Het rapport over de onderwijsmoloch Amarantis is verschenen. Met daarin niet mis te verstane conclusies. Die gaan mede over de rol van de accountant. Leerzaam, want het is weer zo'n voorbeeld waarin de kern van het falen van het accountantsberoep wordt blootgelegd.
Wat stelt de onderzoekscommissie? De instellingsaccountant heeft volgens de commissie ‘binnen de daarvoor geldende regels inclusief het Controleprotocol geopereerd'. Tot zover goed nieuws. Maar meestal volgt er dan nog een 'maar' of 'echter'. Zo ook nu.
'Echter de commissie vindt wel dat de instellingsaccountant kritischer had moeten zijn in zijn natuurlijke adviesfunctie om het gedrag van het College van Amarantis bij te sturen. Dat is niet gebeurd ten aanzien van het feit dat het College van Bestuur in de jaarrekening de maximale ruimte heeft moeten gebruiken om een solvabiliteit te presenteren die voldeed aan het gewenste niveau. De accountant had in dat kader van de effecten op de continuïteit van Amarantis scherpere formuleringen moeten kiezen om belanghebbenden beter te informeren'.
Oeps, dat is minder goed nieuws. Een veeg uit de pan. Weer zo'n jaarrekening die voldoet aan de regels en de ondergrenzen. Maar niet aan de maatschappelijke behoefte. Een accountantsrol waarin de signalerende en waarschuwende functie niet, althans onvoldoende, tot uitdrukking komt.
Maar er was naast de instellingsaccountant Deloitte - die dus binnen de regels opereerde, zoals de woordvoerder vandaag trots en zonder enig schuldbewustheid liet noteren - nog een accountant: Ernst & Young hielp de onderzoekscommissie.
Met diezelfde regels in de hand kwam die in de richting van de commissie met interpretaties die leidden tot wat de commissie duidt als een 'genormaliseerde balans en solvabiliteit'. De verschillen zitten in een drietal hoofdpunten: al dan niet opnemen van een vordering, de consolidatiekring en het al dan niet activeren van investeringen. In onderstaande tabel benoem ik enige verschillen.
Goedgekeurde cijfers
Genormaliseerde cijfers
Algemene reserve/vermogen
2006
18.674
-/- 8.691
2007
21.534
-/- 5.533
2008
21.880
-/- 2.383
2009
21.800
261
2010
30.928
832
2011
10.526
-/- 5.303
Resultaat
2006
-/- 229
-/- 27.594
2007
2.860
3.158
2008
3.264
2.895
2009
-/- 80
1.414
2010
1.700
3.493
2011
-/- 20.402
-/- 6.432
Solvabiliteit (EV/TV)
2006
19,9%
-/- 9,8%
2007
19,6%
-/- 5,3%
2008
16,1%
-/- 2,3%
2009
15,0%
0,3%
2010
12,6%
0,8%
2011
4,6%
-/- 5,1%
Marcel Wintels mocht puinruimen bij Amarantis. Hij verhaalde vandaag over wat hij aantrof: 'Een stuurloze en zieke organisatie in grote financiële nood. In het voortbestaan bedreigd. Met hoge schulden en nauwelijks enig vermogen. Zeker toen bleek dat de waarde van gebouwen en ict vele miljoenen minder was dan in de boekhouding stond. Overigens, bij het inlezen was me al direct helder dat de financiële problematiek veel groter was dan uit de boekhouding op het eerste gezicht was op te maken. Ik zag hoe met cijfers ‘gestuurd' werd. Dit blijkt ook duidelijk uit het onderzoeksrapport.'
Heldere taal. Zo ook zijn volgende quote: 'Toezichthouders waren er te over: de Raad van Toezicht, de inspectie, de financier, de accountant, de auditcommissie, OCW, de medezeggenschap, de ondernemingsraad. Maar niemand doorgrondde alle problematiek, als die al te overzien was en getoond werd. Iedereen zat erbij, keek ernaar, lette vooral op het 'eigen straatje' en ondertussen ging het jaar in jaar uit steeds slechter.'
