Hulp bij consultatie accountancy
In zijn brief van 2 februari 2012 geeft minister De Jager aan te weinig tijd te hebben voor een inventarisatie van de reacties op de consultatie accountancy die zojuist is gesloten. De kamerleden zullen het overleg van vandaag (6 februari) dus zonder deze informatie moeten voeren; de minister komt er begin maart op terug. Laat mij de minister een handje helpen.
Het zou toch zonde zijn als de input uit het veld voor de discussie verloren zou gaan! Zonder volledigheid te pretenderen, hieronder op hoofdlijnen een inventarisatie.
De circa dertig reacties kwamen voornamelijk van accountants en hun klanten (van controleurs en gecontroleerden dus). Uit wetenschappelijke hoek waren er twee inzendingen, of eigenlijk maar één, die van Nyenrode, want uit Maastricht heeft men de reactie op het groenboek van Barnier nog maar eens gekopieerd. Vertegenwoordigers van onze doelgroep, de gebruikers van de accountantsverklaringen, waren VEB en Eumedion. Een vreemde eend in de bijt tenslotte was Taxand, een organisatie van belastingadviseurs die naar eigen zeggen concurreert met de big four en, niet verrassend, als één van de zeer weinigen het audit-only model voor de big four kantoren voorstaat.
Aan de mening van VEB en Eumedion zouden wij bijzonder moeten hechten, aangezien zij onze doelgroep vertegenwoordigen. Mocht u geen gelegenheid vinden om alle reacties door te lezen, lees dan in ieder geval deze twee. De reactie van de VEB heeft veel weg van een aanklacht tegen accountants, Eumedion is veel gematigder in haar opstelling.
Wat betreft het onderwerp scheiding van controle en advies behoeft de samenvatting van de minister op zijn minst enige aanvulling. Inderdaad wordt de noodzaak van het toestaan van aan controle gerelateerde dienstverlening door eenieder ingezien; dat gezegd zijnde, pleit Nijenrode uit hoofde van eenvoud van regelgeving voor een totaalverbod op de combinatie van controle en advies, dan wel een limitatieve opsomming van toegestane diensten.
Ook VEB zowel als Eumedion, evenals de AFM zijn voor een strikte scheiding. Controleurs en gecontroleerden zijn hier in het algemeen niet voor. De toepassing van percentages wordt vrijwel niet gesteund, met name niet de voorgestelde beperking tot 30 procent advies, ook niet door de big four (met uitzondering van Deloitte) en ook niet door Nyenrode. Deze proefballon lijkt te zijn geklapt.
Brede overeenstemming bestaat er over de noodzaak om de rol van de audit commissie van de raad van commissarissen in de aansturing van de accountant te versterken (in overeenstemming met het adviesrapport van de NBA). Enkele kritische stemmen benadrukken weliswaar dat het functioneren van commissarissen als toezichthouders tot nu toe niet overtuigend is geweest, een opmerking die in het licht van recente gebeurtenissen aan actualiteit wint.
Uitbreiding van de informatieve waarde van de accountantsrapportering scoort eveneens hoog, behalve bij de gecontroleerden, want die vinden de huidige controleverklaring voldoende. Hetzelfde geldt voor de suggestie om kantoorspecifieke rapportages van de AFM openbaar te maken: accountants zijn meest voor, gebruikers ook, gecontroleerden echter niet.
Voor de voorstellen over kantoorroulatie en joint audit bestaat heel weinig steun. Eigenlijk alleen de middenmoters (BDO en nog vier kantoren van dergelijke omvang, zich noemende M-5) steunen de joint audit, maar dat was al bekend. En Hans Blokdijk vindt het ook een goed idee. Verplichte kantoorroulatie wordt alleen gesteund door de VEB en door Nyenrode (minus Ruud Vergoossen). Meer steun is er voor verplichte periodieke aanbesteding.
Voor het voorstel om aan De Nederlandsche Bank een vetorecht te geven bij de benoeming van accountants in de financiële sector bestaat geen enkel enthousiasme bij de gecontroleerden. De reactie van de controleurs is gemengd, maar de meeste zijn tegen (vier voorstanders, waaronder KPMG). Eumedion steunt dit idee wel. Nyenrode meent dat desgewenst een nieuw lichaam in het leven zou moeten worden geroepen voor de benoeming van controleurs van organisaties van openbaar belang (oob's), en de VEB grijpt terug op de ideeën van André Bindenga, om de big four om te vormen tot audit only firms en een afzonderlijk centraal orgaan het honorarium van accountants te laten bepalen zodat de financiële band tussen de controleur en de gecontroleerde wordt verbroken.
De positie van het mkb tenslotte, komt maar mondjesmaat aan de orde. Enkele respondenten benadrukken dat nieuwe regelgeving niet moet leiden tot lastenverzwaring voor het mkb. Alleen de middenmoters (M-5) bepleiten een verhoging van de grenzen voor controleplicht. Het zal er mee te maken hebben dat de vragenlijst hier niet specifiek op in gaat. Enkele respondenten stellen voor om de verplichte partnerroulatie uit te breiden tot accountants in het mkb.