Opinie

Weg met de cfo!

Op deze Pinksterdagen is het goed even bij te praten over het onderwerp cfo. In MCA (Management Control & Accounting) van april 2013 geeft Frank Verbeeten een aardig overzicht van Amerikaanse research over het spanningsveld in en rond deze functie.

Daarbij gaat het over de spanning tussen geldmanagement-verantwoordelijkheden van de cfo enerzijds en zijn fiduciaire rapporteringstaak anderzijds, met veel accent op de verstorende invloed van zijn/haar bonusprikkelsysteem op vooral die laatste taak.

Het is een welkome en zeldzame bijdrage, zeker in Nederland waar iedereen binnen ons accountantsberoep, accountancy-academia en governance-experts onder tafel lijken te duiken wanneer je dit soort vragen over dit onderwerp aanzwengelt.

De samenvatting en conclusies van het artikel zijn nogal wat afgevlakt en understated, tenminste in vergelijking met het grondmateriaal dat wordt gepresenteerd. Maar toch geeft het artikel voldoende draagvlak om de schizofrenie van deze volkomen overbodige incestueuze kernfunctie duidelijk te maken.

Nu management-accountants en financial executives dit taboe-onderwerp zelf aan de orde durven te stellen, wordt het misschien eindelijk tijd voor de openbare accountants er ook iets over te zeggen. Beginnend met de vraag waarom we de onverenigbaarheid van de twee kernfuncties van de cfo, met name wanneer bonusgedreven, nooit terugvinden in management letters of, nog beter, een collectieve management letter van de NBA.

De prijs van deze bestuurlijke wanconstructie (cfo) wordt meteen duidelijk wanneer je de researchgegevens leest (ook na afvlakking, gegeven het feit dat Europa in het algemeen een gematigder bonusbeleid heeft) en je je realiseert dat het de controlerend accountant op achterstand zet nog voor hij aan zijn taak is begonnen.
Dat heeft een zwaardere prijs in termen van beroepsefficiency en -effectiviteit dan de omstandigheden die aan de basis liggen van andere hervormingsmaatregelen, of het nu over verplichte kantoorroulatie gaat of de risico's van de combinatie van controle en advies.

Terwijl er zo'n eenvoudige oplossing is: gewoon weg met de cfo! We hebben ‘m niet nodig, zoals deze scribent als diverse keren heeft herhaald (zoals in april 2011). Na een jaar missen we ‘m al niet meer: de treasurer neemt de geldmanagement-eindverantwoordelijkheid over, de controller de fiduciare, en we hebben een belangrijke hobbel in het disfunctionele van alle acountancy-acteurs weggenomen.

Daar heb je geen vurige tongen voor nodig, gewoon dagelijks gezond verstand en een heel klein beetje gumption - als je nog in het vak zit tenminste.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Jules Muis verliet in 1995 het openbare accountantsberoep en was vervolgens vice president en controller van de Wereldbank en directeur-generaal en chief internal auditor van de Europese Commissie. Van 2014 tot eind 2020 was hij lid van de Public Interest Oversight Board (PIOB). Muis was van oktober 2012 tot oktober 2015 ook lid van de Board of Auditors van het European Stability Mechanism (ESM). Jules Muis schrijft op persoonlijke titel.

13 reacties

Lucas Geusebroek

Wie nieuwsgierig is geworden naar het artikel door Frank Verbeeten in MCA waarnaar Jules Muis verwijst, kan dit lezen via de site van NBA-VRC: www.nbavrc.nl/MCA/2013-4/Wat-beinvloedt-de-beslissingen-van-de-CFO/ Vriendelijke groet, Lucas Geusebroek