Zowel de onderzoekscommissie als Wintels spreken duidelijke taal. Hetgeen bij mij weer eens de vraag oproept: waarom doet een controlerend accountant dat niet als het erom gaat? Bij DSB, Econcern, Van der Moolen, Vestia. Ach ja, u kent die lijstjes wel.
En waarom kan een accountant die een bijzondere opdracht uitvoert - zoals in dit geval Ernst & Young - de vinger opeens wel op de zere plekken leggen? Wie kan dat aan het maatschappelijk verkeer uitleggen?
Dit alles heeft niets te maken met de verwachtingskloof. Wel met de vijf-en-een-halfjes cultuur van ons controleberoep. Een beroep dat is getrapt in de valkuil van angst, alsmede een gebrek aan durf. Moed of lef om in te grijpen als het er echt om gaat.
Een goede accountant (of toezichthouder) is een persoon die naast het hebben van vrienden ook bereid is om vijanden te maken. Op basis van feiten en inzicht. Op basis van het kennen van diens plaats binnen het stelsel van corporate governance. Op basis van ambacht en vakmanschap. Op basis van erkenning van de maatschappelijke functie die ons beroep bij de gratie van de wetgever heeft gekregen. Een wetgever die dezer dagen voor ons beslist over de contouren voor ons vak.
Bij uw eerste reactie op deze site vragen wij om een bevestiging.
Er is een bevestigingsmail naar het door u opgegeven e-mailadres gestuurd.
marlon
Beste Marcel, Alleereerst nog (last but not least) complimenten voor je radio-optreden onlangs op radio 1. Inderdaad een schitterend volledige rapportage waarin de volgende passages boekdelen spreken, tav de overheden; P100 "De vraag die nu voorligt is hoe het zo kan zijn dat de Minister en de Inspectie drie jaar lang geïntensiveerd toezicht hebben gehouden op Amarantis, om vervolgens uiteindelijk in 2012 alsnog relatief verrast te moeten constateren dat de organisatie financieel op instorten stond en zonder externe afwenteling van kosten en risico’s niet meer te redden viel." En ten aanzien van de Accountant; P101 "De vraag is dus niet hoe het stelsel verbeterd kan worden, maar hoe de excessen daar adequaat, tijdig en met voldoende precisie uit gefilterd kunnen worden. Met instandhouding van de eigen verantwoordelijkheid van de instellingen, maar ook met borging van de kwaliteit van onderwijs en de continuïteit van instellingen door de Minister." Raakt (een belangrijk deel van) de kern van de problematiek denk ik? Met vriendelijke groeten, Marlon
Jan Wietsma
Momenteel kom ik iedere week tenminste 2 maal in het ziekenhuis. Ik denk dat we als accountants best nog wel wat van medici kunnen leren. ;)
Arnout van Kempen
AT:Dennis, je vertrouwen in het medische beroep is mooi. Of het gesteund wordt door feiten weet ik niet. Het komt in ieder geval niet overeen met wat ik hoor van medici en hun medewerkers. As je wil ga ik dat gesprek met alle plezier een keer met je aan, maar misschien beter niet in dit toch al erg volle topc+reacties.
Marcel Pheijffer
Zie voor een reflectie op de handelwijze van de accountant in deze kwestie en bij Vestia het NRC-redactioneel op p. 2. En zie dat als de stem van het maatschappelijk verkeer dat zich laat horen....
Adrian Egas
AT: Jan de Rooy Ik ben blij dat je mijn eerdere reactie bevestigt en kan je laatste reactie helemaal bijvallen. Alles wordt keurig benoemt, voor en tegens, etc. Maar dan... Hoe gaan we het in de toekomst beter doen? Hoe voorkomen we eerder gemaakte fouten? Welke richting moet we op? DAAR moeten we antwoorden op zien te krijgen. Hopelijk dat er morgen bij het Toon!-debat in Rotterdam enige indicaties daarvoor worden aangegeven.
