Opinie 08 maart 2012

Ragnarok en accountancyonderwijs

Het lot van de heersende machten wordt in de Noorse mythologie wel aangeduid met Ragnarok. Ragnorak is zowel een eindpunt als een beginpunt. Na de vernietigende eindstrijd tussen goden en reuzen is er geen sprake van een definitief einde, maar breekt er een nieuwe scheppingsorde aan.

Zonder overigens de vergelijking te maken met Ragnarok werden heersende machten en een beoogde nieuwe scheppingsorde ook besproken op een recente bijeenkomst waarbij ik aanwezig was, de Tuacc mini TweetUp onderwijs, op 7 februari 2012. 

In eerdere opiniebijdragen merkte ik al op dat een nieuw model van een algemene opleiding tot 'basisaccountant' gevolgd door diverse specialisatiefases zijn armageddon leek te vinden in de laatste versie van het wetsvoorstel, mede omdat is besloten dat de titels RA en AA afzonderlijk naast elkaar moeten blijven bestaan. 

Daarmee lag feitelijk ook de belangrijkste vraag van die avond op tafel. Hoe nu verder te gaan met de hervormingsagenda? 

Tijdens de onderwijs TweetUp heb ik mijn grootste vrees uitgesproken, namelijk dat de deelnemende partijen aan de discussie over accountancyonderwijs - waaronder de CEA, de NBA, het stagebestuur, de VAS, de NBA Young Professionals, studenten, accountants en docenten (sommigen in beide rollen) - de komende twee jaar fantastische, innovatieve ideeën uitwerken waar vervolgens niets mee wordt gedaan. 

In mijn visie een horrorscenario. Aan het einde van de TweetUp werd dan ook geopperd dat het van belang is het krachtenveld dat accountancyonderwijs omringt te doorgronden. Mogelijk zal dit in latere sessies een van de (deel)onderwerpen worden waarmee Tuacc verder aan de slag zal gaan, om te voorkomen dat mijn horrorscenario werkelijkheid wordt. 

De aanduiding deelonderwerp duidt er echter al op dat naast het krachtenveld ook andere onderwerpen nader belicht zullen worden. Logischerwijs zal het opleidingsmodel blijvend onderwerp van gesprek zijn. Nagenoeg geen van de aanwezigen uitte tijdens de TweetUp openlijk kritiek op het model basisaccountant gevolgd door specialisatiefases. 

Daaruit mag voorzichtig worden geconcludeerd dat de hervormers voorstander zijn van specialisatie en differentiatie in de accountancyopleidingen. Daarom lijkt het zinvol zo niet noodzakelijk, deze plannen ook concreet te maken, zodat ze op termijn hopelijk alsnog in de wet kunnen worden opgenomen. 

Ideeën die op 7 februari zijn geopperd, zijn om bij het uitwerken van een onderwijsmodel ook te gaan praten met andere beroepsgroepen (denk aan medici en notariaat) en niet in de laatste plaats ook met de afnemers van de accountantsdiensten. 

Oftewel, de discussie niet alleen intern voeren met beroepsgenoten, maar vooral ook daarbuiten. Met andere bloedgroepen, om mijn eigen terminologie te blijven gebruiken. 

Nadat (of terwijl) met andere beroepsgroepen en de afnemers is (wordt) gesproken, kan het onderwijsmodel nader worden ingevuld door te benoemen wat de kwaliteiten van de ‘basisaccountant' dan zouden moeten zijn. Als bekend is waaruit de basis bestaat, kan worden gestart met het nader vormgeven van de diverse specialisaties. 

De discussie over het accountancyonderwijs is niet gestart met de opiniebijdrage van Ruud Vergoossen in december, maar loopt al veel langer en zal naar verwachting ook nog lange tijd blijven doorlopen. 

Hoewel weleens wordt gedacht dat we met de laatste versie van het wetsvoorstel weer terug bij af zijn, werd op 7 februari ook terecht opgemerkt dat de discussies over het accountancyonderwijs wel degelijk effect hebben gehad en hogescholen en universiteiten actief werken aan innovatie van de bestaande onderwijsmodellen, door de Luiken te Openen of op andere wijze, voor zover dat past binnen de eindtermen waaraan moet worden voldaan en zonder de duur van de accountantsopleiding te verdubbelen. 

Laat de discussie voortduren, intern maar vooral ook in bredere kring. En waar mogelijk ook in samenspraak met de heersende machten. Als ik de Noorse mythologie goed interpreteer, is dat de weg naar het nieuwe onderwijsmodel accountancy.