Opinie

Accountants hebben verhaal nodig

Vraag: ‘Wat hebben Stairway to Heaven, Smoke on the Water, Paradise by the Dashboard light, Summer of 69, Radar Love, Bohemian Rhapsody en Hotel California met elkaar gemeen?'

Antwoord: 'Ze staan stuk voor stuk  al jarenlang boven in de Top 2000.'

Vraag: 'Waarom is dit?'

Antwoord: 'Omdat al deze nummers een verhaal vertellen. Dat is hun kracht. Verhalen nestelen zich in je brein omdat ze gekoppeld zijn aan emoties. Deze emoties branden herinneringen in je geheugen.'

Het bedrijfsleven heeft dit feit omarmd en gebruikt de kracht van het verhaal steeds meer. Intern, om te inspireren, kennis over te dragen, te motiveren, bewustzijn te creëren, strategie of beleid uit te leggen en veranderingen te managen.

Bij een postbedrijf wordt het verhaal verteld van een vakantieliefde, Gerrit uit Nederland en Rosalita in Spanje. Rosalita hoorde niets meer van Gerrit en haar hart was gebroken. Gerrit hoorde vervolgens niets meer van Rosalita en dacht dat de liefde blijkbaar voorbij was. Vijfentwintig jaar later kwamen ze elkaar weer tegen via een Nederlands televisie programma. Beide hadden - ondanks hun huidige relaties - altijd diepe gevoelens voor elkaar gehouden. Maar ze hebben hun leven zonder elkaar moeten leven.Gerrit vroeg: 'Waarom heb je nooit op mijn brief geantwoord?' Waarop Rosalita met haar hart in haar keel zei: 'Welke brief? Ik heb nooit iets ontvangen!'

Dit verhaal motiveert een stuk beter dan instructie 17: 'Wees zorgvuldig bij het sorteren en bestellen van post(stukken).'

Extern wordt het gebruikt om klanten en andere stakeholders aan zich te binden. Wat is de corporate story van een bedrijf, waar geloven ze in, wat is hun verhaal waar klanten zich in kunnen herkennen. Wat is hun rol waarmee consumenten zich kunnen identificeren.

Quote from a Harley-Davidson exec: 'What we sell is the ability for a 43-year-old accountant to dress in black leather, ride through small towns and have people be afraid of him.' Tom Peters

Harley-Davidson gebruikt één van de twaalf archetypen van Jung - The Rebel - om zijn merk te positioneren.

Als dit alles structureel wordt opgepakt, wordt dit corporate storytelling of story management genoemd. Hierbij wordt tegelijkertijd van bovenaf een corporate story bedacht en worden er van binnen uit de organisatie authentieke verhalen verzameld. Dit laatste is op zich al nuttig omdat het mensen de kans geeft hun verhaal te doen. Dit is iets wat iedereen graag wil (vraag maar eens iemand over zijn favoriete, misschien wel, verborgen hobby en let op de glinstering in hun ogen).

De samensmelting van de gemaakte en de authentieke verhalen wordt de corporate story van een bedrijf, die vervolgens in alle communicatie wordt ingezet - zowel intern als extern.

Als we een blik vooruit werpen naar de NBA Accountantsdag 2013 op 27 november aanstaande in Amsterdam dan zien we als rode draad de rol en reputatie van de accountant.

Bij uitstek een onderwerp waarbij corporate storytelling kan helpen. De controlerend accountant is de vertrouwensman van het maatschappelijk verkeer. Is het schamele feit dat Limperg dit, ver voor de Tweede Wereldoorlog, eens heeft geroepen, een garantie dat dit echt leeft?

Om echt een connectie te maken met het publiek moeten we de rol van de accountant aan één van de 12 archetypen van Jung koppelen. Misschien hebben we dit al gedaan door in den beginne te kiezen voor een oude wijze man (The Sage) of in de jaren negentig een jonge succesvolle man in pak te gebruiken (The Champion). Maar na Enron, Ahold en Worldcom hadden we meer de rol van 'Victim', waar niemand zich mee wil identificeren. De verwachtingskloof is dieper dan ooit.

Deze verwachtingskloof ontstaat uit het niet waar kunnen maken van het image dat we graag willen hebben. We hebben geprobeerd uit te leggen waarom we bepaalde dingen niet kunnen, met woorden als 'axiomatisch voorbehoud' en met accountantsverklaringen van drie pagina's lang.

Maar we kunnen beter het image aanpassen. Door middel van karakteristieken van verschillende archetypen te gebruiken, kunnen we een controlerend accountant neerzetten die op het onbewuste van het publiek aansluit en waarvan men intuïtief aan kan voelen 'what we're all about and the way we do things around here', om nog maar eens een marketingterm te gebruiken.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Jeroen Bulk RA is is parttime financieel directeur bij diverse bedrijven in het mkb.

