Accountant
NBA-platform voor accountants en financials
Overig
Magazine Podcast Dossiers Nieuwsbrief Contact
Home > Opinie > 2012 > 7 > Onderscheidend
NBA

Onderscheidend

Leestijd van ongeveer 2 minuten 11 reacties

In het mkb hebben wij in de afgelopen decennia een sterke positie opgebouwd als vertrouwenspersoon en eerste aanspreekpunt van de ondernemer.

We hebben kennis van de markt van de klant. We begeleiden bij financieringsaanvragen en bij het doen van investeringen. We adviseren over kostenbeheersing en de juiste ondernemingsstructuur. En rondom administratie, jaarstukken en belastingaangiften nemen we zorgen uit handen. Als een bedrijfspand op een nacht in lichterlaaie staat, worden wij bij wijze van spreken eerst gebeld en dan pas de brandweer. Dat lijkt een comfortabele positie, zeker in de wetenschap dat het mkb 99 procent van alle ondernemingen in ons land uitmaakt. En toch moeten wij alert blijven op ontwikkelingen bij en rondom de mkb-ondernemer om onze meerwaarde te kunnen blijven bewijzen. Onze rol verschuift snel, door SBR en de digitalisering van processen als geheel. Maar ook andere ontwikkelingen hebben grote invloed op de inhoud van ons werk. In ons recent uitgebrachte consultatiedocument 'MKB-accountant 2020' staan ze beschreven: vergrijzing, globalisering, verduurzaming. Bekende thema's, maar nu gekoppeld aan de directe gevolgen daarvan voor de accountant, plus scenario's om te reageren. Het is een visiestuk dat leden enige houvast moet geven om hun eigen rol te bepalen.

Een consultatiedocument is ook bedoeld om reacties los te maken en een denkproces op gang te brengen. De afgelopen periode mocht ik meerdere keren leiding geven aan debatbijeenkomsten over de ontwikkelingen in en rondom ons beroep. Tijdens deze bijeenkomsten heb ik een aantal keren de volgende vraag gesteld: 'Waarom doen we er toe als accountant, nu en in de toekomst?' Wat ik dan vaak terug kreeg was dat aandacht voor de klant en kennis van zaken doorslaggevend zijn. Als ik dan vervolgens vroeg of je voor die kwaliteiten als accountant ingeschreven moet zijn, viel er een stilte. U bent blijkbaar goed in staat om de meerwaarde van uzelf of het kantoor waarvoor u werkt aan te geven. Maar bent u ook in staat om aan een ondernemer uit te leggen waarom hij een accountant nodig heeft? En zo ja, wat zegt u dan? Het antwoord op deze laatste vraag is van groot belang voor de NBA. Als hierover geen eenduidigheid is, hoe kan de NBA dan de wettelijke taak, het behartigen van de gemeenschappelijk belangen van accountants, uitvoeren?

Ik wil daarom graag de volgende stelling aan u voorleggen: 'het onderscheidend vermogen van de mkb-accountant is de geborgde kwaliteit'. Geborgd, enerzijds door het stevige niveau van onze opleiding en door onze ethische principes uit de VGC. Onze objectiviteit, integriteit, deskundigheid en zorgvuldigheid, geheimhouding en professioneel gedrag worden streng bewaakt door PE-verplichtingen, toetsingen en onafhankelijk tuchtrecht. Dat alles bij elkaar zorgt er voor dat de mkb-accountant het vertrouwen waard is.

Is die geborgde kwaliteit genoeg om onderscheidend te blijven? Of komen we daarmee straks niet meer weg? Ik nodig u van harte uit om te reageren op deze stelling en op het consultatiedocument.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Dirk ter Harmsel is directeur van het Bureau Vaktechniek Accountancy van Alfa Accountants en Adviseurs. Van januari 2013 tot juni 2015 was hij plaatsvervangend voorzitter van de NBA.

