Accountant
NBA-platform voor accountants en financials
Overig
Magazine Podcast Dossiers Nieuwsbrief Contact
Home > Opinie > 2013 > 6 > SBR Direct en de 'behulpzame' accountant
Opinie

SBR Direct en de 'behulpzame' accountant

Leestijd van ongeveer 3 minuten 6 reacties

Afgelopen week lanceerden drie grootbanken een portaal waarmee ondernemers hun kredietrapportages in SBR kunnen aanleveren.

Dat kunnen ondernemers zelf doen, maar zij kunnen ook aan hun intermediair vragen hen behulpzaam te zijn. Deze intermediair kan een boekhouder of administratiekantoor zijn, maar ook een accountant of een fiscalist.

Een nieuw stukje techniek dus. Moeten we ons daar zorgen over maken?

Het venijn zit hem in dat 'behulpzaam zijn'. De tekst komt van de website van SBR Direct. Het heeft iets kleinerends, zo van: 'uw intermediair kan voor u op de knop drukken, als u dat prettig vindt. Of anders doet u dat zelf. Een kind kan de was doen'.

Ik moet mij sterk vergissen als niet de accountant, die 'behulpzaam' is geweest en daarvoor een volledige samenstelopdracht in rekening wil brengen, een probleem krijgt over zijn declaratie. Het gaat inderdaad alleen maar om een stukje techniek, maar het maakt zichtbaar wat iedereen al zag aankomen: de klassieke samenstellingsopdracht wordt, althans in de ogen van de klant, overgenomen door de techniek. Of dat ook werkelijk zo is, is een andere kwestie.

Dat maakt eens te meer noodzakelijk dat accountants de aard van hun betrokkenheid bepalen in overleg met alle belanghebbenden. Zoals bekend moet onder de huidige NV COS 4410 een accountant die zijn betrokkenheid bij het opstellen van een financieel overzicht aan derden kenbaar maakt, een samenstellingsverklaring bijvoegen.
Hij moet een dossier vormen dat bij een toetsing overeind blijft, dat wil zeggen conform Leidraad 14. Wil hij aan zijn werkzaamheden het karakter van assurance geven, dan zijn daar twee smaken voor, te weten beoordelen en controleren. Met bijpassend dossier.

Het moge duidelijk zijn dat wij als beroep met deze regelgeving niet meer uit de voeten kunnen. Want als we 'behulpzaam zijn' per definitie gelijkstellen aan (tenminste) een volledige samenstellingsopdracht, dan prijzen we onszelf uit de markt en zal de ondernemer een andere intermediair uitkiezen.

Het beschikbaar komen van deze nieuwe techniek geeft aan dat het dringend wordt om knopen door te hakken: geef de accountant de vrijheid om het product aan te bieden dat de markt vraagt, of hij zal gedwongen zijn zich uit te schrijven bij de NBA en verder door het leven te gaan als 'behulpzaam intermediair'.

De vaagheid van de gewenste mate van betrokkenheid van de accountant vereist flexibiliteit, in de regelgeving maar ook in ieder kantoor. Want stel dat we onszelf zouden verlossen van de al te knellende regelgeving: dan nog moet ieder kantoor uitvinden wat de opdrachtgever en belanghebbenden qua assurance-niveau willen. Dat zal van geval tot geval verschillen.

Naast een opgave voor de regelgever, om flexibiliteit in te bouwen en zodoende de markt de kans te geven passende antwoorden te vinden, is er dus de opgave voor kantoren om om te gaan met een veel gevarieerder niveau van assurance in de opdrachten.

Om dat effectief en efficiënt te kunnen doen, is een aanpassing in het stelsel van kwaliteitsbeheersing nodig. Thans beschikken de meeste kantoren over handboeken en eventueel ondersteunende software voor controleren, beoordelen en samenstellen.

Die driedeling dient te worden vervangen door één stelsel waarin per opdracht de mate van assurance kan worden ingesteld naar gelang de wens van de opdrachtgever en andere belanghebbenden. Het wordt tijd dat we daar werk van gaan maken.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Joop Anemaet is directeur van Menon Consultants en externe compliance officer bij enkele mkb-accountantskantoren.

