Opinie

Bijeenkomst Tweede Kamer: de tijd zal het leren

Maandag 10 juni 2013 werd op initiatief van Henk Nijboer, financieel woordvoerder van de PvdA, met een aantal Tweede-Kamerleden (D66, PvdA, PVV, SP en VVD) gesproken over de accountancy. Altijd goed indien de politiek oog en oor heeft voor de ontwikkelingen binnen ons beroep.

De zaal was goed gevuld met vertegenwoordigers van de grotere accountantsorganisaties, NBA, Vereniging van effectenbezitters (VEB) en Eumedion. Positief was ook de aanwezigheid van Steven van Eijck, de voorzitter van de Commissie Publiek Belang van Ernst & Young.

Ondergetekende mocht de spits afbijten en spreken over drie thema's die ik ieder in vijf punten heb belicht:

  1. Wat zijn de ontwikkelingen geweest sinds Enron en Ahold;
  2. Wat is de kwaliteit van de huidige controles?, en
  3. Welke verbeteringen zijn er nodig?

Voor de uitwerkingen van de thema's en de daaraan gekoppelde punten verwijs ik naar mijn presentatie. Degenen die mijn blogs vaker lezen zullen mijn standpunten herkennen. Standpunten die gisteren zeker niet door eenieder in de zaal werden gedeeld.

Dat laatste komt mede doordat het Accounting Establishment het verleden graag laat rusten en vooruit kijkt. Dat deed de tweede spreker, Peter van Mierlo (voorzitter PwC-accountants) dan ook. Door te spreken over de nieuwe heilige graal voor accountants: Integrated Reporting. Ook zijn bijdrage kunt u nalezen.

Van Mierlo plaatste zijn onderwerp in het licht van de waarde van de handtekening van de accountant en als een mogelijkheid tot het dempen van de verwachtingskloof. Hij ziet in integrated reporting een mogelijkheid om 'naast meer relevantie van verantwoordingsinformatie' te komen tot een accountantsoordeel dat 'aan overtuigingskracht en reikwijdte' kan winnen.

Van Mierlo besprak op voorhand de mogelijke kritiek: (1) de accountant zou eerst zijn klassieke taak - controleren van financiële informatie - goed moeten oppakken; en (2) 'accountants zijn alleen op zoek naar meer omzet'.

Hij was van mening dat accountants voor het eerste hun best doen en dat het tweede kritiekpunt te makkelijk is. Bij gebrek aan verdere onderbouwing had zijn verhaal - wat mij betreft - onvoldoende overtuigingskracht.

Uiteraard ben ik overigens wel voor de verdere ontwikkeling van integrated reporting. Maar ik laat de waardebepaling ervan en de rol van accountants daarbij voorlopig eerst graag aan de markt. Ik kom daar later nog wel eens op terug. Als voorschot merk ik op dat de wijze waarop accountants over dit onderwerp spreken een hoog gehalte 'wij van WC-eend adviseren WC-eend' kent, en dat we van dit onderwerp niet de nieuwe ‘commerciële melkkoe' voor accountantsorganisaties moeten maken. Maar dat, voor nu, terzijde.

Dat accountants stappen zetten en hun best doen kwam in alle bijdragen aan de orde. Ook in de laatste, namelijk die van Gerben Everts (AFM). Maar net als ik benadrukte ook hij dat er nog genoeg verbetering mogelijk is. Hij betoogde dat accountants vijftien jaar geleden ‘de verkeerde afslag' hadden genomen door in te zetten op het naast de controle aan de man brengen van adviesdiensten.

Ook liet hij weten dat het beroep nog steeds een draai van 180 graden moet maken en niet de cliënt maar het maatschappelijk verkeer centraal moet zetten.

En wederom sprak hij krachtige en duidelijke taal als het gaat om de wijze waarop de big four zijn omgegaan met de overgangsregeling inzake adviescontracten.

Over dit laatste punt verhaalde het Financieele Dagblad vanochtend. Ik was blij tussen Everts en Van Mierlo in te zitten, want de spanning van de zijde van accountants richting de AFM was goed merkbaar. Wordt vast nog vervolgd.

Al met al nuttig, maar ook onbevredigend. Geringe participatiemogelijkheid vanuit de zaal, niet op alle punten even goed geïnformeerde Kamerleden en te weinig tijd om echt met onderwerpen de diepte in te gaan. Ik moet dan ook nog maar zien of de diverse suggesties die de verschillende aanwezigen richting de politiek hebben gedaan worden opgepikt. De tijd zal het leren.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Marcel Pheijffer (1967) is hoogleraar Forensische Accountancy aan de universiteiten Nyenrode en Leiden.

