De huidige opleidingen tot AA en RA sluiten niet meer aan bij de beroepsuitoefening. Alle studenten worden opgeleid om wettelijke controles te kunnen verrichten, terwijl slechts een klein deel dat gaat doen.
We leiden dus feitelijk één type accountant op, terwijl er juist sprake is van een zeer diverse beroepsuitoefening. Het is dan ook niet vreemd dat het aantal studenten dat kiest voor de accountantsopleiding afneemt.
Tijd dus om de bakens te verzetten. Eén van de zeven bestuursprojecten van de NBA richt zich op het uitwerken van een visie op een marktgericht onderwijsmodel, inclusief een nieuw beroepsprofiel. In november is het zover; dan verschijnt een contourennota voor een nieuw opleidingsmodel, opgesteld door de NBA in samenwerking met de CEA (Commissie Eindtermen Accountantsopleiding). Eerder hebben de commissie Dassen en de NBA-commissie Onderwijs uitstekend voorwerk gedaan. Maar de contourennota gaat verder. Het is tijd om het huidige stramien van de opleiding te verlaten; tijd voor revolutie in plaats van evolutie. Het moet anders en liefst een beetje snel.
Ik mag hier een tipje van de sluier oplichten. Uitgangspunt is een opleiding met twee stromingen; één voor de controlerend accountant, één voor een accountant die niet primair is opgeleid voor de controlerende functie. Een functie onder de voorlopige naam 'bedrijfsvoering en advies', die minder zwaar inzet op controle. Beide stromingen, die bestaan uit een theoretische opleiding en een praktijkstage, kwalificeren voor inschrijving in het register van de NBA. Maar alleen de eerstgenoemde accountant krijgt een licentie voor het mogen verrichten van wettelijke controles, de tweede niet. Beide opleidingen worden aangeboden op zowel academisch als hbo-niveau en leiden op tot accountant. Idee is dat bestaande AA- en RA-titelhouders hun titel behouden en dat afgestudeerden in de nieuwe structuur een nieuwe titel krijgen.
Ook wat de permanente educatie betreft zijn we aan verandering toe. Het moet meer gestructureerd, bijvoorbeeld in de vorm van specialisaties of gerichte leerwegen met als afsluiting een kennistoets, in plaats van plichtmatig punten schrijven.
Een stevige verandering die wat mij betreft niet snel genoeg kan worden gerealiseerd. Kwaliteit moet bij de opleiding altijd voorop staan, maar een veranderende vraag vanuit de markt moet tegelijk alert en passend worden ingevuld. Wordt vervolgd.
Deze bijdrage is ook als column geplaatst in het oktobernummer van Accountant.
Dirk ter Harmsel is directeur van het Bureau Vaktechniek Accountancy van Alfa Accountants en Adviseurs. Van januari 2013 tot juni 2015 was hij plaatsvervangend voorzitter van de NBA.
Bij uw eerste reactie op deze site vragen wij om een bevestiging.
Er is een bevestigingsmail naar het door u opgegeven e-mailadres gestuurd.