Gerelateerd

6 reacties

Jan Wietsma

Dat bankiers en accountants op een andere manier naar cijfers kijken blijkt ook uit deze column en de reacties er op, zeker als het gaat om kleinere kredieten. Voor banken zijn maar twee zaken belangrijk bij kredietverstrekking. Hoe groot is de kans dat het fout gaat en wat is de expected loss als het fout gaat. Een belangrijke indicator voor het bewaken van deze twee variabelen is de kasstroom die over de rekening gaat. Bij kredietsommen tot pakweg € 150.000 heeft de bank voor haar kredietbewaking ook niet veel meer nodig dan een inzicht in die kasstroom. Omdat de meeste kleine ondernemers in het MKB ook maar een bankrekening hebben kan de bank tegen relatief lage kosten zicht houden op de financiële gezondheid van een klant. Een jaarrekening voegt voor kleine kredieten niet zoveel toe voor de bank. Daarnaast wordt kredietbewaking gestuurd door statistische algoritmen, een jaarrekening die cijfermatig niet helemaal of zelfs helemaal niet correct is heeft niet zoveel impact op de uitkomsten, de wet van de grote getallen geldt immers, het gaat alleen fout als er sprake is van tendenties. Aangezien de in SBR opgevoerde jaarrekeningen geconfronteerd worden met de kasstromen die over de rekening gaan heeft de bank al snel in de smiezen of de ondernemer bewust loopt te 'rotzooien'. Kortom voor kredieten tot € 150.000 is het voor de kredietbewaking niet noodzakelijk dat een accountant nog eens een keer meekijkt, het voegt voor de bank weinig toe. Reden waarom de banken toestaan dat kleine ondernemers hun SBR-data uit de IB of VPB-aangifte mogen gebruiken voor het SBR direct portaal. Daarbij is het ook nog goed om op te merken dat de meeste jaarrekeningen in het MKB geen enkele informatiewaarde meer hebben voor de bank doordat ze zo laat worden opgesteld. Hoe groter het krediet hoe belangrijker het voor een bank wordt om ook zicht te hebben op financiële informatie die niet direct uit kasstromen te herleiden valt. Een goed samengestelde of gecontroleerde jaarrekening wordt dan steeds belangrijker en dat de bank die in het kader van informatiewaarde en kredietbewaking snel wil hebben is meer dan logisch. De jaarrekening vervult dan nog een belangrijke signaalfunctie. Voor de accountant die het MKB-bedient ligt er dus de uitdaging om sneller te zijn dan de bank. Dat betekent dus echt bovenop de cijfers van de ondernemer zitten -met de huidige bankkoppelingen is dat ook geen enkel probleem meer en heeft de accountant samen met de ondernemer ieder moment inzicht in de financiële ontwikkeling van de ondernemer. Daarnaast is het goed om te beseffen dat banken maar ook de Belastingdienst er vanuit gaan dat de ondernemer in het MKB vooral een jaarrekening of tussentijdse financiële overzichten op laat stellen voor zichzelf en veel minder voor eerder genoemde partijen omdat die ook uit heel andere bronnen kunnen bepalen hoe de ondernemer (financieel en fiscaal) acteert. Kortom de toegevoegde waarde van de accountant in het samenstelproces - bij kredieten tot € 150.000 - is nauwelijks aanwezig en NV-COS 4410 jaagt de ondernemer dan snel en onnodig op kosten. Het is dus van belang dat we als beroepsgroep hard werken aan de schaalbaarheid van regels. De gemiddelde kosten van een samenstelverklaring zijn groter dan het gemiddelde expected loss dat een bank op krediet tot € 150.000 leidt. Tot slot ruim 80% van de verstrekte kredieten in ondernemend Nederland zijn lager dan € 150.000 Accountants krijgen in hun opleiding meer mee om van toegevoegde waarde te zijn dan het afgeven van een samenstelverklaring - die zoals we zelf opschrijven toch geen zekerheid heeft - Maar misschien zijn we dat door het gemak 'uurtje factuurtje' wel verleerd. De komst van het SBR-direct portal biedt de accountant dus voldoende kansen om de ondernemer op een andere manier bij te staan dan bij het maken van een jaarrekening. Slimme accountants zijn er al mee bezig, al dan niet in nieuwe collectieven. Het komend najaar gaan we er zeker meer van horen.

Bibi van den Bragt

Ik juich de oproep van Joop toe om meer te gaan differentiëren in de mate van assurance. Deze behoefte van het maatschappelijk verkeer manifesteert zich niet alleen bij SBR-dienstverlening, maar de huidige regelgeving wordt ook als knellend en onnodig kostenverhogend ervaren bij “kleine” assurance-opdrachten, zoals inleenverklaringen of subsidieverklaringen bij lage subsidiebedragen. Helaas bestaat de kans dat Standaard 4410 alleen maar vaker van toepassing gaat worden, als de Nederlandse vertaling van ISRS 4410 ongewijzigd wordt overgenomen. Het lijkt erop dat de huidige “aangifteplus”-werkwijze dan niet meer opgaat en dat deze opdrachten ook onder Standaard 4410 gaan vallen.

