Opinie 12 december 2013

PwC inzake Econcern: both sides of the story

Het heeft mij niet verbaasd dat PwC onder vuur ligt van de curatoren van Econcern. Ik noem deze kwestie immers al sinds 2009 in mijn rijtje dat onder andere ook DSB, Innoconcepts, Landis, Van der Moolen, Vestia en sinds kort ook Ballast Nedam omvat.

Curatoren laten geen misverstand bestaan hoe zij over de handelwijze van de accountant denken: 'de geconsolideerde jaarrekeningen van Econcern zijn onjuist en hadden niet door de accountant, PwC, van een goedkeurende verklaring mogen worden voorzien'.

PwC ziet het anders en stelt: 'helaas constateren wij dat wij met de curatoren van mening blijven verschillen over vooral de wijze van verwerking (kwalificatie, waardering en consolidatie) van een aantal kapitaalbelangen in de jaarrekening'.

Curatoren stellen ten aanzien van de conceptjaarrekening 2008 dat de accountant op 12 mei 2009 - 14 dagen voor de datum van surseance van betaling - schriftelijk bericht dat de jaarrekening zoals die op dat moment voorlag zou worden voorzien van een goedkeurende verklaring. Dit met een voorbehoud dat nog enige controledocumentatie - inzake de continuïteitsveronderstelling - diende te worden ontvangen, maar dat zij 'expect to be able to issue our unqualified auditor's report on the financial statements.'

PwC stelt daar tegenover: 'Ter voorkoming van misverstanden: onze controle over het boekjaar 2008 is nooit afgerond.'

Curatoren spreken over een door Econcern gehanteerde 'agressieve verslaggevingsmethodiek' en spreken een duidelijke voorkeur uit voor een 'een meer prudente verslaggevingshouding'.

PwC heeft het daarentegen over het feit dat het Econcern-bestuur 'een aantal kapitaalbelangen op aanvaardbare gronden heeft aangemerkt als participaties'.

Curatoren wijzen er nadrukkelijk op dat toen de van KPMG afkomstige accountant Epskamp bij Econcern als cfo aantrad (tweede helft 2008), deze accountant (!) eveneens spreekt over 'agressieve verslaggevingsmethodieken'. Hij neemt die niet voor zijn rekening en de cijfers - ook de door PwC goedgekeurde cijfers over 2007 - worden intern herzien.

PwC vaardigt eind 2008 een notitie uit over de 'Econcern accounting policies' met als strekking - aldus curatoren - dat nieuwe ontwikkelingen in 2008 ertoe zouden leiden dat de in het verleden (MP: 2006, 2007) door Econcern gehanteerde waarderingsgrondslagen dienden te worden aangepast.

Curatoren wijzen op notities binnen Econcern waarin wordt gesteld dat 'PwC een aantal zaken verkeerd' voorstelt. En nog een krachtig statement: 'PwC suggereert een verandering in de toekomst terwijl deze zich wel degelijk in het verleden heeft voorgedaan'.

PwC reageert in haar persbericht in zes alinea's op een half A4tje, bestrijdt de conclusies van curatoren  en maken het geschil tot een vaktechnische discussie over verslaggevingsonderwerpen.

Curatoren schreven een openbare rapportage van 540 pagina's, met veel citaten uit stukken, mails, verslagen en ook documenten die afkomstig zijn van de accountant. Dit alles als samenvatting van een omvangrijkere rapportage van meer dan 800 pagina's met 700 bijlagen. Curatoren wijzen bovendien niet louter op de verslaggevingstechnische discussie, maar stellen indirect ook de vraag aan de orde of de door PwC uitgevoerde controle deugdelijk was en of zij voldoende en toereikende controle-informatie heeft verkregen om tot een oordeel te kunnen komen.

PwC stelt dat zij haar opvattingen uitvoerig en adequaat onderbouwd zal inbrengen in de door curatoren aanhangig gemaakte tuchtprocedure.

Curatoren houden het mogelijk niet bij een tuchtprocedure, maar zien mogelijk aanleiding om tot (civielrechtelijke) aansprakelijkstelling van PwC over te gaan. Overigens was het curatorenteam in deze recent al eens succesvol door een dergelijke aansprakelijkstelling in de Landis-kwestie voor forse bedragen met EY te schikken.

Tot zover both sides of the story. Curatoren en PwC hebben klaarblijkelijk niet veel met elkaar gemeen in deze. Behalve dan dat zij vandaag prominent op de voorpagina van het Financieele Dagblad prijkten.

Voor wie meer wil weten: lees het curatorenverslag. Volg de tuchtzaak en een eventueel later te volgen civiele rechtszaak. Lees hetgeen PwC hierover in het transparantieverslag gaat melden (tot nog toe was dat niet veel). Wellicht kom ik er nog eens op terug met een eigen analyse - vorenstaande bevat immers louter feitelijkheden - of een leuke tentamenvraag.