Jan Wietsma
Op 9 september heeft er een bijeenkomst plaatsgevonden bij het Ministerie van Economische Zaken daarbij waren aanwezig de banken, nieuwe financieringsplatforms, De Belastingdienst, MKB-Nederland, Agentschap, Syntens, KvK, Finan, Credion, Qredits, SRA, Full Finance, MKB-kredietcoach en E-factor. Tijdens deze bijeenkomst is ook nadrukkelijk gesproken over de rol van de accountant bij financieringsvraagstukken in het MKB. Daaruit kwam naar voren dat alle partijen een belangrijke rol voor accountants weggelegd zien. Daarbij moet aan twee belangrijke voorwaarden worden voldaan: 1. Accountants moeten er voor zorgen dat ze iedere dag 100% up to date zijn als het gaat om financiële en niet financiële informatie die ze hebben over hun klanten. 2. Accountants zullen actief moeten investeren in het vergroten van de competentie 'gedragsbeïnvloeding van ondernemers' Punt 1 is te realiseren door meer samenwerking in de financieringsketen, waarbij het onder andere gaat om dagelijks uitlezen door koppeling van on-line administratiesoftware met digitale bankafschriften. Daarnaast is veel winst te halen met SBR. Punt 2 is een kwestie van investeren in een goede opleiding waardoor accountants de beschikking krijgen over deze competentie. Inmiddels is hiervoor een gecertificeerde opleiding ontwikkelt voor accountants. Het zal duidelijk zijn dat in de opleiding tot MKB-accountant de nodige aandacht moet worden besteed aan de competentie 'gedragsbeïnvloeding van MKB-ondernemers'
Jan Weezenberg
Rectificatie: Per abuis ingeplakt onder de opinie van Marcel Pheijffer, tijd voor revolutie maar niet alleen in de opleiding. Dus nog maar een keer. Excuses voor de verwarring ! Jan Weezenberg Geplaatst door Jan Weezenberg - 7-10-2013 21:07:53 Geachte Heren, We zijn nu aan het nadenken over oplossingen, terwijl de Contouren Nota nog niet is gepubliceerd. Ik neem aan dat NBA grondig werk heeft verricht en problemen, kernvragen, achtergronden alternatieven, haken en ogen, enz. duidelijk in kaart heeft gebracht en bovendien een heldere toelichting heeft geschreven. Mijn voorstel is om op dit moment een time-out in te lasser in onze (boeiende) discussie. Een tipje van een sluier neigt al snel naar tunnelvisie. Bij de hervatting kunnen we aansluiten bij de structuur van de Nota en op die manier een stuk efficiency in de communicatie aanbrengen. Met vriendelijke groet, Jan Weezenberg
Jan Vos
Ik ben gezien de laatste recente nieuwsberichten en reacties eigenlijk wel beniewd wat de uitkomsten zijn geweest toen stil is gestaan bij 2 kernvragen die imo de basis vormen voor de toekomst van de opleiding. A) Wat zien accountants als de essentie van een accountant? Is dat het afgegeven van assurance verklaringen, het afgeven van aan assurance verwante verklaringen of is dat op hoog niveau bedrijfskundig advies kunnen geven? Jan Weezenberg geeft in zijn reactie op het artikel Derde weg in accountancyopleiding aan dat de berschermde titel van accountants naar zijn mening vooral is voor de kwaliteitszorg bij controle-werk. B) Wat zien belanghebbenden als de essentie van een accountant? Is dat het afgegeven van assurance verklaringen, het afgeven van aan assurance verwante verklaringen of is dat op hoog niveau bedrijfskundig advies kunnen geven? Mocht ik de beantwoording van die vragen gemist hebben dan word ik daar graag nog op gewezen. Als bij de nieuwe opleidingen gekozen wordt voor de twee stromingen van accountants, dan hoop ik dat de accountants zelf en de belanghebbende niet " het geven van assurance" als de essentie zien van de accountant. Als dan namelijk gekozen wordt voor twee stromingen zal dat mogelijk een aanzienlijke verwachtingskloof creeeren bij de accountants, de belanghebbende en het algemen publiek over wat een accountant is en wat hij doet. Mijn persoonlijke mening is dat de essentie van een accountant is, het geven van assurance. Ik denk dat het mogelijk werken met 2 stromingen van accountants de verwachtingskloof sterk vergroot en daardoor geen toegevoegde waarde heeft tov het huidige systeem. Wat echter niet betekend dat het huidige systeem niet verbeterd kan worden. AT: Marisa Bedankt voor uw toelichting. Ik ben benieuwd wat de uitkomsten zijn van de enquetes.