11 reacties

Jan Weezenberg

AT:Ron, Geachte Ron, Citaat: Accountants hebben weinig tot geen vertrouwen: zij lopen weg voor problemen, ontkennen het probleem, doen aan projectie en om maar te zwijgen over het onderwerp ego. Kortom ze zijn bang en verliezen zodoende al te gemakkelijk hun positie. Dit generaliseren kan leiden tot de volgende vragen: Durft U Uw zinnen te formuleren met ALLE accountants, ALLE problemen enz. En heeft U die mening gebaseerd op wetenschappelijk/vaktechnisch onderzoek van voldoende omvang en diepgang ? Zou een begin met SOMMIGE in plaats van ALLE niet een betere beschrijving van Uw oordeel geven ? (Weet U het aantal leden van NBA ? ) Vriendelijke groet, Jan Weezenberg

Toine Goossens

AT:Dirk, Ja, het stelsel dat je schetst voor het waarborgen van kwaliteit, is voldoende om onderscheidend te blijven en dat onderscheidend vermogen naar de markt uit te dragen. Dat stelsel moet, in zijn kern, wel flexibel en robuust genoeg zijn om adequaat in te spelen op snelle veranderingen in de maatschappij. De grote verscheidenheid in ons beroep belet ons echter om daar effectief mee om te gaan. De verschillen in de uitoefening van ons vak zijn zo groot dat dat niet kan. En dan is het ook niet mogelijk om een beroepsopleiding daar perfect op aan te laten sluiten. In het kader van het consultatiedocument is de belangrijkste stap om helder zicht te krijgen op ons product, onze markt, en onze mensen in een 'PMMC' een: 'Product, Markt, Mens Combinatie', om de vraag te beantwoorden: "Welke accountant zet welk product in welke markt?". Nogmaals als wij over toekomst, over visie praten, dan kunnen wij dat niet doen, zonder ons de grote verschillen in beroepsuitoefening te realiseren. Ik zie volop specialistische accountants, specialistische producten en specialistische markten. Om daar een gerichte discussie over te voeren is een model, een (denk)kader, nodig om duidelijk te weten met welke beroepssituatie wij te maken hebben. Pas dan kunnen we duidelijk met elkaar spreken over de toekomst van het beroep. Wat dat betreft is het, voor de buitenwacht, in de medische wereld veel duidelijker geregeld. Stel nou dat mijn huisarts mij verwijst naar dr. ir. P.D. Haverkamp Msc. GW., dan zit ik daar en kijk hem verdwaast aan, maar een verwijzing naar Haverkamp, MRI specialist is mij duidelijk. In de optiek van vandaag ben ik in mijn actieve tijd 'MKB' accountant geweest ,in de praktijk was ik; 'Accountant voor MKB ondernemers en instellingen die met veel verandering te maken hebben', waarbij de persoonlijke nadruk op advies lag, in combinatie met een kantoororganisatie die op 'geborgde kwaliteit' was gebaseerd. In het verleden stond de persoon van de accountant voorop, in deze tijd draait het voor de kwaliteitsborging om de kantoororganisatie. Dan hebben we het niet alleen over de kwaliteit van de accountant, maar ook over de kwaliteit van de medewerkers.

Arnout van Kempen

menig curusleider? Tsja.

Mark Dongor

AT: van Kempen Als ik menig cursusleider vraag wat er in de VGC staat en hoe ze de correlatie moeten leggen met de NV COS de NV onafhankelijkheid en BW2 titel 9 in het bijzonder, dan is de respons nul komma nul. Als ik menig cursusleider hoor praten over hoe NV COS 4410 zekerheid geeft en dat wij als accountants moeten vaststellen of de jaarrekening een getrouw beeld omdat we hierover iets zeggen in onze samenstellingsverklaring, dan vraag ik me af in hoeverre ze het begrijpen en de wet en regelgeving lezen. Als ik de cursusleiders hoor zeggen dat A.110-2 er toe leidt dat wij zekerheid moeten verstrekken bij een samenstelopdracht, dan vraag ik me af in hoeverre ze het begrijpen. Ik weet ook wat er in de VGC staat. En in NV COS 4410. En in het stramien voor Assurance opdrachten. Maar het is opmerkelijk dat ik dadelijk een PKI cursus ga krijgen van iemand wie ik moet gaan vertellen hoe NV COS 4410 werkt en hoe de correlatie gelegd moet worden. Deze cursusleider gaat mij uitleggen hoe de VGC werkt. Ik zal hem uitleggen hoe dwarsverbanden werken en hoe deze te leggen met andere wet- en regelgeving. Best knap, voor een MKB accountant.

