'You are a waste of place' plus mooi initiatief Rekenkamer
Iedereen heeft wel een eigen verhaal over het ergste wat er ooit over hem of haar is gezegd. De Financial Times van deze week gaf een duidelijk voorbeeld van taalvernieuwing op dit punt.
Het is het verhaal van een Ierse kandidaat-politicus die in het kader van de komende verkiezingen in Ierland ergens in een buurt op een deur klopt om zijn fluwelen bezuinigingsboodschap te brengen. Om onceremonieel door de dame des huizes de deur te worden gewezen met de uitsmijter: 'You are a waste of place.' Kennelijk was hij niet eens de stoeptegel waard waar hij op stond, of een driedimensionale duiding: 'You are a waste of space.'
Wij uiten woede over grove nalatigheid van onze levenspartners - privé, zakelijk, politiek - ieder op eigen wijze. Zo konden we deze week kennisnemen van ook een niet mis te verstane boodschap van onze eigen voorzitter, Ruud Dekkers, in zijn blog 'Kwaliteit'. Eleganter verpakt dan bij onze Ierse vriendin. Maar daarom niet minder indringend, voor hen die horen willen.
Ik ben volgende week weer even in Brussel als getuige voor een (uitgestelde) hoorzitting van de Budget Controle Commissie van het Europees Parlement. Om te praten over het mandaat en de governance-constellatie van de Europese Rekenkamer. Ik heb er al eens eerder over geschreven, in september 2011.
Je wordt bij zo'n gelegenheid ook getoetst op de kunst de juiste balans te vinden tussen recht voor zijn raap of omfloerste taal. En tussen niet te veel terugkijken zonder de lessen uit het verleden te vergeten en vooral toekomst- en oplossingsgericht blijven werken. Wie belangstelling heeft voor de bijeenkomst, gaat te rade op de website van het Europees Parlement.
Tijdens de voorbereiding werd ik gewezen op het uitstekende recente initiatief van de Nederlandse Algemene Rekenkamer om de burger beter te informeren over de huidige stand van zaken rond alles wat te maken heeft met de fall in en fall out van de financiële crisis.
Allereerst informeert de site Kredietcrisis.rekenkamer.nl ons over de investeringen en verplichtingen in het kader van de redding van ons eigen financiële wereldje. Een nuchter overzicht van cijfers en getallen die we ondertussen wel goed tussen de oren hebben, maar iedere doordenker steeds weer met de schreeuwende vraag achterlaat: hoe hebben we het ooit zover laten komen? De commissie De Wit heeft daar indringende antwoorden op gegeven, maar geeft geen inzicht in het echte kostenbatenplaatje.
Voor degenen die verder willen gaan dan dit overwegend cash is king-overzicht van de +/- nominale garanties, resteren er nog interessante vragen over de werkelijke fair value kosten en baten van de Nederlandse bailout:
- Hoe zou dat plaatje er uit hebben gezien als de Staat op het moment van staatsinterventie voorwaarden had gesteld op basis van reële marktwaarden?
- Wat is de reële prijs van de andere garantiestellingen en betalingen betreffende de EU-stabiliteitsfondsen en de ECB?
- Wat is de (Nederlandse) prijs verbonden aan de risico's van de wonderbaarlijke vermenigvuldiging in de DNB/ECB-balans?
- Wat is de prijs van het ECB-ingrijpen op de vrijemarktwerking door het historisch extreem kunstmatig laag houden van de rente?
- Wie exact betaalt die prijs? Wat zijn de inkomens- en vermogensoverdrachten tussen debiteuren en crediteuren? Wie zijn de winnaars, wie de verliezers?
Dan mag er voor mij best ook een kostenbatenplaatje bijkomen op basis van de nulhypothese: de schadebeperking/kapitaalsvernietigingskosten wanneer we door laisser faire de wet van de jungle gewoon zijn opruimend werk hadden laten doen. Wij hebben pas echt inzicht als we ook antwoord op deze vragen krijgen, al is het maar bij benadering.
Naast de genoemde website biedt de Algemene Rekenkamer ook een tweede website aan om ons een gedegen inzicht te geven in de governance-structuur van de diverse Europese stabiliteits- en andere initiatieven. U weet wel: de suikerpot van 1 biljoen van de EU & Partners (EMS), die bij dreigend omvallen de financiële levensverwachting van honderden miljoenen Europese erwtensoepeters moet oprekken.
Het doet me een beetje denken aan de jaren zeventig, toen ik voor het eerst probeerde de Belgische corporate structure van wederzijdse participaties (cross holdings) te begrijpen en tot de voorbarige conclusie kwam ‘dat wordt nooit iets goeds'. Voorbarig, want België leeft nog en ik ben met actief pensioen. Dus u kunt mijn sombere inschatting over de werking van deze nieuwe financiële incestconstructie redelijk veilig met een korreltje zout nemen.
Ten slotte brengt de Algemene Rekenkamer op een derde website, eu-accountability.eu, de Europese verantwoordingskaders voor het EU-budget in kaart, inclusief, expliciet en bij implicatie, de witte plekken daarin.
Al met al is het een fantastisch initiatief van een rekenkamer die zich via haar 'EU Trendrapporten' toch al meer dan een decennium lang - beyond the call of duty - bijzonder heeft ingespannen om de Nederlandse en Europese burger te informeren over de financiële huishoudinghygiëne van de EU.
Alleen het feit dat deze hoogrisico poespas - zo knap door de rekenkamer in kaart gebracht - met een beetje (politiek, toezicht, professioneel) voor- en doordenken en daadkracht toen het nog kon, helemaal niet nodig zou zijn geweest, doet de pret toch nog drukken.
Steeds als ik weer met deze haarbal in aanraking kom, kan ik me nauwelijks onttrekken aan een onstuimige behoefte om ook een paar Nederlandse prominenten die er in de aanloop van de crisis bij stonden en er alleen naar keken, toch nog iets toe te voegen.
Met dank aan een Ierse huisvrouw weet ik nu wel wat ik dan zou willen zeggen: 'You are a waste of place.'
Toch eens bij voorzitter Dekkers te rade gaan hoe en of je dat ook niet wat vriendelijker kunt zeggen, zonder het effect te verliezen. Nooit te oud om te leren.