Jan de Rooy
De enorme aantallen reacties op het stuk van Marcel laten zien dat het onderwerp leeft. Maar helaas wordt ook duidelijk hoe lastig het is om op een dergelijke wijze echt verder te komen. De discussie springt heen en weer en gaat van ‘alles weer fout’ in de accountancy naar ‘terug naar de overheidsaccountants en dito inkomen’. We klagen collectief dat er uiteindelijk niets gebeurt, maar we bieden geen, of in ieder geval nauwelijks gefundeerde, richtingen aan waar het naar toe zou moeten. Jan Wietsma stelt een onderzoek en een bijeenkomst voor. Ik steun dat, maar wijs wel op het volgende. Wil je dat goed doen, dan zou dit wel ‘van binnenuit’ moeten gebeuren. De individuele partners van vooral de ‘big four’ zouden dan, absoluut zonder gevaar van repercussies, eerlijk en openhartig moeten kunnen zijn over hun afwegingen, hun indrukken, hun keuzes, de mensen om hen heen en alles wat daar zo bij hoort. Alleen vanuit een dergelijk inzicht kom je verder. En ik vraag me af hoe sterk de druk moet worden om zo ver te komen. Duidelijk is wel dat als wij, het vak, het niet zelf oppakken wordt het voor ons gedaan. Waarschijnlijk op basis van verkeerde indices wordt ons dan weer meer en waarschijnlijk verkeerde regelgeving opgelegd en komen we weer niet verder!
Willem D. Okkerse MBA - CEO OK-Rating Institute
AT:Dennis Op de accountantsdag van 21.11 jl heb ik reeds antwoord gegeven op die vragen. In Nederland is ca. 300 miljoen Euro aan accountancy-fee betrokken bij fraudezaken en daarenboven ca. 900 miljoen Euro aan accountancy-fee bij faillissementen. M.a.w. ca. 5% en ca. 15%.
Dennis Doornbos
AT:Arnout "Ter relativering: als operatiekamers gerund zouden worden als een controleopdracht, zouden er heel wat minder medische ongelukken zijn" Dat lijkt mij een nogal ongelukkige uitspraak en een vergelijking die niet op zijn plaats is. Ik geloof dat medische missers een stuk sneller boven water komen drijven. Dat is bij een controleopdracht niet zo, we lezen en horen alleen de grote vissen in de pers. En niemand die mij kan vertellen hoe vaak er nu terecht een goedkeurende verklaring wordt afgegeven........wellicht is er een onderzoek waarin duidelijk wordt hoe vaak er een goedkeurende verklaring wordt verstrekt in het jaar voor faillissement...dat geeft wellicht een indicatie (of gaat dat te pijnlijk worden...). Ook richting het medisch beroep een redelijk misplaatste vergelijking volgens mij. Geloof trouwens dat de verantwoordelijk specialist altijd aanwezig is in de operatiekamer. Is dat ook het geval bij een controleopdracht, is de verantwoordelijk partner daar altijd aanwezig......of is deze ook op weg om de volgende opdracht te scoren.....
Arnout van Kempen
De accountancy-industrie kan veel leren van de luchtvaartindustrie. Ter relativering: als operatiekamers gerund zouden worden als een controleopdracht, zouden er heel wat minder medische ongelukken zijn. Er valt veel te leren en dat moet benoemd worden, en ook gedaan worden. Dit beroep moet tegelijk ook erkennen wat goed gaat, daar trots op zijn, dat uitdragen en daar op voort bouwen.
Jan Wietsma
Ik neem aan dat de NBA in 2013 wel een bijeenkomst gaat organiseren rondom dit thema. Daarnaast zou het natuurlijk mooi zijn als Nyenrode of een andere Universiteit waar men accountancy als wetenschappelijk vak doceert nader onderzoek gaat doen naar de oorzaak van een zaak als Amarantis. Ik heb ooit een piloot horen zeggen op een bijeenkomst als piloten zouden acteren als accountants dan zou er nooit een vliegtuig veilig landen. Het zou te denken moeten geven.