Marisa Noronha
Na dit tipje van de sluier is mijn interesse voor de contourennota definitief gewekt. Hoop dat jonge accountants en accountants i.o. volop initiatief nemen om daarop te reageren en dat zij (of wij :-) de kans grijpen om bij te dragen, ook aan het "doorpakken". Voor wat betreft de twee stromingen...de NBA Young Profs hebben een enquête gehouden onder hun leden. Een van de stellingen is: "Ik ben van plan gedurende de eerste vijf jaar na het afronden van mijn opleiding wettelijke controles uit te (blijven) voeren". Uitkomsten worden "as we speak" geanalyseerd en onderschrijven wellicht de waarneming van Jan Vos. De andere structurering van PE onderschrijf ik van harte...de perceptie van plichtmatig uren/puntenschrijven doet geen recht aan het belang van PE als onderdeel van life long learning.
vanus
Als ik de blogs en de reacties begrijp zijn er 3 redenen om te besluiten geen accountant te willen worden : 1. De hoge studielast. Constatering achteraf. 2. De hoogte ( Lees : laagte ) van de vergoeding aan de assistent-student. Constatering achteraf. 3. Zie commentaar bovenstaand ( 1e alinea ). Overweging vooraf. Ik weet niet wie, en namens wie, men PE in het leven heeft geroepen, maar ik heb de indruk dat niet iedereen daar content mee is. Waarom bestaat het dan? Als dit in het leven is geropen door NBA ( destijds NIVRA ), en men houdt PE in stand, wat kan men dan verwachten van de herziening van de studie, wat mijn inziens vele malen relevanter is en veel meer inpact heeft. Zowel voor de student, maar zeker voor de opleidingsorganen. Bovenstaand blog heeft wat mij betreft een hoog Daan gehalte, maar bevat vele open deuren en clichés. Zullen de aanhouders en kwaliteit ooit winnen?
Jaap Wassink
Een prima project dat alle ondersteuning verdient. Tegelijkertijd ook een paar kritische punten, zie het als aandachtspunten. Zoals Fouk terecht meldt, duurt het nog wel een paar jaar voordat het eerste diploma ‘accountant nieuwe stijl’ het daglicht ziet. Maar beter laat dan niet en deze tijd kan prima gebruikt worden om te kijken waar het onderscheid tussen controlerend accountant en adviesaccountant nog meer gemaakt kan/moet worden. Een gedifferentieerde opleiding alleen is niet voldoende. Ook hier de vraag, net als bij Jan Vos, waarom beide opleidingen op zowel hbo- als academisch niveau gegeven zouden moeten worden. Praten we dan over 2 accountants of toch over 4 soorten accountants, en wie is daarbij gebaat? Het is goed dat de NBA nadenkt over een verdere structurering van de PE, als Extendum | Opleidingen denken we daarin graag mee. De PE-instellingen hoeven ondertussen niet af te wachten, we kunnen zelf de handschoen oppakken en meer structurele opleidingstrajecten aanbieden. Een ontwikkeling overigens die ik ook al bij de serieuze PE instellingen bespeur.
Peter Diekman
Een prima richting waarin het NBA bestuur nu denkt. Veel te lang zijn zowel het bestuur van de beroepsorganisatie als de verschillende opleidingen gericht geweest op de openbare functie van de accountant. Accountants hebben een heel divers beroep en eigenlijk wordt nergens in de reguliere accountantsopleiding echt aandacht besteed aan de andere rollen dan die van de controleur van de jaarrekening, afgezien misschien van wat aandacht voor bijzondere onderzoekingen. Maar het is volgens mij de vraag of de huidige accountantsopleiding nu plotseling heel erg zou moeten differentiëren. Immers, er zijn inmiddels opleidingen op een behoorlijk hoog niveau voor operational auditors, IT auditors en internal auditors en misschien vergeet ik er nog wel enkele. We kunnen nu wel een discussie