Jan Wietsma

Inmiddels heb ik ook gereageerd op het visiedocument. Bij vraag 7 heb ik het volgende antwoord gegeven: Vraag 7: Onderschrijft u de constatering dat het verkrijgen van zekerheid bij informatie door derden in toenemende mate wordt doorgeschoven naar de MKB-accountant? Verwacht u voor de toekomst fundamentele wijzigingen in de wijze waarop assurance wordt verstrekt en zo ja, welke dan? De trend dat het verkrijgen van zekerheid bij informatie door derden in toenemende mate wordt doorgeschoven naar de MKB-accountant is niet iets wat ik herken. Is hier niet de wens de vader van de gedachte? De fundamentele wijziging die op ons afkomt is dat wij in onze verklaringen ook iets gaan zeggen over de toekomstige financiële positie van een onderneming. De tijd dat we verklaarden dat er in het verleden (het afgelopen jaar) niets is fout gegaan ligt achter ons. We zullen nu gevraagd worden expliciet te verklaren dat er het komende jaar geen financiële verrassingen te verwachten zijn. (Denk ook nog even aan de gevolgen van de Flex-BV) Dat betekend dat we als beroepsgroep onze risico-averse benadering af moeten schudden. Daarnaast zullen we in toenemende mate gevraagd worden een oordeel uit te spreken over het digitale (informatie) proces. Bij vraag 10 Vraag 10: In hoeverre komt de huidige accountantsopleiding volgens u tegemoet aan de specifieke eisen die (in de toekomst) aan de mkb-accountant gesteld worden? Hoe zou een betere mkb-specialisatie moeten worden opgezet en onderhouden? Wat verwacht u in dat opzicht van de NBA? De huidige opleiding voor MKB-accountant voldoet niet. Daar zijn vriend en vijand het wel over eens. In diverse lezingen die ik voor studenten mag geven blijkt keer op keer dat vakken als strategisch management, psychologische kennis van zichzelf en de ondernemer, filosofie en ethiek, logaritmen en statistiek, datamining en semantiek, neuro-accounting ontbreekt. Reden waarom ik ze adviseer zich in deze vakken te gaan verdiepen als ze hun accountantsdiploma hebben. De NBA zou een dialoog moeten starten over de reikwijdte van de 8e richtlijn voor de MKB-accountant. Differentiatie in opleiding is hoe dan ook noodzakelijk. En vraag 14 Vraag 14: Heeft u bepaalde aspecten in dit consultatiedocument over de mkb-praktijk gemist en zo ja, welke dan? Welke acties vanuit de NBA acht u met name van belang voor de mkb-praktijk van de toekomst? In het consultatiedocument is weinig aandacht voor mondiale factoren die zeker invloed zullen hebben op de MKB-praktijk. Daarnaast wordt er nauwelijks rekening gehouden met nieuwe wetenschappelijke inzichten van Swaab, Victor Lamme, Dijksterhuis, Daniel Kahneman die laten zien dat wij als mensen een stuk minder rationeel zijn dan altijd gedacht. Aangezien accountancy een nogal rationeel ingesteld beroep is, zijn de bedreigingen op dat terrein nogal groot. Ook is er weinig aandacht voor het feit dat we meer en meer in beleveniseconomie terecht komen en hoe de accountant daar zijn plek in moet vinden. Ook aan de impact van nieuwe media wordt niet of nauwelijks aandacht besteed terwijl dat absoluut issues zijn voor zowel accountant als ondernemer. Uit de klantenpanels die ik mag verzorgen voor accountantskantoren komt keer op keer naar voren dat de issues van de MKB-ondernemer niet de punten zijn van de accountant. Dus wil de accountant echt aansluiten bij die MKB-ondernemer dan heeft hij nog wel wat huiswerk te doen. Daarnaast zal de NBA duidelijk moeten maken wat ze wel en niet voor haar leden kan betekenen. Veel MKB-accountants verwachten stevig lobbywerk van de NBA in Den Haag. Daarnaast vinden veel leden ook dat de NBA zich nadrukkelijker zou moeten uitspreken over het feit dat de problematiek bij de Big4 niet vergelijkbaar is met de MKB-kantoren. Veel MKB-kantoren hebben toch het idee dat ze gestraft worden voor de nalatigheid van de Big4. Ik zeg niet dat ik het met dit soort stellingen eens ben, maar het is sentiment wat wel speelt in de markt en keer op keer wordt geuit op kantooroverleggen en andere gremia waar accountants hun woordje mogen spreken. De NBA zou kantoren vooral moeten ondersteunen met enkele methodieken waarmee men het eigen kantoor vorm kan geven. Het ontwikkelen van blauwdrukken heeft weinig zin, omdat het geen rekening houdt met het kantoorspecifieke van ieder kantoor. Daarnaast zou de NBA zelf de rol van ketenregisseur op kunnen pakken in standaardisatietrajecten. Ook zou het goed zijn als NBA een duidelijke visie geeft op het onderwerp Horizontaal Toezicht. Wat betreft regelgeving is het van belang dat MKB-accountants leren dat de VGC hoofdregel is dat andere regelgeving daarvan is afgeleid. Daarnaast moet er hard gewerkt worden aan het moderniseren van het verklaringenstelsel waaruit vooral duidelijk wordt waar de accountant zijn verantwoordelijkheid voor neemt en welke waarnemingen hij heeft gedaan bij een bepaalde onderneming. De MKB-accountant heeft uiteindelijk mandaat door de publieke functie die hij bekleedt, dat mag wel wat meer worden benadrukt in de uitingen van de NBA. Op de overige vragen heb ik ook een uitgebreid antwoord gegeven maar dit raakt wel de kern.