Jan Weezenberg

Geachte Heer Muis,, Ik lees (met instemming !) Het fascinerende van dit onderwerp is dat de bestuurlijke/governance wanconstructie zo helder is als een klontje......., (maar) als een van de belangrijkste ( zo niet de) grondoorzaak is van het disfunctioneren van het controlerend beroep) toch stevig in de beroeps taboe sfeer blijft. We praten blijkbaar toch door de brievenbus (met daarboven de bekende sticker NEE, NEE). Bij het leerstuk Communicatie in de accountantsopleiding kenden hebben we aan de studenten verteld, dat daarbij een drieluik nodig was : zender/formuleren van bericht ==> communicatiekanaal ==> ontvanger (begrijpen van bericht, bijdrage aan meningsformulering en andere reacties, en terugkoppeling naar de zenders. In het kader van de opinies en reacties op de website komen we meestal niet verder dan stap 1. Dat zal ook wel met mijn reactie van vandaag het geval zijn. Situation hopeless, but not serious ! Prettig week end , Jan Weezenberg

jules muis

De Heeren worden bedank! Nu de dames nog? Het fascinerende van dit onderwerp is dat de bestuurlijke/governance wanconstructie enerzijds zo helder is als een klontje ( ik heb het zowel bij de Commissie de Wit aangezwengeld als hier in de VS bij de Treasury Department verhoren begin 2008 over het accountantsberoep, als een van de belangrijkste ( zo niet de) grondoorzaken van het disfunctioneren van het controlerend beroep); anderzijds toch stevig in de beroeps taboe sfeer blijft. Voer voor al die psychologen die nu PE ingeschakeld worden ons de mores and ethiek van ons praktisch beroeps functioneren duidelijk te maken; en juist voor dit soort van taboesfeer situaties waarschuwen. Als ze nog voorbeelden nodig hebben..... Ook de Heren Accountancy Professoren die altijd haantje de voorste zijn bij het adverteren van het belang van goede research, geven niet thuis. Laten we het maar gerust bestempelen als de grootste ‘conspiration de silence’ (‘beleefdheids-samenzwering’ is als term te beleefd) van het NBA moment, in-house gekweekt door het brede beroep, staande gehouden door de schriftgeleerden, zelfs in tijden van een geloofwaardigheids crisis die het beroeps bestaansrecht im Frage stelt. Dus gewoon het zonnetje erop blijven houden. Met het besproken MCA artikel is in ieder geval de deur voor verder gesprek op een kier gezet. U heeft daar nuttig gebruik van gemaakt. Dat is al beter dan op dit onderwerp door de brievenbus te moeten praten. Laten we hopen dat we die fase gehad hebben.

Jan Weezenberg

AT:4moraal.nl - 22-5-2013 Jules Muis signaleert in bovenstaand artikel het bestaan van een wanconstructie en geeft aan dat de oplossing eenvoudig is : weg met die wanconstructie/ cfo. Ik heb nergens in deze discussie een pleidooi voor herinrichting kunnen vinden.. Dat aan professionele beroepsbeoefenaars hoge eisen eisen moeten worden gesteld qua moraal ben ik helemaal met U eens. Vriendelijke groet, Jan Weezenberg

4moraal.nl

AT:Weezenberg Mijn punt: het herinrichten van een wanconstructie is niet de oplossing. Beter is een hogere moraal bij bestuurders. Dus een CFO die zich laat leiden door morele prikkels i.p.v. commerciële prikkels. Net als accountants ;).

Jan Weezenberg

AT:4moraal.nl - 21-5-2013 In deze blog wordt gesteld dat de CEO plus aanhang te weinig tegenwicht (kan) bieden aan de CFO. Mijn op algemeen bekende theorie gebaseerde oplossing van een verbijzonderde interne controle, aangevuld met een extra portie externe controle leidt tot de uitspraak "weg met de CFO-functie" En dan is de CEO plus aanhang in staat beter te functioneren Ik lees in Uw reactie: "Het echte probleem is dat de CFO te weinig tegenwicht biedt aan het opportunistische gedrag van de CEO waardoor geen evenwichtige bedrijfsvoering bestaat. " Dat is weer een ander onderwerp en daar hebben we het hier niet over. Misschien een cursus voor de toezichthouders "Sturen van ongeleide projectielen" onder begeleiding van de ruimtevaartclub ESTEC in Noordwijk ? Vriendelijke groet, Jan Weezenberg Jan Weezenberg

Philip Elsas

Ha, weer 'n moraalridder! Mag ik even? AT: 4moraal.nl Nogmaals: Moraal? Gelukkig “is geen zweempje ethiek te vinden” in de leer van 't gewekte vertrouwen, zoals Limperg zelf niet duidelijker kon stellen (naschrift op 'n bijdrage van L.H. Belle). Juist met deze leer heeft de Nederlandse accountancy internationale prominentie bereikt. Ook in deze tijd: “The PCAOB and the Social Responsibility of the Independent Auditor”, Douglas Carmichael, First and Founding Chief Auditor of the Public Company Accounting Oversight Board (PCAOB). Dit stuk is gewoon te vinden op 't web.

