die deze bedienen en stimuleert een principle-based aanpak om de beheersing van organisaties te verbeteren. Niet de regels, maar de geest, de ethiek van het handelen staat centraal.

De sinds 1992 toegenomen invloed van regelgevende instanties wordt erkend bij het verantwoorden van eventuele 'internal control'-gebreken.
Ook de grotere afhankelijkheid van technologie in de beheersing van organisaties is verwerkt.
Maar bovenal de publieke verwachtingen over het kunnen plegen en voorkomen van fraude - waar het bij COSO van oorsprong om gaat - hebben prominent aandacht gekregen.

Wij constateren dat met het nieuwe COSO-rapport de infrastructuur aanwezig is om de volgende stap te zetten in bestrijding van corruptie en fraude: organisaties kunnen en moeten nu meer gaan rapporteren over ethisch gedrag van de functionarissen binnen de organisatie.

De cultuur waarbinnen regels zich afspelen is uiteindelijk bepalend voor de effectiviteit ervan. Maatschappelijke verantwoordelijkheid is een modewoord dat inhoud moet hebben vanuit het geweten, ondersteund door regels die worden gedragen door de maatschappij, en ook door het aan het licht brengen van afwijkend gedrag.

Als we vooruitgang willen maken op het gebied van ethisch handelen dan zullen toezichthouders daarop moeten worden getoetst, evenals de accountants, die verplicht worden hierover te rapporteren.

Het vernieuwde COSO-rapport is een goede referentie om te gebruiken voor inrichting van goede interne beheersing en voor het rapporteren van afwijkingen. Het collectieve gedrag van individuen bepaalt de cultuur van organisaties, daarmee de cultuur van een land en uiteindelijk van de wereld.

'Verbeter de wereld' begint nog steeds bij onszelf. Wij kunnen in Nederland nog hoger op de ladder van Transparency International, dit is ook een goed streven en dit levert direct wat op.

Daarvoor hoeft de koopman nog geen dominee te worden, maar wel een integer handelend mens, die transparant verantwoording aflegt over zijn daden.