Opinie

'Finding NEMACC'

Op 14 maart 2012 mocht ik het openingsseminar bijwonen van het kenniscentrum NEMACC in Rotterdam. NEMACC bleek een schitterend initiatief te zijn van de NBA en de Erasmus met een geweldig potentieel voor de mkb-accountant. Mijn verwachtingen waren destijds hoog gespannen. Met € 2,5 miljoen kun je immers heel veel doen!

Rondom NEMACC was het echter al een tijdje stil en ik was na anderhalf jaar erg benieuwd of mijn verwachtingen al overtroffen waren. Gelukkig werd de informatie hierover mij op een presenteerblaadje aangereikt door een bijdrage van Jochem Beekhuizen op Accountant.nl op 4 oktober 2013. In deze blog ging hij in op de prestaties van NEMACC in het afgelopen jaar.

De doelstelling van NEMACC is dat de activiteiten moeten leiden tot nieuwe kennis en inzichten voor mkb-accountants. Ik moet zeggen dat ik tot op heden nog niet bedazzled ben door de output. De publicatie over druk van de regelgeving en de brochure over cloud computing hebben mijn wereld in ieder geval niet weten te veranderen. De geplande onderzoeken over het imago van de mkb-accountant of het nut van een waarnemingsovereenkomst gaan voor mij, verwacht ik, ook het verschil niet maken.

NEMACC wordt gefinancierd uit het surplus-vermogen van de NOvAA. Tijdens het openingsseminar en bij latere discussies op Accountant.nl bleek met name de AA-tak niet onverdeeld enthousiast. Het was toch 'ons' surplus-vermogen dat hiervoor werd gebruikt? Wat gaan ze nu precies voor ‘ons' doen? Sluit dat wel voldoende aan bij 'mijn' praktijk? De openingspresentaties wisten de meeste aanwezigen ook nog niet te overtuigen, wellicht mede vanwege onderwerpen als IFRS en mvo-assurance.

Deze zorgen zijn in mijn optiek nog altijd actueel.

In dit kader is het jammer dat een aantal andere initiatieven die wel het verschil hadden kunnen maken afgelopen jaar, op weinig steun heeft kunnen rekenen. Als voorbeeld kan ik noemen de door Tuacc geïnitieerde actualisatie van Leidraad 12 maar ook de Kennisgroep Continuous Assurance, Data-Analyse en Process Mining. Onderwerpen die volgens mij perfect aansluiten bij actuele uitdagingen in de mkb-praktijk maar waar weinig funding voor beschikbaar bleek te zijn. Een gemiste kans!

Gelukkig hebben we allemaal alle ruimte om mee te denken en invulling te geven aan de verdere besteding van de beschikbare gelden van NEMACC. Onder het motto 'niet zeuren vanaf de zijlijn' alvast twee suggesties van mijn kant:

  • efficiënte implementatie van het thema 'risicogericht samenstellen';
  • (praktische) handreiking over de mogelijkheden en toepassing van data-analyse in de mkb samenstel- en adviespraktijk.

Mijn verwachtingen van NEMACC zijn nog altijd hoog. Ook voor twee miljoen euro kunnen we nog altijd heel veel doen. Ik ben benieuwd naar alle suggesties die bij NEMACC gaan binnenstromen vanuit de praktijk.

Deze bijdrage is ook als column geplaatst in het novembernummer van Accountant.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Gideon Folkers is registeraccountant en werkzaam als IT-engineer bij Refine-IT.