Pieter de Kok

Deze vraag is wel terecht van Dirk: "Waarom doen we er toe als accountant, nu en in de toekomst?' Het juiste antwoord volgt in de reacties. Kwaliteit voor mij geen onderscheidend vermogen maar slechts één van de voorwaarden waaronder je dit mooiste vak mag uitoefenen. Ten opzichte van wie willen we onderscheidend zijn? Als het over het MKB gaat raak ik altijd was diffuus, samenstellen, administraties, niet mijn wereld, maar ik vermoed dan dat we ons willen onderscheiden van administratiekantoren? Ik ben pas te gast geweest bij de NOAB en ik was enorm onder de indruk van focus op kwaliteit, kwaliteit en kwaliteit. En bevlogenheid. Wellicht is dat wat ieder van ons ten opzichte van een 'ander' onderscheiden maakt: bevlogenheid, passie. Met algemeen belang als leidraad. Fijne zomer iedereen by the way. Het is in de Van Nellefabrike nu 36 graden:)

Marcel Pheijffer

Ik had al over het consultatiedocument gelezen en de toonzetting sprak mij niet aan: de accountant moest op zoek naar nieuwe omzetbronnen. Nu de discussie over nut en noodzaak van samenstelverklaringen oplaait heb ik het consultatiedocument er maar eens bijgepakt. Het stelt mij diep teleur, is een commercieel pamflet en raakt niet aan de issues waar het echt - vanuit het maatschappelijk verkeer bezien - om gaat. Het is puur klantdenken. En aan de eigen buidel. Ik heb daar geen moeite mee als de titel van de MKB-accountant 'huisadviseur' o.i.d. zou zijn. Maar bij de lusten van het accountant zijn (hoger tarief) horen ook de lasten: de plicht om in het algemeen belang te opereren en onderwerpenheid aan tuchtrecht. Schrijnend is de wijze waarop het uiterst relevante topic van de samenstelverklaring wordt afgedaan in een brede passage waarin de kern van het consultatiedocument staat. Ik citeer: 'In zijn positie van huisadviseur heeft de MKB-accountant kennis van het mkb-bedrijf en is hij het eerste aanspreek- punt van de ondernemer. Naast zijn rol bij administraties, jaarstukken, en belastingaangiften adviseert hij de mkb- ondernemer in brede zin. De MKB-accountant vervult echter ook een maatschappelijke rol. Als professioneel-kritische professional wordt hij geleid door fundamentele principes als objectiviteit en integriteit, met een bijbehorend stelsel van kwaliteitsbewaking. Juist in deze unieke combinatie van deskundigheid en geborgde kwaliteit onderscheidt de MKB-accountant zich van andere dienstverleners. Hier- bij moet hij wel altijd een juiste balans weten te bewaren tussen persoonlijke aandacht voor de klant en voldoende objectieve afstand vanuit zijn maatschappelijke rol. Uit de beschrijving van de trends komt duidelijk naar voren dat het dienstenpakket hoe dan ook zal veranderen. Traditionele werkzaamheden zoals het voeren van administraties, het samenstellen van jaarrekeningen en het verzorgen van aan- giften worden sterk gereduceerd. Voor de klant worden het standaardproducten, waarvoor hij zo min mogelijk wil beta- len. De MKB-accountant moet op zoek naar nieuwe omzet- bronnen. De trends tonen aan, dat er genoeg mogelijkheden zijn. Vergrijzing, globalisering en verduurzaming leiden tot specifieke adviesvragen, terwijl digitalisering nieuwe kansen oplevert op het gebied van inrichting, controle en het behe- ren en gebruiken van informatie. ' Samenstel is dus niet meer dan een standaardproduct waarvoor de klant zo min mogelijk wil betalen. Zullen we het dan maar afschaffen wegens een gebrek aan toegevoegde waarde? Mijn reactie op vraag 14 van het consultatiedocument: 'mist u nog zaken?' lijkt me duidelijk: laat als NBA zien dat je staat voor de rol van de accountant in het kader van het maatschappelijk belang, danwel ga de discussie aan over een andere positionering van de accountant en neem afscheid van de fictie ook in het MKB vertrouwensman van het maatschappelijk verkeer te zijn met de bijbehorende emolumenten!

