Als we praten over financiële poortwachters, denken we nauwelijks aan de interne accountant. Begrijpelijk, want de wereld en ook de interne accountant zelf bekijkt zijn rol zelden vanuit de optiek van een publieke functie en verantwoordelijkheid. Hij dient allereerst de kasteelheer en zijn entourage.
Als een soort van republikeinse lijfwacht zorgt hij er voor dat het reguliere leger geen bedreiging vormt en niet haar eigen agenda nastreeft, dat de kasteelhuishouding proper, efficiënt en effectief wordt gevoerd. En hij houdt misschien ook nog een schuin oog op bedreigingen van buiten - als het even kan.
Van alle micro-financiële poortwachters zit de interne accountant het meest onder de radar. Hij deelt dat lot met de overheidsaccountants. Ook binnen NBA-verband. Jammer, voor hen die 'getting it right at entry level' voorstaan.
Toch - ik heb het zelf aan het eind van mijn carrière nog een paar jaar mogen meemaken - kent de interne accountant een enorm aantal uitdagingen. Daarvoor heeft hij de afgelopen twee decennia een breed palet aan uitrusting ontwikkeld en meegekregen. Ik heb het eerder het moeilijkste beroep van de financiële poortwachters genoemd.
Op 13 en 14 september 2012 komt het Europese gilde weer bij elkaar om ervaringen en ideeën te delen. IIA Nederland fungeert als gastheer van de Europese 2012 Conferentie van de (regionale) ECIIA organisatie. Een centraal thema is '2020' , een jaartal waar veel strategiebijeenkomsten al jaren op ogen. Ik ben als zevende keynote speaker de hekkensluiter van het gevarieerde no nonsense programma.
Met Leen Paape als het beproefde gezicht en professionele gezag van het evenement, kan het bijna niet fout gaan. Het belooft gepeperd te worden, er zal constructief worden gesteggeld en ook, daar zorgt Paape wel voor, de peptalks zullen niet ontbreken.
Die peptalks heeft het interne accountantsberoep zeker nodig want het heeft zichzelf, en de rest van de wereld, wel wat uit te leggen. Waar waren de interne accountants toen het allemaal 'gebeurde'? Met als laatste wapenfeiten de Libor- en witwasaffaires.
Het opereren in de publicitaire schaduw van de kritiek op het openbaar beroep geeft wel wat bescherming, maar neemt niet weg dat er in het eigen en stakeholdersbelang toch wel wat vragen zijn te stellen over de effectiviteit van een functie die uitstekend bewapend is en een steeds sterker onafhankelijkheidsstatuut heeft gekregen, maar uitblinkt door onzichtbaarheid wanneer er weer een ondernemingsreputatie door het slijk wordt gehaald. Ondanks dat uitstekende instrumentarium, COSO incluis.
Ik zal daar zelf niet over gaan zeuren, maar zal hoogstens aanstippen dat we zo weinig weten over de effectiviteit van dit beroep. Juist omdat het... intern is. Ik kan me zelf nog levendig de harde strijd herinneren die vaak (ongezien) binnen de kasteelmuren wordt uitgevochten. En ik herinner me de gezichten van menig kasteelheer als je ze vertelde dat je werkt in het organisatorisch belang en niet in het persoonlijk belang van de zittende familie. Dat je als intern accountant eigenlijk twee principale gebruikers hebt: het huidige regime en het volgende.
Dus ben ik van plan me als hekkensluiter, met als marsorder de terug-naar-de-toekomst titel '2020 revisited', vooral te richten op de voorwaardenscheppende vraag die er op volgt:
"How can the internal audit profession, public sector, private sector, become a more robust voice of reason, predictability, and trust in present and future regulation; and position itself as an indispensable actor in the international financial architecture?"
Daarbij zal ik mijn gehoor graag herinneren aan een eerdere voordracht tijdens de IIA jaarconferentie in 1996 in Orlando. Daar heb ik er op aangedrongen dat het interne accountantsberoep haar aandacht mede moest verleggen naar de governance- en risicomanagementissues van de organisaties die ze dient. En gepleit voor een internal audit-wereldorganisatie die best kon worden geënt op de toen zeer US/UK-centrische IIA maar ook meer ruimte moest bieden aan andere regio's en culturen.
Op beide fronten is wezenlijke vooruitgang geboekt, maar zonder echt ooit ‘arrivé!' te kunnen roepen.
Ook mocht ik oktober 2005 op de ECIIA conferentie in Cyprus mijn zorgen en oplossingen ventileren over de schijnzekerheid die ik zag in de toenmalige beroepsconstellatie, met name het gebrek aan inzicht hoe (de)regulering nu precies werkt en welke gevaren die dynamiek oplevert voor een overtuigende beroepsuitoefening.
Ik ben inmiddels teruggekomen op mijn enthousiasme interne accountants op te schepen met top-to-bottom governance reviews. Ik zie nu in dat in ieder geval top management governance-reviews een brug te ver zijn. Zo verwacht ik vanuit het interne accountantsberoep geen initiatief om de door mij hier herhaaldelijk bepleite 'bazooka' door de cfo-functie te sturen. Dat moet van buiten komen, hoe onverantwoord deze functie ook is vanuit het perspectief van onacceptabele functievermenging.
Als het openbare beroep en zelfs accountancy-academia dat onderwerp niet durven te bespreken - tegenspreken mag ook - dan moeten we reëel zijn en niet verwachten dat de interne accountant deze powerhouse-functie wél ter discussie gaat stellen.
Wel wil ik de bijzondere status en maatschappelijke zorgplicht van oob's onderstrepen, en de consequenties daarvan voor de interne auditor en zijn taakuitoefening. Ik zie de erkenning van 'organisaties van openbaar belang' als een unieke uitdaging en kans tot functieverbreding en -verdieping, van geweldig latent belang voor het management, de interne toezichtorganen en de externe toezichthouders.
Dat wordt dus weer een 'never a boring day'-verhaal, waarvoor iedere verder suggestie van harte welkom is.
Jules Muis verliet in 1995 het openbare accountantsberoep en was vervolgens vice president en controller van de Wereldbank en directeur-generaal en chief internal auditor van de Europese Commissie. Van 2014 tot eind 2020 was hij lid van de Public Interest Oversight Board (PIOB). Muis was van oktober 2012 tot oktober 2015 ook lid van de Board of Auditors van het European Stability Mechanism (ESM). Jules Muis schrijft op persoonlijke titel.
Bij uw eerste reactie op deze site vragen wij om een bevestiging.
Er is een bevestigingsmail naar het door u opgegeven e-mailadres gestuurd.
Willem Gravesande
AT:Nieuwe Natuurkunde: Dank voor het citeren van m'n uitspraak "Gelukkig is het rekenen met geld nog net iets minder universeel als het rekenen met de werkelijkheid.". Wat betreft het "out-of-the-box" denken van de ECB heeft U ook gelijk maar de FED kan er ook wat van.