8 reacties

Jochem Beekhuizen

Dank allen voor de reacties ! Een directe oproep om onderwerpen aan te dragen leverde veel minder reacties en (goede) suggesties op. Dank dus aan Gideon, die met zijn prikkelende bijdrage meer reacties uitlokte. Uiteraard zijn de resultaten van NEMACC over de eerste anderhalf jaar “voor verbetering vatbaar” en blijft het van groot belang de onderwerpen goed af te stemmen op de praktijkuitoefening van de accountants in het MKB segment. Bij alle projectvoorstellen wordt dan ook beoordeeld of en op welke wijze dit uiteindelijk toegevoegde waarde kan leveren voor de praktijkuitoefening. Natuurlijk heeft iedereen daar weer zijn/haar eigen ideeën over. Bij de beoordeling van de voorstellen zijn, naast de delegatie van twee hoogleraren van de Erasmus, vanuit het bestuur van voormalig NOvAA twee zeer ervaren MKB accountants/adviseurs betrokken die goed op de hoogte zijn van wat er speelt in de dagelijkse praktijk van de gemiddelde MKB accountant. Bij de keuze van de onderwerpen moet wel worden bedacht dat het van belang is een zo’n breed mogelijke groep van de MKB achterban aan te spreken met de onderwerpen. Een aantal van de suggesties/ontwikkelingen is niet specifiek voor de MKB achterban, maar van belang voor alle accountants. Deze horen dan primair tot de taken van de NBA in z’n algemeenheid (bijvoorbeeld alle ontwikkelingen op gebied van SBR) en worden dus op een ander niveau opgepikt. Daarnaast zijn een aantal voorstellen (wellicht) te vooruitstrevend of onvoldoende toegespitst op de gemiddelde MKB praktijk van dit moment. Anderzijds blijft het streven te anticiperen op (onvermijdbare) ontwikkelingen en aanknopingspunten te vinden voor mogelijke nieuwe vormen van dienstverlening. Daardoor moet je soms wel voor de troepen uitlopen. We moeten echter niet de verwachting hebben dat NEMACC een verlengstuk zou moeten zijn voor de helpdesk vaktechniek of de regelgeving kan veranderen. Daar is NEMACC niet voor bedoeld. Wel kan het eindproduct van NEMACC de basis vormen voor vervolgacties voor bijvoorbeeld het Adviescollege voor Beroepsreglementering of de basis vormen voor publicaties/handreikingen van NEMACC/NBA gezamenlijk, seminars, etc. Het is duidelijk dat de meningen verdeeld zijn. De discussie is alleen maar goed en levert goede suggesties op. We zullen de aangedragen onderwerpen zeker meewegen bij het opstellen van het activiteiten programma voor 2014 en verder. Alle ideeën zijn welkom en als Pieter en Frans het goed vinden schuif ik graag aan bij die kop koffie ! (Ook) ik laat mij graag overtuigen van de relevantie van “100% Starreveld 3.0” en “(big) data-analyse” voor de MKB ondernemers en de kansen die dit kan bieden voor de dagelijkse praktijk van de gemiddelde accountant in het MKB.

Pieter de Kok

Dag Frans, Laten we een kop koffie drinken. Zal ik laten zien hoe 100% Starreveld3.0 en (big) data-analyse (straks) MKB relevant is en hoe "we" (ok ok bovenkant) MKB ondernemers en stakeholders (ook die zijn er in t mooie MKB) met nieuwe inzichten vooruit kunnen helpen? En alle Tuacc ideeen zover allemaal MKB.. Pieter.dekokAT:coney.nl Uiteraard verder prikkelend... Voormalig denktank lid haha

Jan Wietsma

Als ik aan ondernemerschap en accountancy denk, kom ik niet direct uit bij de NEMAC. Wel bij Erasmus, want in samenwerking met mensen uit mijn netwerk doe ik veel met het Erasmus Centre for Entrepeneurship: www.eur.nl/ondernemerschap/home/ Maar ook daar heb ik nog nooit iemand iets horen zeggen over NEMAC. Kortom er is iets grondig mis met de profilering van NEMAC. Dat is niet alleen de NEMAC maar ook degenen die toezicht houden op de NEMAC aan te rekenen. De toenmalige NOVAA hebben toch niet voor niets een deel van het ledengeld gestoken in de NEMAC.

