Nooit meer een 'busy season'
Waarom zouden we de financiële gegevens van bedrijven verplicht laten controleren? En voor wie? Zijn gecontroleerde data van meer dan een jaar oud, meer waard dan niet-gecontroleerde data van een maand oud?
Ik heb laatst € 1.250 winst gemaakt op een aandelentransactie. Het was verassend simpel. Op 15 januari opende ik de webpagina van De Financiële Telegraaf en las over de koersval van TNT Express na de afgeblazen overname door UPS. Het aandeel was met 41 procent gekelderd van € 8,20 naar € 4,80. Kopen dus, tweeduizend stuks.
Newton's wet 'What goes up, must come down' zou ook omgekeerd moeten werken, dacht ik (dit is Regel 1; Regel 2: Altijd alles kopen wat minder kost dan € 1,-, van aandelen Pharming Group tot Zwaluw lucifers bij de C1000. Regel 3: Wijn is goed als het dertien procent of meer alcohol heeft). En inderdaad, de koers veerde een stukje terug naar € 5,45 en na tien dagen realiseerde ik een rendement van 13,54%.
Na afloop voelde ik me vies. Wat had ik toegevoegd aan de maatschappij? Ik had niks geproduceerd, niks bedacht en niemand aan het werk geholpen. Ik had meegeholpen aan de verregaande ontkoppeling tussen geldschieter en bedrijfsleven, tussen de virtuele en de reële economie. Aan de wereld van goederentermijncontracten, financiële derivaten, beursanalisten en credit rating agencies.
Het is dezelfde ontkoppeling die we voelen als we tegenwoordig naar de overheid kijken. Was de overheid niet door ons gecreëerd om een aantal cruciale zaken voor de samenleving te regelen? Zijn wij zelf de overheid niet meer? We zien nu mensen die allerlei voorzieningen uithollen. Niet meer zorgen voor, maar het tegenovergestelde: 'ontzorgen'.
Nu moeten we inderdaad niet voor iedereen zorgen. De geldschieters, de zogenoemde stakeholders die de accountant - het geweten van het maatschappelijk verkeer - moet beschermen, kunnen best voor zichzelf zorgen. Drs. P. bezong het al in zijn lied Een Moederhart: "De armen hebben darmen en de bank heeft een miljard". Shakespeare schetste in The Merchant of Venice al een venijnig beeld van Shylock de geldschieter.
De partijen die wel bescherming nodig hebben, moeten het doen met gecontroleerde jaarverslagen die, in de meeste gevallen, dertien maanden en acht dagen oud zijn. Zijn gecontroleerde data van meer dan een jaar oud, meer waard dan niet gecontroleerde data van een maand oud?
Waarom gaan we niet toe naar het online publiceren van de maandafsluiting in een vast format? Bedrijven en individuen die zaken willen doen met andere bedrijven kunnen dan hun eigen verantwoording en verantwoordelijkheid nemen. Ze hebben dan een zee aan historische data tot hun beschikking, die ze naar hartelust kunnen analyseren, consolideren en benchmarken.
Die zijn weliswaar ongecontroleerd, maar dat is geen groot probleem, want verzonnen gegevens hebben de inherente neiging zichzelf tegen te spreken. En als de gebruikers het echt niet vertrouwen, kunnen ze alsnog een accountant inhuren.
Bedrijven die niks of heel weinig publiceren, maken zichzelf per definitie verdacht en vertrouwen blijft toch de basis van zaken doen.
Waarom zouden we als overheid de financiële gegevens van bedrijven verplicht laten controleren? Gaat het fout, dan gaat het fout. It's only money en leve de zelfregulerende werking. Laten we in plaats daarvan zorgen voor een goed sociaal vangnet, voor als het echt fout gaat, en voor de rest alleen maar controles afdwingen als het om de gezondheid van mensen gaat. En dan heb ik het niet over paardenvlees in de bitterballen.