Nieuwe Natuurkunde
AT:Jules Muis: Dank voor de reaktie. Citaat: Dat levert me nuttig doordenkwerk op voor deze Conferentie van volgende week., waarvoor mijn dank. Graag gedaan. Kennis is er om gebruikt te worden. Citaat: "Ik ben er zelf grote voorstander van voor een beroep alleen te pogen met kop en schouder boven de rest uit te steken, als het daarbij beide voeten aan de grond kan houden. En zal mijn verhaal in die geest houden." We dachten dat een Accountant welke zelf het God-deeltje is wellicht nog wat ondersteuning kon gebruiken. Dan kan evan wat out-of-the-box denken geen kwaad. Overigens merken we dat out-of-the-box denken in de financiele wereld ook geen zeldzaamheid is. De ECB geeft sinds 2007 een goede demonstratie. Citaat: "Enkele plaagstootjes ( het feit dat ik ‘in het land van de onbegrensde mogelijkheden’ woon die zijn werkelijkheidsproblemen exporteert’ ) schijnt de een en de ander nogal te storen, maar die zullen we uit naam van de werkelijkheid maar laten rusten." Op environmentscience.wordpress.com zijn enkele vruchten van dit succesvolle amerikaanse export product te vinden. Kijk ,wij houden de voeten wel droog. Maar exponentieel toenemende voesdelschaarstes, overstromingen, orkanen, etc als gevolg van klimaat verandering is op zich nu ook al een vervelend bijprodukt van dit succesvolle exportprodukt. Dat is U in het land van de onbegrensde mogelijkheden ook niet zijn ontgaan. Citaat: "Kan omgekeerd Nieuwe Natuurkunde toch ook iets van leren?" Niemand is in z'n leven te oud om iets te leren. Zo is de Nieuwe Natuurkunde volop bezig om de meest succesvolle theorieen aller tijden samen te voegen tot nog een succesvollere theorie. Wat de Nieuwe Natuurkunde echter ook geleerd heeft is wat Willem Gravesande zeer terecht opmerkt.: "Gelukkig is het rekenen met geld nog net iets minder universeel als het rekenen met de werkelijkheid.". Citaat:: "Of Newton’s law of gravity de Nieuwe Natuurkunde toets kan doorstaan is mij onbekend. " Het antwoord is ja. Maar dat wist U natuurkijk al. Daar hoeft U geen kern fysicus als internal auditor voor te raadplegen. In tegenstelling tot de beschrijving van de gewenste werkelijkheid met juridische wetten is de beschrijving van de echte werkelijkheid met natuurwetten incrementeel. Dat betekent dat de verzameling natuurwetten alleen groter wordt en steeds beter deze echte werkelijkheid beschrijft. De algemene relativiteits theorie bevat ook de wetten van Newton als de snelheden laag genoeg zijn.
jules muis
Het lijkt me dat met de introductie van de kernfysicus als internal auditor ( Arie Molenkamp) tot met de ‘duurzame-werkelijkheids-bijdragen-met-natuurwettische-allure van HH NN, Willem Gravensande en heer Q, we toch weer terug zijn bij de kennelijk onbegrensde mogelijkheden van het beroep van internal auditor Dat levert me nuttig doordenkwerk op voor deze Conferentie van volgende week., waarvoor mijn dank. Ik ben er zelf grote voorstander van voor een beroep alleen te pogen met kop en schouder boven de rest uit te steken, als het daarbij beide voeten aan de grond kan houden. En zal mijn verhaal in die geest houden. Er liggen nog een paar andere nuttige reacties zoals die van Albert Bosch, Bob van Kuijck, en waarvoor ook bedankt. Albert, ik ben je vraag niet vergeten, en ga hem verwerken. Even nadenken. En dan natuurlijk De Heer Weezenberg’s onvermoeibare bijdrage, scherpe blik van verleden naar toekomst; en met meer dan herinneringen aan vele voorstellen, beyond de internal auditor, die helaas niet verder dan tot de steigers van de beroepsregulering zijn gekomen. En niet er uit. Ik hoop dat deze tijdelijke parkeerplaats dat oude debat weer nuttige nieuwe impulsen heeft gegeven, het heeft mij in ieder geval veel tot denken gezet over de ‘inrichting’ van het beroep. Enkele plaagstootjes ( het feit dat ik ‘in het land van de onbegrensde mogelijkheden’ woon die zijn werkelijkheidsproblemen exporteert’ ) schijnt de een en de ander nogal te storen, maar die zullen we uit naam van de werkelijkheid maar laten rusten. Het aardige van het werken in een beroep dat een bescheiden plaats heeft binnen de sociale wetenschappen is dat je nooit zult claimen het antwoord gevonden te hebben, dat er bij iedere ideaal oplossing er wel iemand in de weg staat om er anders over te denken, of er wat anders mee te doen, en dat je toch uitgebreid gebruik kunt maken van de vruchten van de oude en nieuwe natuurkunde, als het uitkomt. Kan omgekeerd Nieuwe Natuurkunde toch ook iets van leren? Tot slot: Andrew Haldane, executive director for financial stability van de Bank of England waarschuwde vorige week in Jackson Hole niet te proberen complexiteit met ( regulerings) complexiteit te bevechten, maar eerst ‘het systeem’ te simpliceren. “ To ask today’s regulators to save us from tomorrow’s crisis using yesterday’s toolbox is to ask a border collie to catch a frisbee by first applying Newton’s Law of gravity” zei hij. Zo zie je dat we ook elders aardig van de natuurwetten lenen. Of Newton’s law of gravity de Nieuwe Natuurkunde toets kan doorstaan is mij onbekend. Toch eens een internal auditor vragen.
Nieuwe Natuurkunde
AT:Willem Gravesande: Citaat: "Wanneer U naar m'n reaktie van 23-8-2012 11:53:31 op "Het God-deeltje en de vertrouwenskloof" kijkt en de daar gegeven referenties, dan ziet U vrij snel waar het land van de onberensde mogelijkheden haar problemen naar toe heeft geexporteerd." Op environmentscience.wordpress.com/2011/11/06/consumption-based-accounting-of-co2-emissions/ is nog een recente wetenschappelijke analyse te vinden van dit fenomeen. Op dit moment wordt deze module Enviroment Science gegeven in diverse landen van de EU. Daarin worden zowel theoretische als praktische zaken behandeld ( zoals het doen van metingen aan Land, Lucht en Watersystemen in je eigen omgeving). Op environmentscience.wordpress.com/experiments/ zijn foto's te vinden van apparatuur welke gebruikt wordt door middelbare scholieren en op wuala.com/environmentscience is wat algemene achtergrond informatie te vinden.
Willem Gravesande
AT:Q: Dank voor de reaktie. Wanneer U naar m'n reaktie van 23-8-2012 11:53:31 op "Het God-deeltje en de vertrouwenskloof" kijkt en de daar gegeven referenties, dan ziet U vrij snel waar het land van de onberensde mogelijkheden haar problemen naar toe heeft geexporteerd.
Q
AT:Willem Gravesande: citaat: "Gelukkig is het rekenen met geld nog net iets minder universeel als het rekenen met de werkelijkheid, hoewel er accountants zijn die het daar niet mee eens zijn ;-)" Op footprintnetwork.org/en/index.php/GFN/page/earth_overshoot_day/ is nog een aardig berekening over de werkelijkheid te vinden. Zo blijkt dat als idereen zoals het land van de onbegrensde mogelijkheden zou leven er 4.16 aardes nodig zijn. Maar met een amerikaans paspoort heb je toegang tot de hemel via de helicopter van Ben...
Willem Gravesande
AT:Jan Wezenberg: Gelukkig is het rekenen met geld nog net iets minder universeel als het rekenen met de werkelijkheid, hoewel er accountants zijn die het daar niet mee eens zijn ;-)
Jan Weezenberg
AT:Willem Gravesande Citaat "Daar is toch echt minstens een academische graad natuurkunde voor nodig " Ik stel dan ook voor bijscholing natuurkunde volgend jaar als verplcht PE-onderwerp aan te wijzen. Op mijn eindexamenlijst HBS-B stond destijds al een zeven voor natuurkunde, ik zou nu nog leuk kunnen scoren maar ben helaas niet PE-plichtig. Gemiste kans , dus ik houd me maar bij bespiegelingen over een heldere slagvaardige organisatie van het accountantsberoep, inclusief het doen van aanbevelingen voor iedereen die iets in de melk te brokkelen heeft. Ook hierbij kom ik nogal "wat onbegrip " (en wellicht ook wat laksheid) tegen, dus dezelfde ervaring als degenen die nieuwe natuurkunde promoten. De verbinding tussen natuurkundigen en niet natuurkundigen wordt overigens uitstekend (met een moraal) uitgelegd door de hier meermalen geciteerde Fons Jansen in zijn conference "De Electricien" Met vriendelijke groet, Jan Weezenberg
Willem Gravesande
AT:Jules Muis: Citaat: "Ik kan me uit mijn eigen heel verre verleden de katechismus vraag/antwoord uit mijn MULO natuurkunde les nog goed herinneren (of was het omgekeerd?)" We beginnen het te begrijpen. MULO natuurkunde is helaas onvoldoende om te begrijpen op welke vragen er antwoorden zijn en welke vragen door mensen onbeantwoordbaar zijn. Daar is toch echt minstens een academische graad natuurkunde voor nodig met begrip van de meest sucesvolle theorie ooit bedacht door de mensheid om hier over mee te kunnen praten.