Toine Goossens

De keuze om het NEMACC bij de Erasmus Universiteit onder te brengen is één grote vergissing. Het openingsseminar, waar ik ook bij was, was een groot brevet van onvermogen. De inleiders wisten werkelijk niet waar het in de MKB praktijk van de adviserend accountant om gaat. Nu, 18 maanden later, is er weinig aansprekends uit de koker van het NEMACC gekomen. Jammer dat ik daar niet de extern accountant was. dan had ik de uitvoerenden eens flink de oren gewassen: 1. Vervang de academische projectleiders door door de wol geverfde adviserend accountants die van de hoed en de rand weten. De afstand tussen Erasmus en de werkvloer is veel te groot. Goede accountants kunnen dat in deeltijd en op afstand, niet zo duur dus. 2. Doe geen onderzoek waarvan de logica van de uitkomst bij voorbaat vast staat: A. Kleine kantoren staan anders in het vak, dan grote kantoren. Nogal wiedes natuurlijk, hoe groter het kantoor, hoe belangrijker interne sturing is en des te ruimer is het budget. B Kleine kantoren hebben meer op met tools dan met regels. Die conclusie is zo oud als Methusalem, zij voegt niets toe. De NBA vaardigt regels uit, geen tools. Een tool is een gebruiksvriendelijke implementatie van regels. Een samenwerking tussen NBA en marktpartijen om van regels ook tools te maken is de meest voor de hand liggende oplossing. Dat had het advies kunnen zijn. C Bijna de helft van de respondenten vindt dat de beoordelingsverklaring geen toegevoegde waarde heeft boven de samenstellingsverklaring. Mijn conclusie zou dan zijn dat die helft het verschil tussen beide verklaringen niet begrijpt. Als je alleen maar Zelfstandige Professionals als klant hebt is dat niet erg. Samenstellen voldoet dan en je hoeft het verschil niet te kennen. Maar je gaat geen conclusies aan zo'n vrijwillige beperking verbinden. D En 80% wil voor de controle in het MKB een van de controleregels afgeleide set van regelgeving. Controle, maar dan niet zo uitgebreid en diepgaand. Een conclusie waar, opnieuw, geen advies aan is verbonden. Met zo'n conclusie komt de adviserend account niet weg bij een klant. Die accountant zou vragen: 'En de beoordelingsverklaring dan?' E Er zijn teveel regels. Ja, ook dat is de meest voor de hand liggende conclusie. Het is hét thema van de huidige maatschappij. Waar moraal invloed op het sturen van gedrag verliest, daar wachten slechts regels, wetten en (strikte) handhaving. Wie minder regels wil dient zich te gedragen als een betrouwbaar persoon. Vertrouwensgedrag is dé basis voor een regelvrije samenleving. Waarom wordt het onderzoek niet in die richting gestuurd? Welke zijn de oorzaken van veranderend gedrag en hoe sturen we dat bij? F Ik heb diverse betrokkenen bij het NEMACC geadviseerd om een uitgebreide PMMC op te stellen; een Product, Markt, Mens Combinatie. Daarmee kun je in kaart brengen welke klant aan welk product behoefte heeft en welk type accountant je daar voor nodig hebt. Zowel vakmatig als persoonlijk. Met zo'n onderzoek breng je in kaart waar we het over hebben en dat lijkt mij in ons complexe vak geen sinecure. Op basis van zo'n matrix worden discussies in het vak duidelijker en eenduidiger; we praten dan niet zo vaak langs elkaar heen. 3 Kom heel snel met een Plan van Aanpak. Daar hebben we ervaring mee.