13 reacties

Marcel Pheijffer

AT:Arnold Zie sheet 32: onder de noemer begunstigen/stimuleren: 'Ieder initiatief dat duidelijker communicatie van de accountant in diens controleverklaring (of anderszins) ten goede komt.' Daar valt het IAASB-initiatief ook onder. Maar ook onder 'reactief', 'too little, too late', 'van buitenaf afgedwongen' en 'raakt niet de kern'. Je daagt me uit hierop terug te komen. Doe ik vermoedelijk in volgende blog. Werktitel: no guts, no glory.

Arnold Schilder

Allemaal weer boeiend. Maar ik ben wel verbaasd dat je - voormalig IAASB-lid - niet hebt gerept van het harde werk van de IAASB aan het versterken van de externe accountantsrapportage. In het bijzonder de voorgestelde Key Audit Matters in het accountantsrapport bij beursgenoteerde ondernemingen, en een expliciete uitspraak inzake Going Concern . Als het goed gaat keuren we eind deze maand de Exposure Draft goed. Zoals je weet staan alle agendastukken op de IAASB-site. Peter Eimers schreef er onlangs een heldere column over. Hartelijke groet, Arnold

Jan Weezenberg

AT: Marc van Hilvoorde - 11-6-2013 14:04:44 Hallo Marc, Ik lees “Ben overigens wel verbaasd dat dit onderwerp zo prominent door één (?) kantoor naar voren is gebracht”. Zie in dit verband ook Accountant.nl van 8 mei 2013: Integrated Reporting: het rapportagemodel van de toekomst. Ik reageerde daarop als volgt: "Geachte Redactie, Naast het bovenstaande artikel is te lezen: "zie ook » Jaarlijkse Transparantiebenchmark weer van start » 29 mei: NBA Young Profs Innovatiedebat » EC: meer transparantie grote ondernemingen over sociaal en milieubeleid » AFM: verkennende analyse integrated reporting » Integrated Reporting: background paper over Capitals » PwC: IIRC-raamwerk verkleint informatiekloof tussen bedrijven en beleggers". Ik heb inderdaad even gekeken. Het valt mij op dat op geen van deze teksten is gereageerd. Met name op de laatste drie teksten zou een reactie logisch zijn geweest." Ook ik heb dus geen brede belangstelling gevonden voor IIR. In ieder geval niet op Accountant.nl Maar dat komt misschien nog, de tijd zal het ook hier leren. Vriendelijke groeten, Jan Weezenberg

Marcel Pheijffer

Met excuses, ik drukte te snel op zenden. Daarom het vervolg: (...) kritische vragen stellen, dient nog te worden geslecht. Om het geheel - vooral de vertaling van de uitkomsten - geloofwaardiger te maken. Zie ook de opmerkingen over het incestieuze karakter van hoe we met dit soort zaken omgaan.

Marcel Pheijffer

AT:Steven Mooi en verfrissend geluid. Laat je vaker horen op deze site! AT:Paul Het initiatief waarnaar je verwijst is bekend. Via de recente blog van onze voorzitter, waarop ik direct heb gereageerd met 'hulde' voor het initiatief. Impliciet is het gisteren denk ik wel aan de orde gekomen. Ik heb enige initiatieven genoemd, die steun verdienen. Daaronder het project lerend vermogen (zie sheet 31 presentatie). Maar ook hiervoor geldt hetgeen ik in blok II van mijn presentatie heb gesteld: het overleg in deze tussen kantoren is min of meer van buitenaf afgedwongen. Wellicht door een discussie op deze site, maar vooral ook - zie wederom de blog van onze voorzitter - door de opmerking van de AFM. Dat maakt het initiatief nog steeds nuttig en waardevol. Zoals het nog nuttiger en waardevoller wordt om dit soort projecten niet louter intern - lees: tussen de kantoren - te laten plaatsvinden. De drempel om externen (stakeholders) een bijdrage te laten leveren, onder meer via input in de vorm van (kritische vragen stellen

Paul Steman

Beste Marcel, Alhoewel voorzichtig en nog wat schuchter is een begin gemaakt met het delen van de inzichten, ervaringen, analyses en verbeterplannen tussen de OOB kantoren. Het NBA/OPAK heeft daarin een rol die ik ten zeerste toejuich. Met vereende krachten de doorsnedes van de verder benodigde verbeteringen/veranderingen maken en oplossen is het doel en ik vind deze samenwerking zelf heel positief. Het helpt mij zeker om in Mazars de verdere slagen te maken die nog nodig zijn. Het past ook bij een nieuwe generatie beleidsbepalers om zo samen te werken waar het kan. Helaas is dat gisteren niet aan de orde gekomen; maar dat geldt voor meer dingen. Daarom alleen al is een vervolg met de stakeholders inclusief de politiek zeer wenselijk. Mooie avond, Paul Steman, Mazars