Gert-Jan Jordaan

De sportpagina van het AD van 21 juni 2013 heeft de volgende kop: WAAR WAS U? Dinsdag 21 juni 1988. (Het Nederlands elftal won op het EK van Duitsland) Over 25 jaar kunnen wij in de accountant dezelfde kop voeren. WAAR WAS U toen SBR werd ingevoerd? Dit onderwerp moet straks voor heel veel accountants een doffe dreun betekenen en gedachten oproepen van "waarom hebben we ons dit laten overkomen". Op dit moment is er een praktijkhandreiking van de NBA. Deze dateert uit 2011 en bevat allerlei open eindjes. Vaktechnische zaken die nog moeten worden opgelost. Wat de praktijkhandreiking wel stelt is dat de betrokkenheid van de accountant bij de kredietrapportages valt onder NV COS 4410. Terecht wordt in het stuk van Joop en de commentaren aangegeven dat NV COS 4410 stelt dat als de betrokkenheid van de accountant zichtbaar is, de accountant een samenstellingsverklaring moet afgeven. Leuk om te zien wat er in de kredietrapportage moet worden vermeld: Van de intermediair worden de volgende bankspecifieke gegevens gevraagd: • Naam intermediair: de naam van het kantoor; • Vestigingsplaats: de vestigingsplaats van het kantoor; • Kwalificatie: typering van het kantoor (bijvoorbeeld zijn RA of AA); • HT-convenant: indicatie of het kantoor een horizontaal toezichtsconvenant met de belastingdienst heeft afgesloten. • Naam opsteller: de naam van de medewerker die de rapportage heeft opgesteld; • Telefoonnummer: hier bij voorkeur het directe nummer van de opsteller van de rapportage; • Email adres: ook hier bij voorkeur het email adres van de opsteller van de rapportage. Dit geeft toch wel iets weg van een mate van betrokkenheid. Ook fijn om te zien dat uw rechtstreekse telefoonnummer vermeld kan worden. We hebben straks de klant niet meer nodig, we kunnen het zelf regelen met de bank...... Wij komen straks tot de conclusie dat onze klanten hun kredietrapportages moeten insturen en wij vaktechnisch hier een slechte bijdrage aan kunnen leveren. En met slecht bedoel ik dat de klant door alle regelballast onze prijs die wij in rekening moeten brengen niet wil betalen. Maar zoals met veel onderwerpen (flex bv, derivaten) komen "wij" pas in actie als er iets gebeurd is. Laten wij accountants eens serieus kijken naar wat er straks van ons wordt verwacht. Realiseer je dat de bank straks de nieuwe regelgever van de kleine rechtspersoon wordt. De norm is de kredietrapportage. Iets anders doet er niet toe. Waar was u toen SBR werd ingevoerd?

Joris Joppe

Joop - kan mij vinden in je oproep. Heeft overigens niet direct iets te maken met SBR. We moeten maar eens ophouden met betutteling van het maatschappelijk verkeer en opschrijven wat we wel gedaan hebben. Als we niets opschrijven, hebben we dus ook niets gedaan. Lijkt me een simpel uitgangspunt dat alle partijen dwingt om gewoon weer te lezen wat opgeschreven wordt (i.p.v. te veronderstellen).

Willy Feller

Als de bank in het verleden ook geen samenstellingsverklaring van een accountant heeft gevraagd, is dit toch de kostenbesparing waar de ondernemer op zat te wachten! Door als accountant alleen maar "behulpzaam" te zijn en als dit inderdaad te kwalificeren is als niet vallend onder NV COS 4410, blijf je wel in beeld om de echte toegevoegde waarde als accountant te laten zien. Hiervoor wil de ondernemer wél betalen. Ik zie verder als voordeel dat het in de toekomst gebruikelijk zal worden dat tussentijds frequenter rechtstreeks zal kunnen worden gerapporteerd aan de bank. De relatie tussen bank, ondernemer en accountant zal hierdoor transparanter en beter worden. Er zal eerder bijgestuurd kunnen worden en het naar de toekomst doorschuiven van de problemen zal minder vaak voorkomen.

Rene van Wingerden

Ik denk dat het maken van een jaarrekening met SBR - startend vanuit de boekhouding - iets te simpel wordt voorgesteld door SBR Direct. Vergelijk met de belastingaangifte: maakt het hebben van een standaard-aangifteformulier waar je alleen in de vakjes de relevante bedragen hoeft in te vullen het doen van aangifte altijd zo simpel? Ik denk dat zo'n formulier niets vereenvoudigt aan de complexiteit van het achterliggende verhaal. Dus ook met een standaardsjabloon van een jaarrekening moet je nog steeds de wet- en regelgeving snappen (Titel 9-RJ / goed-koopmansgebruik). De meeste ondernemers hebben dat denk ik niet zo paraat. Accountants wel.

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.

Relevantie Datum