Frans van Luit

Beste Gideon, Jammer dat de opzet van het kennniscentrum NEMACC moeizaam van de grond komt. Probleem met dit type initiatieven is dat de aansluiting tussen stakeholders en instelling/instituut niet goed verloopt. Daardoor ontstaan er onduidelijkheden in het nut van een 'denktank' voor de mkb accountant (overigens een beladen 'titel' in het zicht van de toekomst van het accountantsberoep) . Ik vermoed dat veel mkb kantoren niet weten dat er een kenniscentrum is en zeker niet weten wat dit centrum voor hen kan betekenen. In deze tijd van razendsnelle communicatietechnieken zou daar iets aan te doen moeten zijn. Ik lees de reactie van Pieter de Kok en stel vast dat zijn opmerkingen prikkelend bedoeld zijn, Starreveld 3.0, big data-analyse zijn nou niet direct onderwerpen voor de mkb praktijk. Met die 2,5 miljoen had ik overigens een fantastische AA opleiding kunnen opzetten. (en van de resterende 2 miljoen kan dat nog steeds) In antwoord op het artikel... De samenstelopdracht is aan revisie toe. Ik concludeer uit de gesprekken met studenten in de post hbo AA opleiding dat er een grote behoefte is aan een vernieuwende aanpak van de samenstel (of zoals prof. Hans Gortemaker zo mooi zegt) non assurantie opdrachten. De nieuwe lichting AA studenten zijn op een andere wijze gevormd dan de 'oude garde'. Het kennis niveau is gelijkwaardig (niet gelijk!) aan die van de RA student. Deze studenten willen anders omgaan met de samenstelopdrachten, maar krijgen vaak geen ruimte op het kantoor voor een meer analytische benadering. Citaat van een student "Het opnemen van 50 euro aan te betalen rentelasten in de overlopende posten krijgt meer aandacht dan de analyse van bijvoorbeeld een immaterieel actief." In dat kader juich ik een onderzoek naar de toepassing van de systeemgerichte (analytische) samenstelwerkzaamheden van harte toe. De kunst is om de kantoren te betrekken in het project. Koppel de uitkomsten van het onderzoek aan PE sessies voor de MKB georiënteerde accountants. Een idee voor een project........ In de mkb praktijk is ook behoefte aan ICT gerelateerde kennis om IT risico's bij cliënten beheersbaar te maken. Een project gericht op 'monitoring IT risks' zou denk ik voor 'mijn' 400- HBO Accountancy en 250 post hbo AA studenten zeer nuttig kunnen zijn voor de toekomstige beroepsuitoefening. Onderzoek naar IT risico's in het MKB, de houding van ondernemers en de positie van de accountant kan de opstap zijn naar een toepassing van IT gerelateerde werkzaamheden aan assurance verwante werkzaamheden. Ik zie zowaar een COS 4420N ontstaan. Daarnaast kunnen de uitkomsten van het onderzoek ook hier als PE sessies een schot in de roos zijn om NEMACC op het netvlies van de MKB kantoren te krijgen. Misschien een idee om HBO instellingen (verenigd in VAAC en AC scholenoverleg) te betrekken bij het kenniscentrum. Alle AA's zijn en worden immers opgeleid door deze instellingen. Het draagvlak kan dan wellicht worden vergroot. Ik zet daarom mijn contactgegevens hieronder...... Frans van Luit AA Opleidingscoördinator AA opleiding Markus Verbeek Praehep f.vanluit AT:mvp.nl

