Opinie 14 maart 2013

Witte rook

Argentinië heeft met Lionel Messi Koning Voetbal. Wij krijgen een Argentijnse Koningin Maxima. En nu is er ook nog een Argentijnse Paus. Het werd bekend gemaakt na een snel conclaaf, vooraf gegaan door de symbolische witte rook vanuit de Sixtijnse Kapel.

Zo snel als de oude kardinalen over de nieuwe paus stemden, zo traag zijn de Brusselse politici als het gaat om het behandelen en aannemen van nieuwe accountantsregelgeving. Het was immers 13 oktober 2010 toen Eurocommissaris Barnier zijn discussienota 'Accountantsbeleid: lessen van de crisis' het licht deed zien. Plenaire stemming in het Europees Parlement over de (inmiddels bijgestelde) voorstellen staat geagendeerd in september 2013. Inwerkingtreding van nieuwe regels zal - naar mijn inschatting - zeker niet voor 2016 plaatshebben.

Die lange duur zegt iets over de verdeeldheid over controversiële onderwerpen zoals kantoorroulatie en de verdere scheiding tussen controle en advies. Het zegt wellicht ook iets over de kwaliteit van de voorstellen van Barnier en de kracht van de accountantslobby.

De onzekerheid over de invoering van nieuwe regels is niet goed voor accountantsorganisaties. Niet voor de grote kantoren, waarvoor die regels bedreigende elementen bevatten. Niet voor de kleinere kantoren, waarvoor die regels een kans vormen.

In Den Haag waren de politici slagvaardiger dan in Brussel. Eind 2012 werd nieuwe wetgeving aangenomen waarin genoemde onderwerpen als kantoorroulatie en de scheiding tussen controle en advies zijn geregeld.

Daarbij is overigens een overgangsperiode afgesproken met een 'bedenkmoment' medio 2015. Minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem heeft toegezegd dan te kijken in hoeverre de Nederlandse wetgeving afwijkt van de Europese Wetgeving. Eventueel kan onze wet dan nog worden aangepast.

De Nederlandse accountantslobby van met name de grote kantoren zal daar zeker op inzetten indien de Europese wetgeving daadwerkelijk milder wordt. Gevreesd wordt  immers voor concurrentienadelen en een doorbreking van het level playing field.

Een begrijpelijk argument en ook ik heb eerder betoogd - in verband met een hoorzitting in de Tweede Kamer (oktober 2011) - geen voorstander te zijn van lokaal afwijkende regels.

Maar consequent en consistent redeneren brengt me ook nu tot de conclusie dat de Nederlandse wetgeving wel na heftige debatten en noeste beraadslagingen tot stand is gekomen en is aangenomen. Daarbij is ook aan de orde gesteld dat we in Nederland strenger kunnen en mogen zijn dan elders in Europa.

Wat dat betreft is er dus geen reden om in 2015 het oordeel over reeds aangenomen wetgeving te herzien en terugtrekkende bewegingen te maken. Integendeel: er is ruimte voor afwijking van Europese regelgeving, zolang maar aan de Europese minimumnorm wordt voldaan. En dat doet de Nederlandse regelgeving, zoals het er nu naar uitziet.

Die ruimte is er indien er een Europese richtlijn komt (zoals de Commissie voor Economische en Monetaire Zaken vanuit het Europees Parlement het bij monde van haar rapporteur Swinburne wil) in plaats van een Europese verordening (zoals Eurocommissaris Barnier heeft voorgesteld).

In de woorden van rapporteur Kay Swinburne van de commissie krijgen lidstaten zo meer ruimte voor de invulling van de nieuwe regels 'allowing for differences in cultures of regulation and supervision as well as more evolution of the specific requirements over time'.