Nieuwe Natuurkunde
AT:Jules Muis: Dank voor het antwoord. Nu we volgens U toch onder ons zijn heb ik wellicht nog tip voor U op zondag: "Geld is als vertrouwen, het werkt alleen als je erin geloofd". Vandaar alle (centrale) bankiers welke denken dat ze het werk van God doen. Maar bestaat God eigenlijk wel ? En kunnen we deze vraag wel beantwoorden als mensen ? Natuurkundigen gaan in hun leven liever uit van antwoorden op vragen waarvan ze denken dat ze antwoord kennen. En bij de overheid doen ze dat ook steeds meer. Daarom is het ook “ Geen wonder dat de kerkhoven zo verwaarloosd worden. Wij worden alleen verzorgd van de wieg TOT het graf”, zoals U opmerkt. Investeringen door de overheid worden daarintegen steeds meer gedaan in nieuwe betaprogramma's gericht op de toekomst, zoals het Context / Concept programma voor Havo / VWO ( zie betanova.nl ).
jules muis
AT:Heer NN, alias Nieuwe Natuurkunde, Het is Zondag vandaag: accountants zetten even het verstand op nul of op iets anders, er luistert toch niemand, dus even onder ons: U schijnt wel erg allergisch te zijn voor ALLES wat onder menselijke druk vloeibaar is of kan worden. Maakt de werkelijkheid wel heel saai. Ik kan me uit mijn eigen heel verre verleden de katechismus vraag/antwoord uit mijn MULO natuurkunde les nog goed herinneren (of was het omgekeerd?): VR: "Waartoe zijn wij op Mars?" ANT: "Wij zijn op Mars om er hier of in het hiernamaals iets vloeibaars te vinden" Toch even NASA bellen dat ze onder menselijke druk op de verkeerde planeet naar de verkeerde werkelijkheid zoeken. Zie je toch weer hoe je kunt dwalen als je dingen gewoon aan mensen overlaat. De werkelijkheid ten schande.
Nieuwe Natuurkunde
AT:Jules Muis: Quote: “Sommige wetenschappers knijpen hem dat de werkelijkheid gelijk zal krijgen”. (Met een knipoog ook naar mijnheer Nieuwe Natuurkunde)." Dank. Uw uitspraken zijn humoristisch. Gelukkig horen de Natuurkundigen niet bij deze deelverzameling van"sommige" wetenschappers waarnaar U verwijst. Want ze wisten reeds vooraf dat de werkelijkheid altijd gelijk krijgt. Ook worden ze steeds beter om de werkelijkheid vooraf te voorspellen met (u raad het al) onveranderbare natuurwetten ip plaats van juridische wetten welke de onder druk toch telkens weer vloeibaar blijken te worden.
jules muis
AT: Heer Weezenberg, Omdat u zo’n goed discipel van Fons Jansen blijkt te zijn, halleluja, hier enkele andere van zijn uitspraken, van direct of indirect belang voor Uw kruistocht, in de hoop dat dezen troost zijn voor Uw goede professionele zorgen, en ook die van recent ontdekte onbevlekte politiek aspirerende accountants. Vrij naar “ is er iets zeker”,Fons Jansen, Aforismen, 1990, Uitgeverij Bosch&Keuning (Komt het dit week-end toch weer onverwacht weer tot een Woord tot Zondag): “ Geen wonder dat de kerkhoven zo verwaarloosd worden. Wij worden alleen verzorgd van de wieg TOT het graf”. “Sommige wetenschappers knijpen hem dat de werkelijkheid gelijk zal krijgen”. (Met een knipoog ook naar mijnheer Nieuwe Natuurkunde) “Een politicus vindt het geloof zo heiligs, hij houdt het streng gescheiden van het alledaagse leven” ( Zou ook zeer dienstig kunnen zijn aan de Amerikaanse verkiezingen) “ Langer dan zes jaar studeren, waar is dat goed voor? En dan in moeilijkheden komen omdat je teveel weet?”. “ Als het CDA wint krijg je de CDA, Als de PVDA wint krijg je het CDA, maar als de VVD wint krijg je het CDA” (
Jan Weezenberg
2e versie, met excuses namens het zetduiveltje Geplaatst door Jan Weezenberg - 1-9-2012 12:41:00 Geachte Heer Muis, Dank voor Uw positief oordeel over mijn kadertje. Mijn tweejarige post-NIVRA opleiding bij SIOO, in gezelschap van academici van allerlei pluimage, blijkt niet helemaal verspilde tijd te zijn. Maar zonder gekheid, bij SIOO stond methodologie als belangrijk verbindend vak regelmatig in de seminarprogrammering. Ook de platvoerse uitspraak "zonder goede theorie kom je niet tot goede praktijk " is ook hier wel een beetje relevant. Maar ik realiseer me wel: *een goed begin is het halve werk, *maar half werk is geen goed begin. . Komende week wordt het oude hoofdkantoor van Philips in Eindhoven, waar ooit Frits Philips actief was, door middel van ruim honderd kilo dinamiet opgeblazen, aardige symboliek voor de huidige situatie met NBA. Het is nog een mooi "gebouw", maar je kunt er niets meer mee als je je aan de goede theorie houdt en die uitwerkt. Volgens mijn bescheiden mening moet nu het BESTUUR VAN NBA mijn inkoppertje oppakken en heel serieus de tweede helft van het goede begin gaan uitwerken. En dat is aanzienlijk meer en moeilijker werk dan het voorschrijven van een cursus PKI (zie reactie van Pieter de Kok elders op deze site). Er is voor "belangstellenden " een veelheid van goede en zelfs goed leesbare theorie beschikbaar (Igor Ansoff, Corporate Strategy e.d. literatuur, maar ook het basisboek van Keuning en Eppink, het hoofdstuk over Interne analyse). Maar ook ook onderwerpen als Gap analysis, Sterkte-Zwakte Onderzoek e.d. kunnen zeer snel bijdragen aan een stukje beeldvorming dat nodig is om echt aan de slag te gaan en serieuze uitwerkingen te produceren. Aan de deeluitwerkingen moet de eis worden gesteld: (oude aanpak van het vak Informatie-planning) *Ze zijn op korte termijn operationeel te maken *Ze zijn te toetsen aan je theoretische kader en *Je kunt aantonen dat ze bijdragen aan de realisatie van het einddoel. Dat geldt uiteraard ook voor de onderwerpen uit het fusie-voorstel, waar tot nu toe vrijwel niet met een uitwerking is begonnen De fusie afblazen dan wel de OOB-accountants in de vorm van CPA's separeren voor het wettelijk toezicht is ook een belangwekkend onderdeel van aandacht. Fons Jansen is ook een groot leermeester. Hij beschrijft een keer een kerkganger die ongeveer een kwartier te laat binnenkomt bij een preek van de dominee. Hij vraagt aan zijn buurman "waar gaat deze preek over ". Antwoord van de buurman "Dat heeft de dominee nog niet verteld " Ook hier weer: onderken de noodzaak van professionele communicatie en doe daar veel aan. Een beetje dinamiet, een beetje relativerend vermogen, en vooral een heleboel moed en het onderkennen van het belang van innovatie (break through in plaats van control) , en we komen er wel uit (waar en wanneer we dan ook uitkomen). We gaan maar weer door met denken. Met in het achterhoofd een aardige uitspraak van mijn collega-studenten bij SIOO: " Jan, jij bent weliswaar registeraccountant, maar bij jou is dat gelukkig geen handicap " Waarna we verder gingen met ons seminar over Corporate Identity and Corporate Image...... Prettig week end zonder al te veel kopzorgen ! Jan Weezenberg
Jan Weezenberg