4moraal.nl

IAD als bedrijfspoedel van de CEO zeker? Te vaak maken vooral CEO's de dienst uit bij beursfondsen. Het echte probleem is dat de CFO te weinig tegenwicht biedt aan het opportunistische gedrag van de CEO waardoor geen evenwichtige bedrijfsvoering bestaat. We kunnen verschillende bestuursmodellen bedenken maar uiteindelijk gaat het om Moraal bij Accountants, Bestuurders en Commissarissen. Accountants worden inmiddels steeds meer aangepakt. Misschien wordt het ook tijd voor een strengere beroepscode voor bestuurders en commissarissen?

Jan Weezenberg

Geachte Heer Visser, AT: Johan Visser, Ik was de eerste die reageerde op het artikel van Jules Muis van april 2011 (zie link hierboven) Aan het eind van deze reactie schreef ik: "Op diverse plaatsen (o.a. in het tijdschrift COMPACT, JW) is reeds geschreven dat de Interne accountants een prachtige toekomst tegemoet gaan ALS ZE DE GEBODEN KANSEN BENUTTEN Ik onderschrijf die standpunten". Nu er steeds meer behoefte gaat ontstaan aan een verbijizonderde (objectieve en deskundige) interne controle functie in complexe organisaties is er opnieuw aanleiding voor de vraag aan de ledengroep Interne Accountants: Wat gaan jullie doen met deze prachtige kansen ? Ik ben benieuwd ! Vriendelijkie groet, Jan Weezenberg

Pieter de Kok

Ik was toevallig bezig met een Blog Van CFO naar CMO (Continuous Monitoring Officer). In mijn beleving moet de CFO en CIO en CRO samensmelten tot één persoon, waar de Accountant de iAccountant (data-analytics en process mining kennis) moet worden (geen EDP auditor). Want EDP Audit is een apart prachtig vak. De CMO en iAccountant acteren samen op het snijvlak Continuous Monitoring (business) en Continuous Auditing (assurance). Het onderliggende model voor beide partijen is het Model Driven Auditing powered by Starreveld en ondersteund door Typologie Based Smart Audit Algoritmes. In todays connected world, how many 'people' do we really need to be in control, thats the question. Zal blog eens afmaken en naar Tom sturen. Goodby Big Brother CFO, Hello Big Data CMO!

Pieter de Kok

Las ook vandaag " Controller ook weg". Wie blijft er na Pinksteren nog over? Alleen de kasbewaarder? www.controllersmagazine.nl/Home/Blogs/2013/5/Controllersfunctie-is-binnen-5-jaar-verdwenen-1254837W/

Johan Visser

Zou het niet op de weg van de AFM liggen om zich hier eens helder over uit te laten?

Jan Weezenberg

Geachte Heer Muis, Ik lees in Uw (wederom glasheldere) pinksterboodschap: "Terwijl er zo’n eenvoudige oplossing is: gewoon weg met de CFO, we hebben ‘m niet nodig " Sterker nog: de CFO functie onder de Raad van Bestuur zou bij wet verboden moeten worden. Want, zoals in eerdere reacties gedemonstreerd: de CFO kent een ongekende functie-vermenging (beschikken over geld, bewaren van geldswaarden, registreren is sub-administratie en grootboek) waarbij de controlerende functie niet objectief en deskundig is ingevuld. Hierdoor is de interne beheersing onmogelijk geworden en zijn ïn control statements slechts gebakken lucht, zoals door Leen Paape deskundig toegelicht. Accountantscontrole die een basis zoekt bij in control statements kan dan per definitie niet effectief zijn. Dus inderdaad: weg met de CFO. En de gescheiden functies laten samenkomen bij de Raad van Bestuur. Met aLs specifieke interne controle-maatregel (Starreveld 1 maar weer) een interne accountantsdienst met daarbij een audit committee. Maar wie neemt die zware taak op zich ? Prettiger voortzetting van Pinksteren, en vriendelijke groet, Jan Weezenberg

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.