Ron

Een stukje onderscheidend vermogen Zoals ik eerder aangaf een vertrouwensman geeft het maatschappelijk verkeer vertrouwen als hij eerst het vertrouwen aan zichzelf geeft. Accountants hebben weinig tot geen vertrouwen: zij lopen weg voor problemen, ontkennen het probleem, doen aan projectie en om maar te zwijgen over het onderwerp ego. Kortom ze zijn bang en verliezen zodoende al te gemakkelijk hun positie. Accountants moeten dus in de eerste instantie het met zichzelf in orde maken. Dat moet. Pas dan ontstaat stabiliteit tussen u en het maatschappelijk verkeer en er zal ook geen vertrouwenskloof kunnen (moeten) bestaan. Fouten zult u maken, maar het is pas echt een fout en eerder falen als u uzelf niet corrigeert. Het maatschappelijk verkeer vindt het belangrijk u te vertrouwen, sterker nog het is van uw werk afhankelijk, maar piekert er niet over u dat vertrouwen te geven. Evenmin hebben formele regels werking op het vertrouwen van de accountant. Integendeel, vrees ik.

Arnout van Kempen

Bij PKI-cursussen mag ik graag aan mkb-accountants vragen of ze de kern van de VGC kennen, ofwel de eerste volzin van het eerste inhoudelijke artikel van de VGC. Over het algemeen is de respons nul komma nul. Ik begrijp nu dat de respons vanuit de top van de NBA niet zo heel afwijkend zou zijn. Het is prima om allerlei onderscheidende kwaliteiten te bedenken, maar het staat gewoon in de regelgeving. Op een vrij prominente plek. Aan de reacties te zien weet Marcel wel wat in de VGC staat. Voor de rest: Het onderscheidende kenmerk van het accountantsberoep is de verantwoordelijkheid te handelen in het algemeen belang.

Marcel Pheijffer

Dirk, raakt het consultatiedocument ook waar het in het MKB echt om gaat? Zoals de reikwijdte van de samenstelverklaring? En is het uitgangspunt in je eerste zin 'sterke positie opgebouwd als vertrouwenspersoon en eerste aanspreekpunt van de ondernemer' wel het juiste perspectief? Wordt de vraag in het stuk naar je verwijst aan de orde gesteld of die positie zich wel kan verhouden tot een positie als vertrouwensman van het maatschappelijk verkeer? Of mogen we dat - zoals ik eerder in het FD stelde - beschouwen als een fictie? En zo ja, moeten we daar dan geen consequenties aan verbinden? Groet, Marcel

Paul Stoele

Beste Dirk, Mijns inziens zou de stelling moeten zijn: door kwaliteit te leveren kan de mkb-accountant zich onderscheiden. Immers. Of iemand, dus ook een accountant, vertrouwen waard is wordt uitsluitend bepaald door getoond gedrag. Formele verplichtingen zijn hierbij niet van belang. Het feit dat er voor iedereen vele wetboeken volgens regels gelden, wil toch niet zeggen dat iedereen daarom blindelings is te vertrouwen? Voor de volledigheid: de kwaliteit van de dienstverlening wordt uiteraard bepaald door degene aan wie de dienst wordt geleverd en niet door de dienstverlener.

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.

Relevantie Datum