Geachtye Heer Muis, Dank voor Uw positief oordeel over mijn kadertje. Mijn tweejarige post-NIVRA opleidingh bij SIOO, in gezelschap van academici van allerlei pluimag, blijkt niet helemaal verspilde tijd te zijn. Maar zonder gekheid, bij SIOO stond methodologie als belangrijk verbindend vak regelmatig in de seminarprogrammering. Ook de platvoerse uitspraak "zonder goede theorie kom je niet tot goede praktijk is ook een beetje relevant. Maar ik realiseer me wel: *een goed begin is het hal"ve werk, *maar half werk is geen goed begin. . Komende week wordt het oude hoofdkantoor van Philips in Eindhoven, waar ooit Frits Philips actief was ,door middel van ruim honderd kilo dinamiet opgeblazen, aardige symboliek voor de huidige situatie met NBA. Het is nog een mooi gebouw, maar je kunt er niets meer mee als je je aan de goede theorie houdt en die uitwerkt. Volgens mijn bescheiding mening moet nu het BESTUUR VAN NBA mijn inkoppertje oppakken en heel serieus de tweede helft van het goede begin gaan uitwerken. En dat is aanzienlijk meer en moeilijker werk dan het voorschrijven van een cursus PKI (zie reactie van Pieter de Kok elders op deze site). Er is voor "belangstellenden " een veelheid van goedegoed leesbare theorie beschikbaar (Igor Ansoff, Corporate Strategy e.d. literatuur, maar ook het basisboek van Keuning en Eppink, het hoofdstuk over Interne analyse). Met name ook onderwerpen als Gap analysis, Sterkte-Zwakte onderzoek e.d. kunnen zeer snel bijdragen aan een stukje beeldvorming dat nodig is om echt aan de slag te gaan en serieuze uitwerkingen te produceren. Dat geldt uiteraard ook voor de onderwerpen uit het fusie-voorstel, waar tot nu toe vrijwel niet met een uitwerking is begonnen De fusie afblazen dan wel de OOB-accountants separeren voor het wettelijk toezicht is ook een belangwekkend onderdeel van aandacht. Fons Jansen is ook een groot leermeester. Hij beschrijft een keer een kerkganger die de ongeveer een kwartier te laat binnenkomt bij een preek van de dominee. Hij vraagt aan zijn buurman "waar gaat deze preek over "" .Antwoord van de buurman "Dat heeft de dominee nog niet verteld " Ook hier weer: onderken de noodzaak van professionele communicatie en doe daar veel aan. Een beetje dinamiet, een beetje relativerend vermogen, en vooral een heleboel moed en onderkennen van het belang van innovatie (break through in plaats van control) ,en we komen er wel uit (waar en wanneer we dan ook uitkomen). We gaan maar weer door met denken. Met in het achterhoofd een aardige uitspraak van collega-studenten bij SIOO: " Jan, jij bent weliswaar registeraccountant, maar bij jou is dat gelukkig geen handicap " Waarna we verder gingen met ons seminar over Corporate Identity and Corporate Image...... Prettig week end zonder al te veel kopzorgen ! Jan Weezenberg
jules muis
ja, Heer Weezenberg, een uitstekend theoretisch kader. Maar, heb nog even internet-technisch rondgedansd in het Nederlandse woud van bepalingen over opleidingstitel bescherming en beroepstitel bescherming, en kwam iedere keer voor mezelf terug op de kernvraag: Hoe bescherm je, man, paard en voetganger, tegen een beroep als het onze, tegen misbruik van/misverstand over een opleidingstitel sec, die geen praktische waarde/maatschappelijk nut mag/kan hebben, behalve voor de trotse drager zelve. Of behalve in verband met een sluipweg beroepsuitoefening waarvoor, wat de kwaliteit aangaat, geen praktische en (permanente educatie) garanties zijn te geven? Toch een beetje de vertrouwensleer in actie!? Wie zou zo'n titel willen uitdragen/tentoonstellen/roeptoeteren, behalve misschien als intellectueel haantjesgedrag? Ik zie het wel als latent nuttig, als we internationaal echt serieus gaan praten over een internationaal beroepspaspoort, ook voor ons beroep. Dan speelt het wel degelijk mee. Voer, voor U en mij, voor een goed week-end doordenken? Waardeer Uw inbreng, vriendelijke groet, Jules Muis
Jan Weezenberg
Geachte Heer Muis, Dank voor Uw prikkelende reactie. Ik zal het proberen. Mijn modelletje omvat: een register van afgestudeerden, vergelijk koninklijk Instituut van Ingenieurs. In de communicatie naar de buitenwereld moet heel erg duidelijk worden gemaakt dat onze opleiding wordt aangegeven met RA. Liefst NAAST, maar desnoods binnen deze club, komen de beroepsverenigingen met een eigen titel. Gemakshalve neem ik de Amerikaanse termen over:CPA, Chartered Public Accountant voor de OOB-controleurs, CMA, Chartered /Certified Management Accountant, CBV, Certified Business Valuator enz. Onze voorzitter wordt in mijn denken straks RA, CPA NAAST heeft dan het grote voordeel dat er multi-disciplinair kan worden gewerkt onder een vlag, zonder hinder van allerlei toezichthouders die eigenlijk alleen maar voor CPA/OOB nodig zijn vanwege het maatschappelijke vertrouwen. Los gebruik van de opleidingstitel hoeft geen bezwaar te zijn zolang het niet om specialistisch werk gaat waar een beroepsvereniging het monopolie heeft (op goede gronden, met name aanvullende opleiding, PE-verplichtingen (vergelijk NOREA). Wel mag het gaan om werk met een aparte deskundigheid, fiscalist, voorzitter van de Raad van Bestuur van DSM, etc... Het maatschappelijk verkeer dat op zoek is naar bepaalde dienstverlening vindt die op de website van de beroepsvereniging. Een ledenlijhst van zo'n club kan tonen RA's, Ingenieurs ICT, Leden van de orde van organisatie-adviseurs, communicatie-experts, etc. Zij kennen hun eigen code voor de extra know how, vergelijk NIMA-1 en NIMA-2 Op hun aanbiedingen zijn de details vermeld. Voor wat betreft de opleiding: RA leidt op voor common know how tot niveau afstuderen Universiteit. De beroepsverenigingen verzorgen of laten verzorgen de extended know how, die nodig is voor dat specifieke beroep. Zoals gezegd moet de organisatie van RA (opleidingstitel) in mijn denken blijven bij het KONINKLIJK NIVRA. De toevoeging Koninklijk is een uitstekende aanduiding voor kwaliteit, ethiek etc. De Bonden van ... moeten in het gareel worden gehouden. Medewerking van de overheid is nodig om weer een kwaliteitsaanduiding bij het specifieke beroep te geven, dus weer terug naar NVM, Instituut van beëdigde makelaars, etc. Dus geen beunhazen toelaten onder het mom van (niet begrepen) marktwerking. Zij kunnen hun eigen sub-titel verzinnen. . Dit is een eerste reactie uit de losse pols, maar het is een houtskoolschets, die nader ingevuld moet worden. Maar als de structuur wordt geaccepteerd is de invulling een zaak van deskundige uren, goede afstemmingen (is wat meer communicatievaardigheid bij nodig). Met vriendelijke groet Jan Weezenberg
jules muis
AT:Heer Weezenberg, Bedank voor de interessante oprakeling van, inderdaad, een oud debat. Toch nog wat praktische vragen over de 'opleidingstitel sec'. Wat voor de een een opleidingstitel is (de 'zender'), is voor de ander ( de 'ontvanger') een deskundigheids annex beroeps titel, vooral als die 'een' hem gebruikt, meer vooral in schemergebieden, bv. het prive adviseren in de vorm van vriendendienst of anderszins, en de 'ander' daar toch meer dan theoretisch vertrouwen/troost uit put. Stel ik behoor tot de niet-actieven onder het NBA ledenbestand, met jarenlang minimalistische PE eisen, en en zou wel mijn versleten opleidings titel op mijn briefpapier blijven voeren. Daar wordt het toch niet duidelijker op? Ik zie niet goed in hoe je de twee opleidings en beroeps/deskundigheidsaanduiding PRAKTISCH kunt scheiden, wat ook de theoretische charme is van Uw model. Of om een andere cliche te gebruiken, je kunt ze wel onderscheiden, maar vanwege de latente onduidelijkheid, niet scheiden. Daar is natuurlijk altijd wel een touw aan vast te knopen, bv. een verbodsbepaling de opleidingstitel in isolatie (zonder beroepsaanduiding) te gebruiken. Maar RA,RA staat ook weer zo raar We hebben op dit moment toch eigenlijk een opleidingstitel, RA, AA, maar een die tevens, behoudens wanneer aangevuld met andere functie/deskundigheidsaanduidingen, tevens een algemene beroepsaanduiding impliceert. En het gaat bij de gebruiker toch om het laatste, en die neemt de rest toch voor een interessante waarheid als een koe? Ik heb zo het gevoel dat ik me nu in een mijnenveld begeeft, heb het met opzet wat eenvoudig gehouden dwz de consequenties te doordenken van het voeren van een opleidingstitel sec. Maar weet niet helmaal wat me nu te wachten staat.
