Goed luisteren naar beleggers
Nu de wereld haar kijk op het kapitaalmarktsysteem heroverweegt, is dit ook een uitgelezen kans om de accountantscontrole te heronderzoeken. De opinie van beleggers en analisten is daarbij onontbeerlijk. Beleggers moeten er immers zeker van kunnen zijn dat zij over voldoende en betrouwbare informatie beschikken.
Robert Swaak
De accountant voegt vertrouwen toe aan die informatie en draagt daarmee in belangrijke mate bij aan vertrouwen op de kapitaalmarkt.
Beleggers roeren zich intussen volop. Zo riep de Vereniging van Effectenbezitters de accountant per brief op om tijdens aandeelhoudersvergaderingen duidelijk te maken wat hij gecontroleerd heeft en wat zijn bevindingen zijn. Zinnige antwoorden en geen standaardteksten herkauwen, zo was de boodschap.
De oproep van de VEB staat niet op zichzelf. Een onderzoek van PwC toont aan dat beleggers en analisten wereldwijd bezorgd zijn over de informatiewaarde van (financiële) statements van ondernemingen. Die bezorgdheid is begrijpelijk. Er is een groeiende behoefte aan een rijkere toelichting, onderbouwing en analyse van de continuïteitsveronderstelling die aan ieder jaarverslag ten grondslag ligt. Dit in combinatie met meer informatie over de organisatiestrategie, de invloed van de onderneming op zijn omgeving en over de risico's waaraan het is blootgesteld. Kortom, beleggers willen informatie die relevant is.
Ook willen de ondervraagde beleggers een bredere controlereikwijdte, bijvoorbeeld als het gaat om sectorspecifieke en niet-financiële kengetallen. Voor mij geen verrassende uitkomst. Het is niet meer dan logisch dat beleggers corporate governance willen meenemen in hun risico-rendementsafwegingen.
Dat daar internationaal een aantal basisnormen of standaarddefinities voor moeten worden afgesproken, juicht de belegger juist toe. Op die manier worden risico's toetsbaar en vergelijkbaar gemaakt. Ik pleit niet voor meer, maar vooral betere regels. En het liefst zodanig dat de output aansluit bij modellen die beleggers en analisten gebruiken voor het meten van extreme risico's. Op die manier creëer je draagvlak bij beleggers én ondernemingen.
Tegelijkertijd mag de belegger zelf ook wel wat meer het initiatief nemen. Uit hetzelfde onderzoek valt namelijk op te maken dat beleggers en analisten nauwelijks het gesprek aangaan met leden van auditcommissies. Zowel in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk als in de Europese Unie werkt men aan initiatieven die moeten leiden tot meer transparantie van auditcommissies betreffende hun toezichtsrol op accountants.
De toekomst van accountancy hangt sterk samen met de uitkomsten van bovengenoemde discussies. Maar zij die denken dat accountants alleen met flankerende regels hun legitimatie in de toekomst kunnen blijven waarmaken, hebben het mis. Ook met de huidige spelregels in de hand moet de accountant in staat zijn haar poortwachtersfuncties waar te maken.
De crisis heeft geleerd dat betere communicatie naar beleggers, maar ook naar andere stakeholders nodig is. Gezien onze rol in het maatschappelijke verkeer, past het de accountantsgemeenschap om goed naar hen te luisteren, actief mee te denken over oplossingen en de dialoog aan te gaan.
Een dialoog die naar mijn mening gewenst is als antwoord op de ontwikkeling om zonder rekenschap van de maatschappelijke context van destijds met terugwerkende kracht oordelen te vellen. Een ontwikkeling die de transparante dialoog en open communicatie eerder schaadt dan goed doet.
Robert Swaak is voorzitter raad van bestuur PwC. Deze opiniebijdrage is de tweede van een serie regelmatige bijdragen van voorzitters van grote en middelgrote accountantskantoren in Nederland.