13 reacties

Arnout van Kempen

Ik ken het probleem. Ben benieuwd, zodra je tijd hebt.

Jan Wietsma

AT:Arnout Het zit in de pen. Maar moet voldoende tijd vinden om het op het op te schrijven.

Arnout van Kempen

Mooi, dat zelfs gedragswetenschappers het nu door hebben! Er is al jaren beleden regelmatig op gewezen: de Wta is al ingericht op een dergelijke verandering. Bij simpele AmvB kan de minister het nba volledig buitenspel zetten voor wat betreft de wettelijke controles. Ik heb daar zowel openlijk als in meer besloten kring herhaaldelijk op gewezen. Iedereen die de wet leest, weet dit al. Wat ik nu werkelijk boeiend nieuws zou vinden is welke "gedragswetenschappers" op basis van welk onderzoek, hierover precies welke uitspraken doen. Misschien wat verder uitwerken in een artikel, Jan?

Jan Wietsma

Vandaag een gesprek gehad met gedragsdeskundigen. Hun mening: De NBA zal het voortouw moeten nemen, de weg moeten wijzen, de risico's van het experimenteren op zich moeten willen nemen. Laat men dit na dan zal er weinig veranderen en zal de politiek uiteindelijk het heft in handen nemen en het smaldeel van de wettelijke controle volledig onder verantwoordelijkheid van de AFM laat vallen en de rest overlaten aan de tucht van de markt. Maar misschien verlangen de meeste accountants hier wel naar.

Jan Weezenberg

AT: jules muis - 26-11-2013 , Onze oude muziek levert inderdaad nog veel inspiratie. Na het lezen van het verslag van de Accountantsdag 2013 heb ik een oud 45-toerenplaatje gedraaid met muziek uit 1936 van Fats Waller & His Rhytm. Het eerste nummer was getiteld "There will be some changes made", heel toepasselijk gevolgd door deel twee "The panic is on " Met vriendelijke groet, Jan Weezenberg

jules muis

Doe met plezier mijn gedateerde volkomen onafhankelijke duit in het zakje in deze cloud sourcing poging de accountants’ top tien same te stellen. Kan nog net voor Accountantsdag 2013, en mag gerust ter plekke gezongen worden. Als het maar het verhaal vertelt. 1) CFO: “So Long”, Fats Domino 2) De accountant scharrelkip: “ Whole lotta shakin’ going on”, Jerry Lee Lewis 3 )De openbare accountant : “ Een broekje in de branding”, Herman van Veen 4) De overheidsaccountant: “ de Herdertjes Lagen bij Nachten”, Zangeres Zonder Naam 5) De Interne Accountant : “Tutti Frutti”, Little Richard 6) Marcel Pfeiffer ( afdeling bijzondere categorieen): “ Vluchten kan niet meer”, Liesbeth List& Ramses Shaffy. 7) De Robuuste Accountant: “ Give me a song that’s robust, feeling the way I am, any old band’ll bust “ , Ella Fitzgerald Ik weet dat ik veel andere accountantssoorten tekort doe, maar dat lijkt me een uitdaging voor anderen

Jan Schipper

Om even in de teneur van de voorgestelde liedjes te blijven; "It's time to stop your sobbing" naar keuze in de versie van The Pretenders of het origineel van The Kinks. Verder sluit ik me van harte aan bij de oproep van Arnout van Kempen! Jan Schipper

S. Bruinsma

AT: Jan Wietsma Als eerste komt bij me op No More Heroes, The Stranglers ("Whatever happened to, all the heroes...") Maar in het algemene plaatje van Jeroen Bulk past van The Stranglers misschien beter: Something Better Change.... Ach ja, ieder zijn (muziek-) smaak.

anon ewoldt

Gezien de vele blunders en aiffaires rond de accountant dacht ik als boegbeeld2 klassieker van de 3degrees `Dirty Old Man`

Frank Felten

Beste Arnout, Over (muziek)smaak valt (niet?) te twisten, maar met je 1e reactie ben ik het helemaal eens!

Arnout van Kempen

Overigens, er is nog een overeenkomst tussen die liedjes. Totaal over the top bombastische muziek. Ik weet niet zeker of DAT een voorbeeld moet zijn voor accountants ;)

