NBA 02 april 2012

In de genen of niet?

Donderdagavond 29 maart heb ik in het kader van het beroepsbrede programma van de NBA over de professioneel kritische instelling (PKI), een rondetafelgesprek bijgewoond met tien NBA Young Professionals. Vijf dames en vijf heren. AA's en RA's. Werkzaam in het openbaar beroep, als intern- en als overheidsaccountants. Afkomstig uit het hele land. Een zeer boeiend gesprek, met betrokken beroepsbeoefenaren.

Ik hield hen voor dat ik van jonge professionals vaak hoor dat zij veel kritischer zijn dan hun managers en partners, omdat zij nog niet zo lang geleden van de opleiding zijn gekomen en niet alleen over veel actuele kennis beschikken, maar ook over een behoorlijk kritische instelling. Deze zienswijze werd inderdaad omarmd. Het beeld bleek juist: oudere accountants worden wat makkelijker en zijn soms wat minder PKI-proof. De PKI blijkt vaak wat 'gesleten'. Een kanttekening werd wel gemaakt, dat soms de ervaring van de partner, manager, mee brengt dat er anders tegen zaken kan worden aangekeken. Wat natuurlijk zo is.

De jonge professionals waren duidelijk in hun oordeel. Integriteit en een professioneel kritische instelling zijn zo belangrijk, dat deze boven de carrièreperspectieven gaan. Met andere woorden, deze jonge mensen schromen niet om hun baan vaarwel te zeggen als er binnen hun organisatie zaken gebeuren die op dit punt de toets der kritiek niet kunnen doorstaan. Of als hun opmerkingen daarover niet serieus worden genomen. Ze hebben voldoende eigenwaarde als accountant en ook als mens om niet 'bang' te zijn voor de gevolgen van een goede PKI. Een stevig standpunt, maar in de praktijk wellicht niet altijd even haalbaar als de jonge professionals ouder worden en meer verplichtingen in het leven hebben.

Ook kwam aan het licht dat in hun opleiding tot RA te weinig aandacht was voor de professioneel kritische houding en hoe je, wat de communicatie betreft, een dergelijke boodschap brengt. Binnen de AA-opleiding werd al wel aan deze zaken gewerkt, een positief punt van het competentiegericht onderwijs. Naar ik begrepen heb, zou inmiddels binnen de RA-opleiding al wel aandacht zijn voor dit onderwerp. Binnenkort zullen we een rondetafelbijeenkomst organiseren over PKI met het onderwijsveld, HBO en WO, om hier nader over te spreken.

Op deze website wordt regelmatig betoogd, dat een professioneel kritische houding niet meer in de genen van de accountant zit. Ik heb mij er deze avond van kunnen overtuigen dat deze jonge professionals voldoende PKI-genen hebben.

Laten we hopen dat deze in de loop van hun carrière ook behouden blijven!