Jan Weezenberg
Geachte Heer Molenkamp, In aansluitend op eerdere reactie hierbij nog copie van een correspondentie met een van de deelnemers aan onze site. De inhoud spreekt voor zich, mert name de laatste zin. Met vriendelijke groet, Jan Weezenberg Citaat : Een probleem is ook dat er geen idee is waarvoor er moet worden opgeleid. Je moet dus eerst een typologie van accountants ontwerpen (mooie taak voor NBA, in overleg met huidige opleiders (die de markt pretenderen te kennen) en de markt zelf Verder moet je oog hebben voor herkenbare organisatievormen, dus AA (niet controlerend bij OOB) ,RA (niet controlerend bij OOB) en CPA’S (RA’s plus AA + plus NOREA, ENZ. ENZ., ik heb daar in een eerdere discussie op de website al een praktische uitwerking voor opgeschreven !) Verder is het zinvol iets te weten van onderwijsmodellen, bij voorkeur drie nivo’s: in propedeuse behandel je eenvoudige toepassingen met de bijbehorende leerstof, in de tweede fase bouw je de toepassingen uit en voegt leerstof toe en aan het eind van de rit kies je een stuk of wat afstudeervarianten (vergelijk de meesters in de rechten die fiscalist worden of strafpleiter) Bijvoorbeeld: (voor informatiemanagement, JW) basics via boek van Jans: het verkoopproces, aan het eind van de rit: geavanceerde Verkoop Informatie Systemen met interne en externe integratie van ICT-toepassingen Een ander punt: je moet een zinvolle horizontale doorstroming mogelijk maken waarbij steeds een eervol(via erkend diploma) einde aan de studie kan komen. Ik heb dit alles bij de Open Universiteit Nederland toegepast in een compleet modulaire opzet, waarbij ook is gedacht aan koppeling met de opleiders van de instroom (i.c Drs bij de OU e.a., instroom van de HEAO), HEAO (instroom van MEAO met vrijstellingen bij zowel de HEAO als bij de OU). “Componenten constructie” De modules konden ook stand alone worden gebruikt voor bijv. ondernemers die iets van informatiesystemen wilden weten. Er is nog heel veel over te vertellen, ik heb veel uitdagende publicaties geleverd, maar de bereidheid tot innovatie is vrijwel nihil. Einde citaat. Met vriendelijke groet, Jan Weezenberg
Jan Weezenberg
Geachte Heer Molenkamp, Citaat : Ook is het voorstel ter kennis gebracht van de toenmalige pluriforme stuurgroep van het NIVRA. Van beide besturen is over die ingediende voorstellen niets meer vernomen Dit is helaas niet de eerste keer dat een boeiend betoog moet worden afgesloten met een dergelijke slotzin. Zie hieronder een ouder citaat, een reactie van Harry Mock Geplaatst door Mock RA - 27-4-2010 10:01:49 Geachte heer Anemaet, Het is verbazingwekkend stil in de reacties op uw buitengewoon actueel en belangrijk artikel inzake de ethiek in de accountantsopleiding.Terecht verwijst u ook naar het artikel van Feltkamp van december jl. Ethiek als verplicht PE onderwerp zou een signaal afgeven dat de accountants niet alleen de duizenden paginas nieuwe wet-en regelgeving van de laatste jaren maar ook hun gezond ethisch verstand gebruiken bij de accountantscontroles Dus ook toen al een houding, die niet past bij "hoogwaardigheidsbekleders " Ik heb al vele malen betoogd dat de NBA-organisatie een blinde vlek heeft voor communicatie, niet alleen op het gebied van Corporate Communication, reputatiemanagement, etc. maar ook op de laag bij de grondse communicatie binnen de eigen organisatie in ruime zin. Zelfs het lezen van een Nederlands standaardwerk van wereldreputatie (van Riel) wordt duidelijk niet overwogen, en ook het binnenhalen van goede denkbeelden is er niet bij. Miles Davis zei het al in de jaren vijftig van de vorige eeuw "Als je wilt dat ze luisteren naar je muziek dan moet je mooie muziek uit je trompet laten horen en dat kan alleen als je eerst diep adem haalt en dan pas gaat blazen " Met vriendelijke groet, Jan Weezenberg
Arie Molenkamp
Geachte heer Weezenberg, Dank voor uw informatieve reacties. Een plan voor het maken van een onderscheid naar afzonderlijke kennisinstituties (per kennisinstituut te onderscheiden naar kenniscentra en registerbeheer) voor de titels RO, RA, RE, CIA, AA etc en daarnaast beroepsorganisaties voor respectievelijk certificerende accountants en internal auditors (auditing management control) is al eerder aan de orde geweest in IIA-kringen. Dat gebeurde in het begin van deze eeuw. De toenmalige directeur FEZ van het Ministerie van Defensie heeft dat plan ook gepresenteerd op een IIA-conferentie. Ook is het voorstel ter kennis gebracht van de toenmalige pluriforme stuurgroep van het NIVRA. Van beide besturen is over die ingediende voorstellen niets meer vernomen. Het bovengenoemde model is overigens (een bijzondere samenloop van omstandigheden) opgenomen in een artikel dat verschijnt in het septembernummer 2012 van het Audit Magazine. Dat gebeurt in het kader van een interview met Brigadegeneraal drs. P.A. Grootendorst RO. Graag mag ik u daarnaar verwijzen. Voor wat betreft uw opmerking over de PSA-titel merk ik op dat ik in mijn commentaar daarop ("Ook de SAS-auditor een eigen titel?"; Audit Magazine, juni 2012) [SAS staat voor Small Audit Shops] de vraag oproep of een dergelijke branch-gerichte indeling wel voldoende onderscheidend is. Naar het "maatschappelijk verkeer" zou zeker verwarring kunnen optreden gezien de vele kennistitels waarover we nu al beschikken. Bovendien kan het de mobiliteit van internal auditors (van overheid naar bedrijfsleven bijvoorbeeld) belemmeren. Het voorstel dat in dezelfde publicatie over de opleiding voor Public Auditors wordt gedaan om te komen tot een afzonderlijke beroepsorganisatie voor overheidsauditors is slecht gevallen in de beroepsorganisatie van internal auditors. Naar ik heb begrepen is dat initiatief inmiddels van de baan. Ik hoop vurig dat de discussie over het splitsen van de huidige auditorganisaties naar kennisinstituties voor allen die ooit in een auditdiscipline zijn opgeleid en beroepsorganisaties voor hen die als auditor werkzaam zijn weer een faire kans kan krijgen. Vriendelijk groetend Arie Molenkamp
Jan Weezenberg
Geachte Heer Molenkamp, Citaat Wat zou het toch mooi zijn als een afgestudeerd accountant bij het kiezen voor een bepaald beroep ook in volstrekte vrijheid expliciet voor de daarbij behorende beroepsorganisatie zou mogen en willen kiezen. *Voor een vervolg op mijn voorgaande reactie verwijs ik eerst naar het volgende bericht onder Nieuws op onze website: Daar is een redelijk utgewerkte aanzet te vinden voor het loskoppelen van opleidingstitel en beroepsaanduiding, zoals door U als ideaal beschreven. Ik heb dit gedaan voor OOB-controlebevoegde accountants, maar uiteraard kan voor elke andere groep een variant worden uitgeschreven. Bericht: Auditors publieke sector streven naar aparte beroepsvereniging donderdag 5 april 2012 In mijnr eactie heb ik een compleet voorstel uitgewerkt en dit voorgelegd aan de Heer Wammes. Ik citeer: Geplaatst door Jan Weezenberg - 5-4-2012 14:06:44 Geachte Redactie, Bijzonder leuk initiatief van Nijenrode om tot PSA's te komen. Doet me denken aan mijn onderstaande reactie op de opinie "kansen op kansen", het nieuwe voorstel past daar naadloos in. Als we dit oppakken kunnen we ook de business valuators, de forensische accountants etc. op dezelfde wijze gaan