marlon
Beste Marcel, Schitterende blog, legt de vinger op de zere plek. Aan de contra-kritische reactie van Jan de Rooy te zien gaat de discussie de goede kant op. Met in het achterhoofd dat kritiek geven en moddergooien met de wijsheid van gisteren achteraf makkelijk is. Wanneer de organisatie/directie per se op de rand van de snede wil acteren; op deze genoemde problematiek geeft geen opleiding een standaard voorgedefinieerd antwoord. Wanneer zegt de Accountant; tot hier en niet verder? Verhaal lijkt een muisje met een staar(tje)? Met vriendelijke groeten, Marlon
Paul Weustink
Beste Marcel, grappig dat je hier beschrijft dat een ander accountantskantoor, in dit geval Ernst & Young, hier wel de vinger op de zere plek weet te leggen. En dat juist Ernst & Young in andere cases als openbaar accountant dit juist weer niet kon of deed! Het is kennelijk ook afhankelijk van de opdracht (soort) of men wel of niet zaken weet te benoemen. En juist de opdracht als openbaar accountant zou dit wel moeten doen, daar is het maatschappelijk verkeer bij gebaat. De kans is groot dat juist de bijzondere opdracht beter wordt betaald dan de wettelijke controle. De kwestie over de salarissen is naar mijn mening ook niet relevant. Wederom wordt door één van de big four de accountants weer geen dienst bewezen. Om nu te zeggen dat de wetgever de juiste instantie is om over ons vak te beslissen is ook niet correct, immers zoals je aangeeft waren er ook diverse overheidsinstanties bij Marantis betrokken, die erbij stonden en er naar keken.
Jan Bouwens
Beste Dennis, Je stelt wel heel veel vragen. Ik denk dat je meer vertrouwen hebt in wat de overheid vermag dan ik heb. Ik wil je er in dit verband op attent maken dat inde USA de bankencrisis voor ene belangrijk deel is toe te schrijven aan het feit dat de overheid met ingang van 1992 ALLE hypotheken van mensen met een midden- tot laag inkomen garandeerde. Daar is een dynamiek mee opgeroepen die in 2007/2008 is geëxplodeerd in kredietonwaardigheid. Ik zal aan Tom vragen dit stuk op de site te zetten. Niet de bankmanagers maar de overheid stond aan de wieg van de crisis. De bankmanagers hebben hooguit naïef gehandeld omdat ze mensen de overheidssteun hen altijd zou redden. En ja ze waren inhalig, gesteund door de overheid. Ook wij redden banken! Als je alle activiteiten het beste in een organisatie zou kunnen organiseren, dan hadden de accountantskantoren dat reeds lang gedaan. Immers doen waren ze daar in hun streven naar surplus op uitgekomen. We zien hiervan maar weinig voorbeelden. Juist concurrentie houdt de innovatie op gang. Je zegt ook dat kantoren de activiteiten verrichten omdat ze willen verdienen aan advies. Ik heb daar een vrij grote verhandeling over geschreven aan de tweede/eerste kamer. Er is weinig bewijs voor de these dat advies geven verkeerd zou zijn. Tot slot het inkomen van een persoon moet afhankelijk zijn van zijn bijdrage. Ik heb geen standaar voor een partner-accountant.
Dennis Doornbos
AT:Jan Dit is nou de tweede keer volgens mij dat ik een verwijzing lees naar een onderzoek uit begin jaren 80.......de wereld is veranderd, compleet anders... Laten we het eens in het licht van artsen plaatsen. Artsen, we rollen over straat over wat ze nou wel niet mogen verdienen. Wel of geen vrije markt, ik lees dat de politiek €200,000 genoeg vindt. Artsen, als we het hebben over vertrouwen..... Dan even terug naar de accountant, een accountant voert een wettelijk, lees dat aub nog een keer, een wettelijk verplichte taak uit. En dan vinden wij 4-5 ton prima.....????? Ik begrijp het allemaal niet en roept bij mij de volgende vragen op: - wat mag een wettelijk verplichte taak nu eigenlijk kosten? - waarom heeft ieder kantoor weer zijn eigen specialist woningbouw (in deze casus), waarom niet 1 instantie die dit kan beoordelen - waarom moeten we allemaal "risk management" afdelingen opzetten bij ieder kantoor om ervoor te zorgen dat die onafhankelijk geregeld is.....omdat we allemaal ook op advies flink willen verdienen, wel zo makkelijk als je toch bij je klant zit Al die kosten bij elkaar afgezet tegen de kwaliteit, is dat het nu allemaal waard? En is dan een verwijzing naar een onderzoek uit de jaren 80 nog relevant. Impliciet zeg jij volgens mij dat als je iemand maar genoeg betaald hij ook beter werk zal leveren.....dat gaat er bij mij niet in, mag ik verwijzen naar een meer recent voorbeeld....de bankensector... Even terug naar de artsen, ik heb zo'n vermoeden dat als ik een arts meer betaal hij niet beter werk zal verrichten. Als hij faalt zal hij hiervoor worden gestraft, zijn reputatie is weg. Ook dat is in onze beroepsgroep een beetje een wassen neus wat mij betreft. Doorhalingen van 1 maand, nou nou, het moet niet gekker worden... Nee, sorry Jan, ik vermoed dat voor bepaalde sectoren als zorg, woningbouw en andere OOB's een ECHT ONAFHANKELIJKE instantie een prima controle zou kunnen verrichten. Zonder commerciële belangen, gewoon kritisch zonder te hoeven na te denken over je bankrekening...... Ik denk dat het voorbeeld uit de jaren '80 achterhaald is door de werkelijkheid. Rest mij om iedereen een fijn weekend te wensen.