gaan starten over de opleiding tot accountant, maar wat te denken van al die andere bestaande opleidingen? Zou de discussie misschien ook niet moeten gaan over de vraag of we niet veel te veel accountantsopleidingen hebben? Nu, ook bij monde van het NBA bestuur, het aantal "externe accountants" beperkt is komt de vraag op of we niet te veel accountantsopleidingen hebben. Ik denk dat Roger Dassen een goed voorstel heeft gedaan voor een opleiding gericht op de wettelijke controle en een opleiding meer gericht op de MKB accountant. Daarnaast zou wellicht een opleiding nuttig zijn die meer is gericht op "bijzonder onderzoek" zoals bijvoorbeeld forensische accountancy, met een nadruk op gedragsaspecten. In de huidige tijd is het goed om meer aandacht aan gedrag, ethiek en cultuur te schenken in opleidingen en permanente educatie dan tot dusver het geval was. Hartelijke groet, Peter Diekman
Jan Vos
Ik juich het idee in een verbetering van de aansluiting van opleiding met de behoefte van de praktijk van harte toe! Maar waarom zouden beide opleidingen zowel op acedemisch niveau als hbo-niveau moeten worden aangeboden? Is het niet eenvoudiger om studie om de bevoegdheid te verkrijgen om wettelijke controles mogen uit te voeren onder te brengen op acedemisch niveau en de richting gericht op bedrijfsvoering en advies onder te brengen onder het hbo. Deze scheiding bestaat naar mijn idee al in de studenten die momenteel ook kiezen voor de AA richting of RA richting. Uit mijn niet representatieve deelwaarneming bij een tiental huidige AA-studenten zouden zij liever zien dat de stageverplichting inzake jaarrekeningcontroles vervalt samen met de bevoegdheid deze uit te voeren dan dat zij hieraan moeten blijven voldoen want het heeft zeer beperkt hun interesse en zij zijn ook niet van plan in de toekomst wettelijke controles uit te voeren. Vanuit het Bachelor traject (hbo en universitair) kan zo een goede minimale basis worden gelegd voor een accountant. Vervolgens kunnen zij via de post-hbo verder gespecialiseerd worden in der richting van bedrijfskundig adviseur of kunnen zij door het volgen van een (pre-master) master en post-master verder gespecialiseerd worden in de richting van auditor.
Carel Verdiesen
Prima Dirk, een noodzakelijke en onvermijdelijke ontwikkeling voor klant, maatschappij, kantoren en medewerkers/studenten. Ben nu al jaloers op diegenen die nadenken over het beroepsprofiel "bedrijfsvoering en advies" Mag ik twee suggesties doen? Integer klantgericht adviseren (ja, weer ethiek :-) en innovatie (incl ict) . Open deuren toch? Misschien wel wat voor mij die opleiding......
Jan Wietsma
Klaas Ruiter is er blj mee ;)
Fouk TSANG
Goed om te zien dat de NBA, de CEA en ook het AC scholenoverleg nu de neuzen in dezelfde richting hebben staan. Na de contouren snel doorpakken en implementeren in het onderwijs werkveld. Want het duurt nog jaren voor de eerste studenten nieuwe stijl de collegebanken zullen verlaten.....
Pieter de Kok
Mijn glimlach van deze ochtend was ook omdat het bijna drie jaar geleden is...dat in het licht van de nu gebruikte termijn revolutie...met dank aan Tuacc. We hebben het graag gedaan. Een link uit de oude doos..en ruim 20 TweetUps en andere events verder.. accountancytrends.wordpress.com/2010/10/23/van-tweetup-naar-wake-up/ Mijn vreugde en die van andere Tuacc mensen die ik vandaag sprak is oprecht. Ik ben blij dat er nu 2 van top 7 Tuacc items worden aangepakt: www.accountant.nl/Accountant/Opinie/Meningen/Tuacc+tussenstand+Top+7+noodzakelijke+veranderinge.aspx En Bert, goed om te lezen dat het AC scholenoverleg het nu ook ziet!
