Overvraag de accountant niet
De internationale regelgever voor accountants IAASB wil de accountant ook een oordeel laten vellen over de veronderstelling van het management dat de continuïteit van de onderneming is gewaarborgd. Maar daarmee komt er te veel op het bordje van de externe accountant.
Stefan Peij
De accountant is een specialist en kan er niet te veel generalistisch oordeel en advies bij hebben. Het bordje van de accountant begint daarmee op een Indonesische rijsttafel te lijken, want naast de verklaring over de integriteit van de cijfers heeft de externe accountant momenteel al zijn handen vol aan het gelijktijdig en gelijkmatig rapporteren aan de raad van commissarissen (rvc) en de raad van bestuur (rvb), sinds de rvc zijn opdrachtgever moet zijn.
Ook is de accountant druk met het vellen van een oordeel over governance en kwaliteit van het bestuur en zijn adviseurschap over zaken die hij constateert in de marge van de controle.
De accountant ligt maatschappelijk onder het vergrootglas en elk duidelijk geformuleerd oordeel over de continuïteit zal de geloofwaardigheid van de accountant kunnen aantasten.
Wie kent nog het boek In search of excellence uit de jaren tachtig van de vorige eeuw, waarin de meest excellente bedrijven van de wereld werden beschreven? Twintig jaar later waren er niet veel bedrijven uit dat boek meer over. Vrijwel alleen het Kadaster en de VOC is een lang leven beschoren (geweest) en de rest is speculatie.
De accountantsverklaring hoeft niet de belangrijkste bron te zijn voor een breder oordeel, die moet slechts assurance bieden aan rvc, rvb, aandeelhouders en belanghebbenden over de integriteit van de jaarrekening.
Houd de verklaring verder buiten de discussie, want daarin wordt ieder woord toch al op een goudschaaltje gelegd, wat iedere andere dynamiek bijzonder moeilijk werkbaar maakt.
Het is beter zich te richten op versterking van de adviesvaardigheden van de accountant en de opdrachtgeverrelatie met de rvc; op het vergroten van de kennis van de accountant over corporate governance; op het goed integreren in het controleplan van de audit op de governance van een onderneming; en ten slotte het vernieuwen van opzet, invulling en follow-up van de managementletter.
De accountant is een specialist, maar van hem wordt met het voorstel van de IAASB steeds meer generalistisch advies en oordeel gevraagd. Dat gaat ergens wringen. Zo veel past er nu eenmaal niet op een bordje.
Stefan Peij is directeur van de Governance University en lector Inholland.
Deze opiniebijdrage is tevens geplaatst in het FD van 24 september 2012.