Jan Bouwens
AT:Dennis Tja, in de jaren 80 voerden de accountantsdienst van OCW en een voorloper van PWC de controle uit over de universiteit van Tilburg. Wat me opviel als administrateur was dat de accountantsdienst van OCW a) twee jaar achterliep met de uitvoering van werkzaamheden en b) ze minder problemen aantroffen dan de commerciële accountant. Werkzaamheden die een routineus karakter krijgen, worden door de overheid niet ondersteund omdat ze beleidsmatig oninteressant zijn. Denk maar eens aan woensdag gehaktdag in de Tweede kamer. Interesse is ver te zoeken. Dit soort onderdelen neemt dan ook als snel een lethargische toestand aan. En heeft in toenemende mate moeite goede mensen te vinden. De inspectie onderwijs en de rekenkamer presteren beter omdat zij steeds nieuwe onderzoeken starten waarmee ze beleid weten te voeden en waarmee ze de pers halen. Men zou zich twee keer moeten bedenken alvorens men de commerciële accountant in de ban doet.
Dennis Doornbos
Ik heb eigenlijk een hele simpele vraag: "Zouden de uitkomsten van deze controle anders zijn geweest als bijvoorbeeld een Rekenkamer deze opdracht had uitgevoerd?" Mijn gevoel zegt dat het dan wel eens anders gelopen zou kunnen zijn, geen afhankelijkheid van beloning, geen binding met bestuur, gewoon afgaan op de feiten en dus vrij simpel een rechte rug kunnen tonen en hard kunnen oordelen.....zonder bang te zijn dat je je klant verlies, en dus je inkomen..... Een simpele vraag, een simpel antwoord en dus een "......." oplossing????????
Jan de Rooy
Dank voor je reactie Marcel. Voor de goede orde het gaat ook mij er absoluut niet om welk kantoor het betreft. Wat ik wel wil aangeven is, hoe moeilijk het is om je aan de collectieve waan van de dag, de tijdsgeest van dat moment te onttrekken. Ook voor een accountant. Hoe krijgen we onze opinie geobjectiveerd en dat al helemaal als we echt weer terug zouden willen naar een persoonlijke professional judgement. Onze opvattingen veranderen namelijk ook in de tijd. Ik denk bijvoorbeeld dat door vele accountants nog steeds gesteld wordt: als het qua presentatie mag, dan kunnen wij (de accountants) een dergelijke jaarrekening (Amarantis voldeed aan de regels lees ik) eigenlijk niet tegenhouden. Het accountantsoordeel was en is dat waarschijnlijk nog, uiteindelijk meer een ‘legal proof’ oordeel. Was er genoeg gedaan, opdat aangenomen mocht worden dat dit (wetenschappelijk gezien) voldoende zou zijn om materiële fouten op te sporen (regelgeving) en was de presentatie van de posten conform de wetgeving. Als je meer wilt, omdat een dergelijke opvatting keer op keer bewijst geen soelaas te bieden, dan moet je in mijn ogen ook een controle anders insteken. Dan moet je ook een, liefst gefundeerd, beeld hebben over waar de organisatie heen koerst en hoe ze dat denken te gaan doen. Ik ben benieuwd naar je volgende stuk over Amarantis. Ga het rapport lezen.