Arnout van Kempen

Interessant genoeg is de maatschappij nauwelijks geïnteresseerd in die antwoorden. De vragen worden dan ook slechts door weinigen gesteld, en niet zelden door accountants zelf. Een verhaal? Jaren geleden zaten vertegenwoordigers van het beroep bij het ministerie van Financien om bijgepraat te worden over de vorderingen die geboekt werden bij het schrijven van de WTA. Vrijwel alle vertegenwoordigers kakelden door elkaar (excusez le mot, maar de kippen-vergelijking is in mijn hoofd blijven zitten) over hoe erg het allemaal wel niet was, en lastenverhogend, en slecht voor de klanten en voor de wereld, en voor de accountants zelf. Armageddon, zeg maar. Naast mij (ik zat er als AFM-medewerker die nogal nauw betrokken was bij het hele WTA-verhaal) zat een oude accountant zich bozer en bozer te maken. Op een wat onverwacht moment nam hij het woord, en beet de aanwezige vertegenwoordigers van het beroep met zijn typische Blokdijk-stem (het was dan ook de heer Blokdijk) toe dat ze moesten ophouden met zeuren, want, heren, "we zitten in de drek!" Daarna was het stil. Het was een mooie ervaring, al was het maar om naast Blokdijk te mogen zitten, en te bedenken hoe weinig mensen het woord "drek" nog gebruiken. Terwijl het een prachtig woord is, met een klank die goed past bij de boodschap. Maar in alle eerlijkheid, ook toen al was het voor een niet onbelangrijk deel navelstaren. Accountants hadden zichzelf op een voetstuk gewaand, waar ze helemaal niet op stonden. En toen waanden ze zich in de drek, waar ze helemaal niet in lagen. De werkelijkheid was toen dat de Tweede Kamer geen spatje interesse had in accountants, dat het onderwerp bepaald niet tot grote opwinding binnen ministeries zorgde, dat de VEB en Eumedion GEEN ENKELE interesse toonden in het onderwerp. Het Financieel Dagblad schreef er nauwelijks over, en gaat u zo maar verder. De gewone man in de straat wist niet, weet niet, en wil niet weten, wat accountants doen of zouden moeten doen. Nul komma nul interesse. Maak uzelf en elkaar niet wijs dat accountancy een onderwerp is dat de menigten bezig houdt, of zelfs opstellers en gebruikers van verantwoordingsinformatie rode vlekken van opwinding weet te bezorgen. Accountants hebben een belangrijke rol, een heel belangrijke rol. Maar rioolontstoppers hebben dat ook. En dat zeg ik niet om te beledigen, maar als oproep: ben gewoon eens trots op wat je doet. Weet waar je vak echt voor staat. Dan kan je daar verhalen omheen vertellen. Wat zijn de echte kernwaarden van dit prachtberoep? Als uw kelder volstroomt, dan komen wij de shit opruimen (pun intended) maar bovenal dragen we er preventief aan bij dat uw kelder niet volstroomt. Moet u zelf ook wat voor doen, maar wij doen ons deel. En u ziet niet wat we doen, en dat wil u ook helemaal niet zien, maar u kan er volstrekt op vertrouwen dat we doen wat gedaan moet worden en dat wat wij beweren betrouwbaar is. Dat vinden we zo belangrijk, dat u ons direct naar de tuchtrechter mag jagen als u de minste twijfel hebt. Meer is het niet. En het is prima om maar door te gaan over die kelders die wel volliepen, en waarom dat kon gebeuren en hoe fout dat is. Echt helemaal prima. Maar kan de rest van het beroep asjeblieft eens het positieve verhaal gaan vertellen EN LEVEN?

Jan Wietsma

Beste Jeroen, Mooi dat je het begrip storytelling aan de orde stelt. We hebben verhalen nodig waarin de accountant de held in het verhaal is. Waar door zijn toedoen een eenling of duizenden worden gered. Waarbij accountants voorkomen dat er slachtoffers vallen door financiële malversaties van onverlaten die alleen maar naar de eigen portemonnee kijken. De accountant is er tenslotte voor de gewone man in de straat die niet zoveel verstand heeft van cijfers die geen inzicht heeft in ingewikkelde verslaggevingsregels laat staan waarderingsregels. Daar ligt ten diepste het primaat van het accountantsberoep. De burger wil beschermd worden en vertrouwd erop dat de accountant dit waar maakt en als de accountant dit niet waar kan maken dat deze het dan uitlegt en zich niet verschuilt achter allerlei protocollen, verantwoordelijkheidsmatrixen, raden van commissarissen en toezicht. Ik ben nog altijd benieuwd naar het verhaal van de accountant en de accountantsorganisatie bij Vestia? Aan welk belang dacht men? Wat had men voor ogen staan bij de controle? Heeft men een moment gedacht aan huurders en woningzoekenden die nu gedupeerd zijn? Heeft de accountant ooit wel met een huurder of een woningzoekende gesproken? Dat zijn vragen waar de maatschappij graag een antwoord op wil hebben. Helaas blijft het meestal doodstil als het gaat om de antwoorden op deze vragen. Gevolg is dat we nog meer regels krijgen en nog minder relevant worden juist omdat we laten blijken de gewone man in de straat geen enkele (financiële) bescherming kunnen bieden of ons er om bekommeren. Kortom welke accountant wordt de held van 2014?

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.