organiseren. RA en AA worden dan opleidingstitels, ze zijn lid van NBA, hun specialisatie met de bijbehorende spelregels en PE-eisen worden to the point, etc. Graag een reactie van ons gewaardeerd Bestuur ! Met vriendelijke groet, Jan Weezenberg HERHALING REACTIE: Geplaatst door Jan Weezenberg - 11-12-2011 12:17:28 Geachte Heer Wammes, Nog een kleine toevoeging: Ik zie de CPA als een VERENIGING, die vergelijkbaar is met de in de vorige eeuw bestaande VAGA (Vereniging van Academisch gevormde accountants) Een dergelijke vereniging heeft geen last van politieke bemoeizucht en heeft eigen statuten en huishoudelijk reglement. Lid kunnen worden via aanmelding -mensen met een succesvolle opleiding tot RA (opleidingstitel) -die bij NBA zijn ingedeeld in de groep Openbaar Accountant (beroepsaanduiding) -en van onbesproken gedrag zijn. Lidmaatschap eindigt automatisch als aan een van de voorwaarden niet meer is voldaan. Secretariaat van de Vereniging wordt uitbesteed aan de Bureau organisatie van NBA, eventueel heeft de Vereniging een eigen website. Bestuur: het bestuur van de betreffende groep binnen NBA (personele unie). Bewaking van de voorwaarden is op deze manier gewaarborgd. Symbolische contributie van een paar tientjes per jaar. Oprichtingsdatum 1 januari 2012 (of desnoods een beetje later, maar niet te lang mee wachten) Support van TUACC bij de invulling wordt op prijs gesteld ! V riendelijke groet, Jan Weezenberg Geplaatst door Jan Weezenberg - 11-12-2011 9:42:23 Geachte Heer Wammes, Dank voor Uw toelichting . The art is to beat the system ! Wanneer de AA-groep wordt bijgeschoold, kunnen ze uiteraard de bevoegdheden krijgen van de andere groep via bijbehorende titel. Wie niet overstapt heeft er geen behoefte aan te mogen conroleren. Je krijgt dan AUTOMATISCH voor de controleurs de bekende CPA' toevoeging en volgens Tom Nierop kan een extra toevoeging geen kwaad. Vriendelijke groet, Jan Weezenberg Einde oude teksten Tot zover de oude gedachten, die het blijkbaar verdienen op nieuw tegen het licht te worden gehouden. De consequenties zijn natuurlijk fors. Binnen NBA (gefuseerd of nog beter als intensief samenwerkingsverband van NIVRA en NOVAA) zijn er twee hoofdgroepen: *de accountants (RA-titel, met naast het lidmaatschap van NBA een of meer lidmaatschappen van de eigen beroepsverenigingen, waar moet worden gezorgd voor bewaking van het niveau in ruime zin) *de administratieve dienstverleners zonder controle-activiteit (zeg maar MKB-adviseurs, met een toegespitste algemene bij de beroepstitel pakket van eisen m.b.t. opleiding en ervaring, etc.). *Er is een gemeenschappelijke back-office in ruime zin Vanzelfsprekend is dit een houtskoolschets, die moet worden uitgewerkt, maar het kader zou bespreekbaar moeten zijn. Ondanks mijn uitdrukkelijk verzoek was er geen reactie van het Bestuur, jammer maar het kan alsnog. Met vriendelijke groet, Jan Weezenberg
Jan Weezenberg
AT: Arie Molenkamp, Geachte Heer Molenkamp, Citaat: Wat zou het toch mooi zijn als een afgestudeerd accountant bij het kiezen voor een bepaald beroep ook in in volstrekte vrijheid expliciet voor de daarbij behorende beroepsorganisatie zou mogen en willen kiezen. Prachtige gedachte, met als enige voorwaarde dat "RA" uitsluitend een opleidingstitel zou zijn. Maar de verwarrende betekenis van opleidingstitel en beroepsaanduiding onder een enkele noemer is waarschijnlijk destijds wel onderkend, maar eenvoudigheidshalve genegeerd. Vriendelijke groet, Jan Weezenberg
Arie Molenkamp
Beste Jules, Dank voor je uitgebreide reactie. Om te beginnen mijn excuses voor het niet juist spellen van je voornaam. Natuurlijk wil ik me niet verschuilen achter mijn (geavanceerde) spellingcorrector. Bij het inkloppen van je voornaam genereert deze na de letters "Jul" al onmiddellijk "Juul", nog voordat ik toe ben aan de letters "es". Mijn teksten lees ik standaard door op deze ongevraagde inbreuken op mijn vrije, dacht ik, woordkeuze; ik heb nu geleerd dat het nog eens doorlezen ook voor de aanhef geldt. Spijtig. Ik heb niet de indruk willen wekken dat ik het belang van de financiële functie in organisaties onderschat; ik onderschrijf je pleidooi in deze. Dat geldt zowel voor de eerste lijn (CFO bijvoorbeeld); de tweede lijn (de financiële administratie, de compliance officer, de verbijzonderde interne controle, de controller, etc) en voor de derde lijn (de internal auditor). Het is daarom niet verkeerd om op gerede momenten te evalueren of men wel over voldoende expertise, ervaring en doorzettingsvermogen op dat vlak beschikt. ("Waar waren de internal auditors", MCA, februari 2009). Welke discipline in bijvoorbeeld een internal auditafdeling dominant is hangt in hoge mate van af van de typologie van de organisatie. Bij een financiële instelling laat zich dat niet moeilijk raden; bij een oliemaatschappij kan dat verkeren ( inschatting van olievoorraden; vervuiling van brongebieden; veiligheidsvraagstukken) Nu een woord over de accountant. Organisaties kunnen ervoor kiezen om uit voor hen moverende reden ( besparing kosten externe accountant bijvoorbeeld) een interne accountantsfunctie in te stellen. Deze functie kan worden gezien als een verlengstuk van de extern accountant. Deze interne accountantsdienst staat daarmee dus geheel los van de controller (tweede lijn) en van de internal auditor (derde lijn). Deze drie functies verschillen qua opdrachtgever, qua onderzoeksobject, qua kennis, qua rolopvatting, qua belanghebbenden enz. ("De internal auditor aan het woord", Audit Magazine, maart 2010). De verwarring over de precieze taakverdeling tussen sturen en beheersen (management, control en audit) en accountantscontrole ontstaat als een hoofd van de interne accountantsfunctie propageert ook internal audits uit te voeren. Het blijkt jammer genoeg nodig te zijn daar continue stelling tegen te nemen ("Auditing Management Control", De Accountant juni 1995; "De linker- en rechterhand van de Rijksoverheid", TC november 2010; "Een doorbraak in Rotterdam", TC, april 2011; "Controller en internal auditor; samen voor organisatiecontinuiteit", Audit Magazine, december 2011). Dat brengt mij op mijn laatste punt te weten het "dubbele paspoort". Wat zou het toch mooi zijn als een afgestudeerd accountant bij het kiezen voor een bepaald beroep ook in in volstrekte vrijheid expliciet voor de daarbij behorende beroepsorganisatie zou mogen en willen kiezen. De accountant in spe die voor het externe beroep kiest meldt zich aan bij de NBA; zij/hij die kiest voor internal auditing wordt lid van het IIA en bij de keuze voor een finance & control functie volgt inschrijving bij het CI / de VRC. Over transparantie gesproken. Zou dat laatste niet een prachtig onderwerp zijn Jules bij je voorbereiding op de ECIIA conferentie? Nogmaals dank voor je reactie Groetend Arie
Bob van Kuijck
Beste Jules, Ook ik loop nogal eens aan tegen het feit dat mensen roepen dat een internal auditor iets anders is dan een interne accountant. Daar word ik al jaren gek van en verzet me daar al jaren tegen als docent in de collegezaal. We hebben simpelweg interne accountants (= internal auditors) en externe accountants (= external auditors). Interne accountants kunnen verschillende rollen vervullen binnen een organisatie en daarmee is binnen het jachtterein (de organisatie) alles mogelijk. Wat we wel en niet mogen verwachten van de betreffende internal auditor of interne accountant leggen we vast in een charter en managen zo intern/extern de verwachtingen. That's it ! Vriendelijke groet, Bob van Kuijck