Marcel Pheijffer
Prima discussie. Brengt ons verder in waar het om gaat. Dat geldt zeker ook voor Jan de Rooy. Natuurlijk moet je een tegengeluid laten horen! En als ik onzin zou verkondigen dan moet dat ook gezegd worden. Geen enkel probleem dus. Hetgeen niet wil zeggen dat ik de door Jan de Rooy beschreven lijn deel. Met name niet de volgende passage: 'En dan kom je als accountant langs. Niet te veel want dat past niet in je budget. De trein is in volle vaart, meestal heeft het bestuur nauwelijks tijd voor je. De financiële experts leggen je uit hoe er is gewaardeerd en waarom dat zo is aangepakt, in overleg met het bestuur. En dan bekruipt de accountant (er van uitgaande dat hij goed in zijn vak staat) het gevoel van: wat gebeurt hier? Als je het anders bekijkt is het vermogen negatief en eigenlijk is de administratie een puinbak na alle fusies. Gaan ze hun plannen realiseren? Zullen de effecten van de plannen uitkomen? Vorig jaar was het misschien nog wel slechter en toen hebben we het toch ook door laten gaan. ' De tweede zin over het budget en de laatste zijn mij een doorn in het oog. Daar wordet beschreven hoe het er in de praktijk (soms/regelmatig/vaak/bijna altijd, afhankelijk van Uw perceptie) aan toe gaat. Dat accepteren en optreden als een onmogelijkheid aannemen is de kern van ons falen. Wederom spreek ik over 'ons', want het gaat mij helemaal niet om de specifieke kwestie of Deloitte. Het gaat mij om een beroepshouding die steviger moet. Ik meen dat de NBA dit ook beoogde met het plan van aanpak en de PKI-cursus. De beroepsorganisatie die maar stil blijft in deze discussie die qua thematiek alle beroepsgenoten aangaat, zou dat overigens kunnen bevestigen. Ik zou graag beroepsbreed de discussie aangaan op basis van de punten en vragen die Hans Dijkstra opwerpt (en in zijn boek al eerder opgeworpen heeft). En terwijl ik het schrijf, realiseer ik me dat ik dat laatste niet tussen haken behoor te schrijven. Want waarom is er telkens weer een incident nodig om goedbedoelde signalen van beroepsgenoten af te stoffen? Waarom worden die signalen niet breder opgepikt en serieus genomen? Of gaan TUACC en de NBA dit volgende week doen in het 'Toon aan de top' debat? En was dat debat er eigenlijk wel geweest zonder Pieter de Kok? Ik zal kijken of ik in een volgend blog de kwestie Amarantis in het licht van de discussie nog wat kan verdiepen. Mede omdat ik de indruk heb dat de meeste reacties zijn gericht op hetgeen ik heb voorgehouden en niet berusten op lezing van de onderliggende stukken. Dat laatste doen zou de discussie in meerdere opzichten een verdieping geven en tot objectiveringen kunnen leiden.
Hans Hoekstra
AT:Hans Dijkstra: yes, terechte vragen die je daar aan de orde stelt. Daar moeten we wat mee.
