NBA 10 januari 2013

Strijdende accountants?

'Strijd over accountantswet; deel kantoren is het niet eens met "ruime" interpretatie door NBA', kopte het FD op 3 januari van dit jaar.

De krant verwees daarmee naar de stevige discussie die op deze site wordt gevoerd na verschijning van de NBA Alert van 28 december 2012.

Op maandag 7 januari 2013 deed het FD het nog eens dunnetjes over en benadrukte de complexiteit van de NBA-achterban. De interne en overheidsaccountants en alle accountants in business waren daarbij voor het gemak zelfs nog even vergeten.

Verkeren wij als accountants in wapengekletter? Gelukkig had ik de gelegenheid om dat meteen te kunnen vragen aan Mazars-voorzitter Paul Steman, want hij werd in het artikel van 3 januari geciteerd. Ik had juist die zelfde dag een kennismakingsafspraak met hem. Paul herkende onze 'strijd' niet. Maar hij vroeg zich wel af of het proces bij de totstandkoming van de NBA Alert zorgvuldig was gelopen. Dus zeg ik daar graag nog iets over.

NBA Alerts worden uitgebracht als actuele ontwikkelingen daartoe aanleiding geven en zijn in principe maximaal één jaar van toepassing. Bij NBA Alerts wordt vanwege de actualiteit, de noodzakelijke snelheid van reageren en omdat het uitleg van regelgeving betreft geen (langdurig) consultatieproces gehanteerd.

Om tot een gedragen product te komen is deze Alert eerst afgestemd met het Adviescollege voor Beroepsreglementering, besproken in het gehele NBA-bestuur en met het Overlegplatform Accountantskantoren (Opak). In al die gremia zijn grote, middelgrote en kleine kantoren vertegenwoordigd (evenals de andere ledengroepen); nergens hebben de big four een meerderheid.

Vanuit elk van die drie segmenten zijn de meeste opmerkingen wel verwerkt en sommige niet. Dat gold voor suggesties van de middelgrote kantoren, maar ook voor die van big four kantoren. Uitgangspunt is geweest om zo dicht mogelijk te blijven bij de tekst van de wet en wat in de Eerste Kamer daarover is gezegd.

Het NBA-bestuur heeft op 17 december 2012, direct aansluitend aan de Algemene Ledenvergadering, de concept-alert besproken en besloten die in de huidige vorm te publiceren. Enige voorwaarde daarbij was afstemming van de inhoud met de AFM. Dus hebben wij het commentaar van de AFM in de uiteindelijke tekst verwerkt. Omdat de verantwoordelijkheid voor een NBA Alert bij het bestuur van de NBA ligt geeft de toezichthouder nooit een expliciet formeel fiat op de inhoud van een Alert. Maar over de inhoudelijke afstemming met de AFM mag geen misverstand bestaan.

Wat ons betreft is in de totstandkoming dus sprake van een zorgvuldig proces, ook al deed de berichtgeving anders vermoeden. Overigens is bij de fusie besloten om het proces voor de totstandkoming van regelgeving inclusief bijbehorende toelichting opnieuw vast te stellen.

Door dat proces verder  te formaliseren wordt de transparantie vergroot.

Iets anders is of de in de Alert gemaakte keuzes de juiste zijn. De NBA als opsteller vindt van wel, het debat op deze site maakt duidelijk dat daar op een aantal punten verschillende meningen over bestaan. Met name de uitleg waarbij overeengekomen specifieke werkzaamheden worden toegestaan heeft tot discussie geleid.

In hun column stellen Peter Eimers en Jan Thijs Drupsteen dat er puur vaktechnisch geen bewaren zijn om specifieke werkzaamheden toe te staan. Natuurlijk moet dan gewogen worden of de Eerste Kamer dit ook zo heeft bedoeld. Daarom is zorgvuldig bekeken hoe de tekst van de motie-Postema tot stand is gekomen en wat minister Dijsselbloem daarbij nog heeft opgemerkt.

Het NBA-bestuur heeft na afweging gekozen voor de uitleg om overeengekomen specifieke werkzaamheden toe te staan ten behoeve van externe gebruikers en van de raad van commissarissen.

Bij de duiding van de overgangstermijn van drie jaar heeft het bestuur zich laten leiden door hetgeen de minister heeft gezegd over een termijn van drie jaar voor ondernemingen om zich aan te passen. Bij een interpretatie waarbij de controleopdracht over 2015 niet na 1 januari 2016 zou mogen worden afgemaakt is de effectieve overgangstermijn slechts twee jaar. Ook die keus is onderdeel geweest van de afstemming.

Op ons als standard setter rust de taak om de nieuwe wet te duiden. Ik sluit me graag aan bij de opmerking van Arnout van Kempen elders op deze site: 'Er is nieuwe, voor accountants relevante wetgeving, en de NBA legt uit hoe zij, als vertegenwoordiger en nadere regelgever van het accountantsberoep, die wetgeving verstaat.'

Dat betekent keuzes maken. Letterlijke toepassing van de wet had er bijvoorbeeld toe geleid dat die alleen van toepassing zou zijn op de accountantsorganisatie, terwijl alle andere organisaties binnen een netwerk gewoon konden doorgaan met alle advieswerkzaamheden die eerder ook toegestaan waren. Ik hoor geen commentaar op onze keus om de wet daarom van toepassing te verklaren op het gehele (Nederlandse) netwerk, in plaats van alleen op de accountantsorganisatie.

Als geheel heeft het geresulteerd in een publicatie die mijns inziens recht doet aan de bedoeling van de politiek. Een Alert waar we als bestuur achter staan. We gaan het een en ander vastleggen in onafhankelijkheidsregelgeving. Die wordt uiteraard ter consultatie voorgelegd aan leden en andere betrokken partijen.

Niet iedereen is het eens met de door ons gemaakte keuzes. Dat respecteer ik en ik hoop dat het andersom ook zo is. Tegelijk vind ook ik dat we als NBA transparantie behoren te betrachten in ons regelgevend proces. Binnenkort zullen we het proces van totstandkoming van regelgeving opnieuw vaststellen en publiceren.