jules muis
AT: Arie Molenkamp, Ik citeer je even: "De context waarin je je betoog plaatst verbaast en verbijstert me. ECIIA en Intern accountant op een lijn zetten is iets wat na dertig jaar internal auditing absoluut not done is. …..Die organisaties (ECIIA) op een lijn zien gesteld met uitsluitend interne accountants doet pijn….. ……Mag ik dit als een faux pas beschouwen?…." Einde citaat. Dank je voor deze uitbrander die zeker als nuttige nabrander kan dienen bij de voorbereiding van mijn verhaal voor de Amsterdamse ECIIA bijeenkomst volgende maand. Ja Arie, Ik wil je dit week-end niet in verbijstering achter laten, vandaar dit ongeplande Woord op Zondag Ook mijn naam nog eens op de goede oude Brabantse manier ('Juul') gespeld te zien. Dank je voor de herinnering. Toen ik in het Franstalig gebied van Belgie woonde ontdekte ik al gauw dat (mon) Juul daar betekende 'mijn vrijer', of de plee in het achterhuis, en/of de dorpsgek. Toen ik tegelijk UK/US opereerde en trouwde en het Engels een belangrijk stuk van mijn leven werd, ontdekte ik al gauw dat de naam "Juul" aanleiding gaf tot fluittonen waar ze nu in Nederland geloof ik wetten tegen proberen te maken; en tot arrestatie kan leiden vanwege ongewenste intimiteiten. Dus werd het Jules, (fonetisch: Juuuuls). Een verschuiving van het probleem want ik wordt internationaal nog steeds constant belaagd met de vraag hoe je mijn achternaam dan precies uitspreekt. Mjuuuuiis. Ga er maar even voor zitten. Dan zijn we meteen ook bij het verschil tussen de internal auditor and de interne accountant. Ik ben in Nederland herhaalde malen over het vel over de oren getrokken als ik in het (verre) verleden over 'interne auditor' sprak, en niet 'interne accountant'. En heb me misschien te lang in bochten gewrongen in het Nederlands dan maar over 'interne accountant' te (gaan) spreken. En gewoon maar te doen alsof het een wel Nederlands is, en het andere niet. En dan kom je met zo'n opportunistische kunstgreep jezelf toch nog weer tegen, zoals hier. Je bezwaar roept overigens ook vragen op of het ook nog veilig is te spreken over 'externe accountant', collegae die met recht kunnen stellen ook in multi- en inter-disciplinair verband te opereren op vele deskundigheidsfronten. We zullen die protestbeweging maar aan henzelf overlaten. Het is wel een ironie te constateren dat als je, in Nederland, vele manen geleden suggereerde dat de internal auditor ( zie je wel, ik leer het wel, nu nog volhouden Juul) zich niet bezighield, of mocht houden, met financial controls en/of de controle van de jaarrekening, je meteen in de professionele ban kon worden gedaan. Het kan verkehren. Die pendule is, getuige ook je reactie, in ieder geval optisch, naar de andere kant van het deskundigheid spectrum geschoten. Ik waardeer je verwijzingen naar enkele goede doordenkers binnen ons beroep. Maar wil dat graag aanvullen met een citaat uit eigen werk, mijn speech door de IIA in 1996 toen ik ( tegen de achtergrond van een veridealiseerde Internal audit functie tekening - niet veel anders dan die van jouw hier ) waarschuwde voor overdreven verwachtingen van wat de interne accountant, sorry, internal auditor, al niet kan doen: Quote " ….But, most importantly, it is astute internal audit management which realizes thé perfect balancing act: that value for money exercises and performance audits are very important, but that the world will first judge the internal audit efforts based on the prudential. If not properly understood, this will be a lesson experienced the hard way when financial calamities occur". end quote. Om het eenvoudig te stellen, gooi een belangrijke kernfunctie niet te snel overboord, en 'probeer niet te rennen voor je kunt lopen'. Je kent misschien mijn stelling 'achter iedere disfunctionele externe accountant staat een disfunctionele CFO' waar ik zo weinig reactie op krijg. Bedenk wel, in een wereld waar een van de belangrijkste economische drijvers annex torpedo's 'geld uit geld' maken is gebleken, kan nu misschien, post financiële crisis, dit aangevuld worden met " achter iedere disfunctionele CFO staat een disfunctionele internal auditor". Of omgekeerd? We kunnen nog eens in Amsterdam over de ratio van een internal audit function die financieel management niet langer ook als een kern deskundigheid blijft zien, zelfs de kriebels krijgt als het alleen al gesuggereerd wordt, aardig bomen. En wat dat onderscheidenlijk betekent voor pogingen van de IIA ook maatschappelijke erkenning te krijgen in de vorm van corporate governance versterking van haar positie, in vergelijking/concurrentie met haar directe taak als tool (and not toy) of top management. Motto: "Wij zijn van alle deskundigheidsmarkten thuis, en daarom van geen echt goed"? Je kunt een 2003 update van die speech vinden ter gelegenheid van de 24 September 2003 Erasmus Conferentie onder het beminnelijke oog van, en met ferme hand gestuurd door onze gastheer van volgende maand, Leen Paape. Een update waar belangrijk inspiratie is getrokken uit mijn toenmalige eerste hands ervaring met de (slow motion multi-disciplinaire) internal audit functie binnen de Europese Commissie. Met een blijvend alert oog op de grenzen van het mogelijke, inclusief gevarieerde deskundigheden binnen te halen, en te houden, die werkelijk tellen, met afdoende kritische massa. Neen, ik denk niet dat we ver komen met een discussie over semantiek, maar wel over inhoud, reële verwachtingen, reële machtsverhoudingen, die bij de internal audit functie het moeilijkste ligt van alle micro poortwachters functies. Ik zie in die micro-poortwachter architectuur de internal audit functie daarin als een uiterst belangrijke en rijk geschakeerde schakel, die gegeven haar plaats in de organisatie uitstekend werk kan doen op een groot deelgebieden, maar op onderwerpen die de machtsverhoudingen aan de top raken, blijvend terughoudend moet zijn, zowel in het denken, als het doen, en zeker in de projectie van (de grenzen van) haar kunnen. Maar nooit moet vergeten dat in een casino economie, financiële deskundigheid van een volwassen Internal Audit functie, tot de kern blijft behoren. Tot slot, je kunt me misschien wel verwijten je lexicon van beroepsaanduidingen niet goed te hebben bijgehouden. Maar alle mooie woorden ten spijt uit die RABO studie, een internal auditor of interne accountant die voorbijgaat aan de werkelijke machtsverhoudingen, wensen en noden van top management die hij dient, binnen welke "onafhankelijke, objectieve, proactieve, multidisciplinair samengestelde internal auditfunctie' dan ook, zal gauw uitgenodigd worden multi-disciplinair elders te gaan fluiten. Ik hoop niet dat dat de reden is van de aversie tegen die traditionele kern-deskundigheid van de accountant, waar ik zelf decennialang en bevoorrecht in heb mogen dolen. Ben ik dit week-end toch nog begonnen met een goede voorbereiding voor de September conferentie, waarvoor mijn oprechte dank.
