Studieschulden
We denken er niet zo over na wanneer we het woord 'studieschulden' horen. In ieder geval mijn pre-baby-boomer (1943) generatie niet. We denken er ook meestal niet over door. Want voor wie in de jaren zestig de NIVRA-opleiding volgde, was de eerste reactie bij het horen van 'studieschulden' meestal schouderophalen.
Wij studenten betaalden gewoon onze helft, meestal vooruit, en de werkgever de andere helft, ook vooruit. Schulden kwamen niet of nauwelijks in the picture. Dus mijn generatie was niet of nauwelijks belast met een 'schuldgevoel'. En daarom begrijpelijk blind voor de gedachte dat we ook maar iets verschuldigd waren, aan wie dan ook.
De belasting van die NIVRA-opleiding van vijftig/veertig jaar geleden was voornamelijk gelegen in het feit dat je nominaal negen en feitelijk twaalf tot veertien jaar lang op een zolderkamertje - of de meer volwassenen onder ons naast de babykamer - gewoon die eindeloze studie af moest maken. Om dan toe te treden tot de geprivilegieerden die zich, naast de academisch afgestudeerden, registeraccountant mochten noemen. Met het perspectief van firmantschap als hoogste beloning. Toen al.
Vervolgens kon je je, op uitnodiging als je tot de uitverkorenen behoorde, voor een duizelingwekkende prijs inkopen - het liep toen al richting 'miljoen', ook al waren het maar guldens. Met een veronderstelde volgende welwillende generatie in het vooruitzicht als 'pay back' voor deze historische inspanning.
De gedachte dat je ook nog iets verschuldigd was aan een opleidingssysteem dat je in staat stelde een top notch professionele kwalificatie te verwerven, kwam nauwelijks in je op.
We noemden het goodwill, dus iets waar de bank je graag een lening voor verstrekte, veelal op aanbeveling van de maatschap. En gelijk hadden ze. Mij is in ieder geval geen geval bekend van in gebreke blijvende medestudenten, alhoewel deze financieringspraktijk vanaf begin jaren negentig geleidelijk is afgebouwd/afgekocht.
Kijkendnaar de andere kant van de Oceaan, de VS anno 2012: Studieschulden worden hier door enkelen gezien als een belangrijke bedreiging, zelfs van de financiële stabiliteit.
De totale schuld snuffelt rond de US $ 1 biljoen (1.000.000.000.000, oftewel one trillion in US speak).
Daarvan is nu $ 85 miljard achterstallig, waarvan bijna achttien procent door mensen boven de vijftig jaar. Meestal vanwege de eigen oude rente-op-rente studieschulden. Maar ook vanwege schulden die waren zeker gesteld door ouders en/of grootouders van studenten. Er zijn gevallen bekend van mensen op wier Social Security-uitkering beslag is gelegd, onze AOW, vanwege achterstallige studieschulden.
Dat komt mede omdat studieschulden, uitzonderlijk, in de VS niet 'gereinigd' kunnen worden bij een persoonlijk faillissement. Ze blijven je, anders dan hypothecaire schulden, voor het leven volgen. Je kunt hier, juridisch-technisch, weglopen van een hypothecaire schuld, als je de sleutel maar achterlaat bij de bank. Maar niet van je studieschulden.
Een groeiend aantal onheilsprofeten in de VS zien de volgende crisis geboren worden uit deze schuldenberg.
Wat de afloop hier in de VS ook zal zijn, het doet me allereerst beseffen wat een voorrecht het is geweest om langs niet-academische weg een professionele kwalificatie binnen te halen waarmee je alle kanten uit kon. En ten tweede, dat dat allemaal mogelijk is geweest zonder te worden bedolven onder een persoonlijke verstikkende schuldenberg.
Dat mag wel eens gezegd worden, het is hoog tijd dat dat eens gebeurt. Ook, en ongevraagd, namens de duizenden huidige, sluimerende en 'uitgetreden' RA's. Zij die nog steeds genieten van de vruchten van dit stelsel.
Hoe vaak en heftig we er ook van tijd tot tijd, en altijd om de juiste redenen natuurlijk, tegenaan hebben geschopt.
Dus NIVRA: bedankt.