Bert van Asselt
Beste Dirk, Met veel plezier nam ik zojuist kennis van je bericht met als titel "Tijd voor revolutie in de opleiding" Als bestuur van het AC-Scholenoverleg hebben we onlangs de conclusie getrokken dat wachten op nieuwe eindtermen niet langer een optie is. We ervaren inmiddels aan den lijve dat de inhoud van opleiding in haar huidige vorm aan het eind van zijn levenscyclus is. Vol verwachting zien we uit naar het marktgericht opleidingsmodel en we zijn graag bereid een bijdrage te leveren aan de verdere concretisering. Bert van Asselt Voorzitter AC-Scholenoverleg
Jan Weezenberg
Geachte redactie, Omdat ik altijd benieuwd ben naar de betekenis van prachtige termen heb ik even nagekeken wat de betekenis van "revolutie" nu eigenlijk is. Diverse beschrijvingen hebben gemeenschappelijk dat het gaat om plotselinge, ingrijpende veranderingen. Tegenover revolutie staat evolutie, geleidelijke veranderingen. In 1964 verscheen een boek van Joseph Juran, die de termen break through en control gebruikte, met dezelfde strekking als revolutie en evolutie. Hieronder een samenvatting Looking Back at Juran (zoekterm op Google) In terms of the quality discipline, Joseph Juran was the first to publish a cognitive effort around the concept of breakthrough in his book Managerial Breakthrough: The Classic Book On Improving Management Performance (McGraw-Hill) published in 1964. He defined breakthrough as “dynamic change.” By means of contrast, he defined control as “lack of change; maintaining status quo.” In the context of Juran’s definition, breakthrough and control are mutually exclusive; it would be impossible to have one at the same time you were involved with the other. Het boek is een zeer goede handleiding hoe je dit allemaal moet aanpakken. Bij Philips hebben we het boek destijds gebruikt bij het schrijven van onze "Richtlijnen voor de Administratie, Bedrijfseconomische evaluatie van beslissingsvoorstellen", waarbij voor break through en voor control totaal verschillende software oplossingen werden aangereikt Het boek is (editie 1995) nog te koop bij Bolcom voor 33,99 Euro Van harte aanbevolen ! Ik wens de leiders van de revolutie veel succes met de voortzetting. Vriendelijke groet, Jan Weezenberg
Arnout van Kempen
En zo keert dan eindelijk, eindelijk, de wal het schip. Ooit hadden we de RA met controlerende bevoegdheid en de AA zonder. Om onnavolgbare redenen moesten en zouden de AA en de RA zonodig gelijkgeschakeld worden. Dat gaat nu dus na pakweg 40 jaar hersteld worden?
Olof Bik
Beste Dirk, Het voorstel voor een nieuwe titel, waar velen lang naar uitkijken, is absolute voorwaarde om van een revolutie te kunnen verwachten. Dan hoeven we ons in de contourennota ook niet meer geforceerd te beperken tot twee opleidingsrichtingen. En kunnen we ons richten op een echt vernieuwend opleidingsmodel dat tegemoet komt aan wensen van focus, specialisatie en vorming van accountants die echte impact kunnen én durven te maken in hun specifieke deelgebied. Ik denk dat de vergelijking met het juridische beroep al eerder is gemaakt (die met de medische opleidingen zeker). In het juridische beroep is iedereen "Mr" - maar staat er op het briefpapier, visitekaartje en deurbel direct onder wat de specialisatie is: strafrecht, fiscaal recht, familierecht, noem maar op. Kortom, revolutie graag! Al is een visie geen visie zonder dat die consequenties heeft. Hartelijke groet, Olof Accountantsopleidingen Nyenrode
John Weerdenburg
Beste Dirk, Dit is goed nieuws en dat kunnen de MKB accountants wel gebruiken. Ook de invulling van de noodzakelijke praktijkstage plaatsen zal nu beter verlopen en de belangstelling voor het beroep door studenten ook. Al in stemming brengen op 16 december ? Ik kan niet wachten
Coen Bongers
HEAR HEAR, ons opleidingsprofiel voor zowel de Bachelor als de Postbachelor is verankerd in de eindtermen zoals opgesteld door de Commissie Eindtermen Accountantsopleiding. Zowel studenten als kantoren geven aan dat zaken anders zouden moeten. Ook de blog van Hans Duits, Bert van Asselt en Piet de Keijzer spreekt wat dat betreft boekdelen. http://www.accountant.nl/Accountant/Opinie/Meningen/Derde+weg+in+accountancyopleiding.aspx Ik sluit me graag bij Pieter de Kok aan: doorpakken, ook voor PE, waar wij binnen Windesheim overigens al druk doende mee zijn. Coen Bongers Hoofd Accountancyopleiding Hogeschool Windesheim
Pieter de Kok
Glimlach! Doooooooorpakkkken!!
Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.
Aanmelden nieuwsbrief
Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.