Arie Molenkamp
Geachte heer Muis, beste Juul, Je uitnodiging om te reageren pak ik graag, met beide handen, aan. De context waarin je je betoog plaatst verbaast en verbijstert me. ECIIA en Intern accountant op een lijn zetten is iets wat na dertig jaar internal auditing absoluut not done is. Op deze site en in (De) Accountant is toch genoeg door vakgenoten als (ja ik ga express ver terug) Harm van Nimwegen, Hans Blokdijk en Paul Koster gepubliceerd over het karakter en de personele invulling van internal auditing. Van jongere datum zijn "Onze internal auditor is kernfysicus" en de bijdrage onlangs van Robert Bogstra. Dat moet je toch allemaal niet zijn ontgaan Jules. Heden ten dage zijn toezichthouders, commissarissen (er is onlangs een prachtig onderzoek onder 80 RABO-commissarissen uitgevoerd), bestuurders, controllers, risk-managers, compliance officers, chief operating officers, HRM-directors enz. de mening toegedaan dat een sociaal systeem alleen kan van overleven heeft als men over een professionele reflecterende functie beschikt. Aldus een onafhankelijke, objectieve, proactieve, multidisciplinair samengestelde internal auditfunctie. Tenslotte moet tijdig voorkomen worden dat we in een organisatie worden geconfronteerd met "systemically corrupted" cfo's! De beroepsorganisatie van deze kernfysici, ingenieurs, juristen, bedrijfseconomen, organisatiekundigen, actuarissen, IT-deskundigen en accountants heet Instituut van Internal Auditors (IIA). In regionaal verband samengebracht in het ECIIA. Die organisaties op een lijn zien gesteld met uitsluitend interne accountants doet pijn. Je bijdragen lees ik altijd met veel plezier en respect voor je persoon, je kennis en je inzichten. Mag ik dit als een faux pas beschouwen? Arie Molenkamp
Leo Schreuders
Poortwachter of hofnar In het museum voor de Vlaamse cultuur in het Noord Franse Cassel, hangt een levensgroot schilderij van een nar, die door zijn gespreide vingers kijkt. Hij ziet dingen door de vingers. Een copie ervan heb ik op mijn werkkamer staan, naast een lijst waarin, een tekst in het Arabisch (uitgesproken door een CEO in Bahrein) waarvan de vertaling luidt: "Ik zal je dwingen te auditen". M.i. geven beiden de twee uitersten van het hele mooie speelveld van de interne accountant aan en de spanningsveld waarin hij of zij steeds verkeerd ten opzichte van zijn mooie organisatie. De relatie met de externe accountant is in die context nevengeschikt, namelijk om de jaarrekeningcontrole kosten efficient te laten verlopen.
jules muis
AT: Jan Weezenberg en Albert Bosch, vriendelijk dank voor deze referenties, neem ze graag mee AT: Vincent Tophoff, Ja Vincent, deel van het 'externaliseren' van het interne accountantsberoep, waar ik nog niet helemaal kosten/baten uit ben. Zal er ook zorgvuldig naar kijken. Ook: Iedere organisatie heeft zo zijn hofnarren nodig. Je vind ze spaarzaam, op alle niveau's en functies. (Ik neem aan dat je niet de interene accountant bedoelde). Ik ben bang als ze hem/haar/ de hofnar te veel belasten met de spreekplicht dat dat wel een ten koste zal kunnen gaan van het creatief gebruik maken van zijn spreekrecht. Overigens heb ik de kasteelheer beeldspraak gebruikt om nog eens uit te drukken dat in de corporate/institutional governance dynamiek, van welke signatuur dan ook, 'might makes right' nog altijd de belangrijkste en eerste ongeschreven regel is, en dat dat niet zal veranderen. Het overtroeft in ieder geval 'right makes might'. Het niet onderkennen/inzien/begrijpen van die onevenwichtigheid heeft menig goedbedoelende professional zijn/haar kop gekost. I
Jan Weezenberg
Geachte Heer Muis, Zie opnie De intern accountant op een voetstuk en mijn reactie daarop (gemakshalve copietje ingeplakt in de tekst) Misschien biedt het geciteerde arikel uit Compact nog wat meer bruikbare details. Vriendelijke groe, Jan Weezenberg HERHALING EERDERE REACTIE : Geplaatst door Jan Weezenberg - 11-5-2012 10:46:53 Geachte Heer Bogtstra, U schrijft: Hoe dan ook: het is hoog tijd om de eigen marketing beter op orde te krijgen en te laten zien dat juist internal audit een sleutelrol speelt bij (onder andere) het voorkomen van incidenten en daarmee ook bij het borgen van duurzaam succes. Graag attendeer ik U op een sterk pleidooi in Compact, jaargang 2012, nummer 1. Drs. Arjan de Draaijer MBA schrijft daarin een artikel met de veelzeggende titel Ëen sleutelrol voor Internal Audit in sustainability. Een paar tussenkopjes: "De internal auditor kan de missing link tussen het opvangen van externe signalen en interne beheersing invullen" "De internal auditor moet ook op duurzaamheid een rol nemen tussen het management en de externe audito " Vervolgens volgt een gedetailleerd takenpakket van stevig niveau, gevolgd door de Conclusie: "De combinatie van bedrijfskennis en ervaring met advies over en assurance bij controls en processen maakt dat de internal auditoruitystekend is geëquipeerd enz." Met dit artikel als Mission Statement kunt U meteen aan de slag !
Albert Bosch
Beste Jules (mag ik Jules schrijven?), Ik kwam recentelijk dit bericht tegen over een onderzoek onder ‘Financial Services Professionals’ (www.labaton.com (a ‘whistleblower law firm’) en dan even onder ‘news and events’ kijken op het persbericht van 9 juni 2012). Ik ken niet de details van het onderzoek, maar wellicht is het voor jou interessant als inspiratiebron. Past mogelijk in het verlengde van Libor. Wat mij in deze interesseert, is niet alleen de interne poortwachter, maar ook de interne ‘bystander’ i.e. directe collega’s van medewerkers die handelingen verrichten die niet door de beugel kunnen. Hadden ze niets in de gaten? Keken ze weg? Kwamen ze in gewetensnood (waar ze wellicht nooit goed uitkomen)? Hebben ze de interne auditor(s) voorzien van informatie? En omgekeerd: zijn interne auditors bewust van de wetenschap of zelfs betrokkenheid van medewerkers in de periferie van de verkeerd handelende medewerker? Schept dat mogelijkheden? Of creëert dat juist belemmeringen? En als je als interne auditor misstanden laat liggen, wat doet dat met je aanzien bij de medewerkers die op de hoogte zijn van die misstanden? Zomaar wat vragen vanuit sociaal/psychologische richting met betrekking tot de robuustheid van de interne auditor. Succes met je speech. Albert Bosch
Vincent Tophoff
Hi Jules, In je aardige stukje stel je "de wereld en ook de interne accountant zelf bekijkt zijn rol zelden vanuit de optiek van een publieke functie en verantwoordelijkheid. Hij dient allereerst de kasteelheer en zijn entourage." Welnu, de middeleeuwen zijn wellicht eerder voorbij dan dat je denkt: gisteren is de IESBA naar buiten gekomen met een exposure draft voor hofnarren en overige professional accountants over hoe te handelen bij een "suspected illegal act." Dit voorstel beoogt de interne accountant (en ook alle andere accountants in business) een beetje meer dienaar van het volk te maken door in voorkomende gevallen de vuile was van de kasteelheer buiten te hangen. Een heuse paleisrevolutie of oude wijn in een nieuwe zak? Gewenst of ongewenst? Nu is het aan het volk, de kasteelheer, de interne accountant en de overige belanghebbenden om hun mening kenbaar te maken (dit kan tot 15 december). W Wellicht kunnen jullie op de ECIIA conference ook een duit in het zakje doen! Veel succes!
Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.
Aanmelden nieuwsbrief
Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.