Steven Bordeau

- hierna enkele bewuste chargeringen tbv het maken van enige punten – Het klinkt alsof er weer een mooie dosis "Apologetiek" is uitgewisseld tussen accounting-establishment, criticasters en onze ideologisch geinspireerde volksvertegenwoordigers. Pri

Marcel Pheijffer

Dank Paul. Prima reactie en met name je derde alinea zou opgevolgd moeten worden. Het ligt in lijn met mijn suggesties inzake de collectieve managementletter accountantsberoep en het leren van eigen casuistiek. Daar hebben we de politiek overigens niet voor nodig. Welk kantoor, welke universiteit neemt het initiatief om de nauwelijks aan hetbwoord gekomen backbenchers die gisteren in de zaal zaten bijeen te brengen en uit te dagen? Of ligt hier een rol voor de NBA om het voortouw te nemen? Indien de wil bestaat de luiken iets meer open te zetten, uit de schulp te kruipen, daadwerkelijk te leren en te veranderen, dan kan zo' n bijeenkomst tot iets moois uitgroeien. Doen dus!

Paul Steman

Beste Marcel, Ik had het genoegen gisteren van de partij te zijn in een overigens prima initiatief avn de politiek om de dialoog aan te gaan met een, nota bene door hen, jou en Gerben Everts van groot belang geachte beroepsgroep over de prangende onderwerpen dieons bezighouden. Van een dialoog was echter nog maar in zeer beperkte mate sprake. Het was een soort "mannelijk multitasken"; opvolgende inkeidingen met beweringen, visies en stellingen die echter niet tot al te inhoudelijke dialogen leidden. Maar het lijkt mij zonder meer een goed begin van een collectieve dialoog die wat mij betreft opvolging verdient. Wellicht is het goed een volgende keer meer in te gaan op wat er naar de mening van de betrokken kantoren tot nu niet goed is gegaan, wat er gebeurt om te verbeteren, wat de visie en rol van de beroepsorganisatie daarin in en hoe de toezichthouder naar de ontwikkeling kijkt. Dan kan gezamenlijk een gevoel worden opgehaald dat de gewenste of vereiste vorderingen inderdaad worden gemaakt, dat niet nog meer regels nodig zijn om dit te doen en waar de politiek randvoorwaardenscheppend of anderzins tot keuzes kan of moet komen om verdere verbeteringen te ondersteunen of af te dwingen. Kortom, een goed begin maar, als ik voor mezelf mag spreken, ook een goede aanleiding voor een verdere robuuste dialoog als vervolg. Paul Steman, Mazars

Marc van Hilvoorde

Marcel, dank voor deze nuancerende toevoeging. Ik denk overigens wel dat de boodschap had moeten luiden: Eerst de basis op orde en dan verder kijken.

Marcel Pheijffer

AT:Marc Voor de goede orde. Van Mierlo was expliciet gevraagd over dit onderwerp te spreken. Neemt niet weg dat ook ik graag andere onderwerpen door hem besproken had zien worden.

Marc van Hilvoorde

Marcel, je presentatie is een erg mooie bron voor wie in een notendop wil lezen hoe we zover zijn gekomen met elkaar. Met je opmerking : "Ontwikkeling ‘Integrated Reporting’. Echter, laat dit aan de markt en géén verplichte rol accountant of wettelijke taak (assurance verstrekken) accountant." ben ik het heel erg eens. Deze kant gaan we op, maar we hebben nog veel standaarden nodig om deze rapportages betekenisvol te laten zijn. Ben overigens wel verbaasd dat dit onderwerp zo prominent door één (?) kantoor naar voren is gebracht . Dit lijkt mij echt een inschattingsfout die uitgelegd als een ongelukkige lobbypoging.

Dennis Doornbos

Dat accountants toch echt meer omzet zoeken bleek afgelopen weekend toch duidelijk in een advertentie in het NRC, pagina 10 van de zaterdag editie: PwC zoekt partners arbeidsrecht, M&A of ondernemingsrecht, met oa de volgende teksten: "Aantoonbaar in staat nieuwe business te genereren" of deze, "wanneer gelijkgestemden tegelijkertijd geïnteresseerd zijn, is dat bespreekbaar" Kortom, men zoekt meer omzet en we gaan dus blijkbaar ook weer legal praktijken opbouwen, het is elke keer gewoon hetzelfde verhaal en iedereen (uitzonderingen daar gelaten Marcel...) accepteert het maar. Ben wel benieuwd hoe de grotere advocatenkantoren hier tegenaan kijken, men zal toch wat minder geneigd zijn om samenwerking te zoeken bij deals is mijn idee...

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.