HvA, Instant Reporting

Gideon Folkers doet een oproep in zijn column ‘Finding NEMACC’, die wordt geplaatst in het novembernummer van Accountant, om suggesties aan te dragen voor activiteiten die moeten leiden tot nieuwe kennis en inzichten voor mkb-accountants. Wel, voor het kenniscentrum NEMACC zien wij vanuit het expertisecentrum Instant Reporting van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) verschillende nuttige activiteiten voor mkb-accountants. Sinds de verplichte invoering, dit jaar, van de ‘system-to-system’ aangiften (de aangiften IB en VpB), komen bij de Belastingdienst de eerste – getalsmatig zeer grote – stromen in SBR/XBRL binnen via de Digipoort. Daarmee is een beweging ingezet die SBR onontkoombaar tot dé standaard maakt voor financiële rapportages. In 2014 zullen ook de aangiften OB en ICP bij de Belastingdienst, en de jaarrekening voor kleine rechtspersonen, in SBR/XBRL via de Digipoort binnenkomen bij de Kamer van Koophandel. Daarnaast hopen de banken steeds meer berichten in SBR te gaan ontvangen voor kredietaanvragen en rapportages. De grote vraag bij deze innovatie is in welke mate mkb-accountants hierop zijn voorbereid. Hier alvast enkele vragen waarvoor NEMACC samen met Instant Reporting activiteiten kan opstarten: • In welke mate biedt XBRL/SBR aan mkb-accountants de mogelijkheid om de voor hun werkprocessen noodzakelijke gegevensstromen verder te digitaliseren? • Wat zijn voor mkb-accountants de verwachte investeringen, kosten, opbrengsten en risico’s gegeven de vergaande digitalisering met en voor XBRL/SBR? • Welke nieuwe diensten kunnen worden aangeboden aan het mkb door mkb-accountants? • Wat zijn de mogelijkheden voor mkb-accountants van XBRL/SBR tools om nieuwe diensten te kunnen leveren aan het mkb? • Welke nieuwe rapportages kunnen mkb-accountants met XBRL/SBR tools leveren aan het mkb? NEMACC moet breed inzetten om het antwoord te vinden op deze en andere relevante vragen. NEMACC moet het bedrijfsmodel van de toekomst voor mkb-accountants omschrijven. Beter nog, in onze virtuele leeromgeving Arvum Accountants kan dit bedrijfsmodel grotendeels al worden uitgeprobeerd door mkb-accountants. Samenwerking met alle partijen in het XBRL/SBR veld lijkt ons een randvoorwaarde voor succes voor NEMACC. Het expertisecentrum Instant Reporting kan haar bijdrage leveren, zowel aan de kennisontwikkeling over XBRL/SBR bij studenten als bij financiële professionals. De noodzakelijke verdere digitalisering van de werkprocessen bij de mkb-accountant moet nadrukkelijk de inzet zijn van het kenniscentrum NEMACC. Daarnaast is Instant Reporting voorloper in het onderwijs bij de ontwikkeling van software tools en systeemintegratie die essentieel is voor met XBRL/SBR gefaciliteerde werkprocessen. Hierbij staat de toegevoegde waarde van de mkb-accountant centraal. Het expertisecentrum Instant Reporting staat klaar voor NEMACC om bij te dragen aan het succes van mkb-accountants. Meer informatie: www.instantreporting.nl

Gerard van IJzendoorn

AT:Pieter Voor wat jouw laatste wens betreft is de HVA al gestart met een virtueel accountantskantoor. https://www.arvum-accountants.nl/# Dit richt zich nu nog voornamelijk op SBR, maar kan zich natuurlijk verder ontwikkelen naar data-analyse etc.

Pieter de Kok

Ha Gideon, dit was dus die blog waarvan je zei 'voor mijn voeten' haha. Goed stuk. Ik heb ook ervaring met NEMACC, er was in den beginne een denktank. Die tank is niet echt gaan leven. Jaja! Over denken gesproken, voor 2 miljoen EUR wil ik wel wat aan het wensenlijstje toevoegen: - 250.000 om Starreveld3.0 Goes International te ondersteunen (ben lid van fanclub Starreveld) - 250.000 om Tuacc Innovatielab te ondersteunen - er zijn 30 ideeen, maar nog maar funding voor 2:) - zoeken nog 2 full time Hoofden Lab en wat productie geld -250.000 om een HBO/Universiteit DA/PM CLOUD in te richten waarin we geheel NL studenten gaan trainen in (big) data-analyse en process mining. NL competities, best practise delen. Kan alleen maar goed zijn voor de studenten en het MKB vak, En als ik nog 2 minuten doortik is die 2 miljoen zo op! Mooi lijstje! Finding Pesos!

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.