Jan de Rooy
Toen ik jouw artikel las Marcel dacht ik: inderdaad, dit voorbeeld raakt precies de kern van ons falen als accountants. Ik was van plan daar wat nuancerende opmerkingen bij te plaatsen omdat ik uit ervaring weet hoe complex dergelijke situaties kunnen liggen. Toen ik echter alle reacties las, die op dit platvorm vrijwel allemaal de strekking hadden dat er volkomen gefaald was door de accountant, dacht ik: ik schrijf maar geen reactie. Ik doe datgene waartoe heel veel mensen geneigd zijn; lekker meezwemmen. Uiteindelijk toch maar besloten om rechte rug te tonen. In principe zeg jij: accountant, je hebt een klant gehad die zich presenteerde met cijfers die weliswaar aan de verslaggevingsregels voldeden, maar je had toch een rechte rug moeten tonen en de flatterende presentatie van de directie niet mogen accepteren. Omdat een accountant nu eenmaal weinig middelen heeft om een dergelijke mening echt hard weer te geven ga ik als uiting van die mening uit van iets als een afkeuring of een voorwaardelijke verklaring en niet van wat opmerkingen in een managementletter die vervolgens in de smurrie verdwijnt. Ik heb het rapport niet gelezen dus ik weet dat niet. Maar dat maakt niet uit denk ik. Maar stel je dat nu eens in de praktijk voor. Het is 2007, de onderwijsmoloch heeft grootse plannen, er is van alles samengevoegd. Bert Molenkamp is een zware bestuurder in de sector, omringd door jaknikkers en/of afhankelijken. Bovenin de organisatie staan alle neuzen dezelfde kant op en de kritische geluiden onderin ‘horen nu eenmaal bij het proces’. Daar moeten ze even doorheen wordt er dan gezegd, over enige jaren zal wel blijken dat ze helemaal ongelijk hebben met hun detailkritiek. Toezichthouders en andere betrokkenen gaan mee in die visie. Nederland is op dat moment in de waan van groei en van groot en machtig. Meer reclame, meer professioneel, etc. De cijfers worden opgesteld door de experts in de specifieke en complexe onderwijsverslaggeving van Amarantis. Zij maken de keuzes of het zo kan en mag, dit in afstemming met de hoogste baas. En dan kom je als accountant langs. Niet te veel want dat past niet in je budget. De trein is in volle vaart, meestal heeft het bestuur nauwelijks tijd voor je. De financiële experts leggen je uit hoe er is gewaardeerd en waarom dat zo is aangepakt, in overleg met het bestuur. En dan bekruipt de accountant (er van uitgaande dat hij goed in zijn vak staat) het gevoel van: wat gebeurt hier? Als je het anders bekijkt is het vermogen negatief en eigenlijk is de administratie een puinbak na alle fusies. Gaan ze hun plannen realiseren? Zullen de effecten van de plannen uitkomen? Vorig jaar was het misschien nog wel slechter en toen hebben we het toch ook door laten gaan. De echte accountant, zoals degenen die reageerden die omschreven en zoals jij hem wil zien Marcel, steekt dan dus al een spaak in het wiel. Een dodelijke knalharde managementletter, een afkeurende verklaring, beide in kopie naar het ministerie. Zoiets denk ik. Het einde voor het bestuur, het einde van de plannen en waarschijnlijk ook het einde van de organisatie in haar huidige vorm. Als je zoiets met je vaktechnische mensen bespreekt weten die feilloos te vertellen wat wel en niet mag. En dit mocht dus. Je directe collega’s weten het ook niet, eigenlijk zijn ze jaloers op een ieder die een bekende grote organisatie mag controleren. In dergelijke nijpende gevallen ben je dus eigenlijk aan het koffiedik kijken. Gaat het goedkomen of haal ik de stekker eruit, met alle gevolgen van dien, mogelijk ook financiële. Maar is het onderzoek waarop je dat oordeel baseert wel voldoende en voldoende gericht op een dergelijk oordeel. In hoeveel gevallen is het uiteindelijk wel goed gekomen en zijn ook daardoor hoge maatschappelijke kosten voorkomen? Net als die waren voorkomen als er bij Amarantis wel tijdig was ingegrepen. Een ding is zeker. Naar het gezichtspunt van het huidige tijdsgewricht is er collectief veel fout gegaan in onze samenleving en de markten, die die opinie reflecteren, zorgen er wel voor dat zich dat nu overal ook openbaart. Ik denk daarom dat we moeten discussiëren over dat voorspellen door de accountant en wat dat betekent voor zijn werkzaamheden.
Jan Weezenberg
AT:Jan Wietsma - 6-12-2012 0:10:33 Geachte Heer Wietsma, U schrijft: "Ik denk dat Amarantis opnieuw laat zien dat een grondige heroriëntatie op het beroep van de accountant noodzakelijk is. " Helemaal mee eens, maar we kunnen met een 80 - 20 aanpak beginnen. En wel met een snelle, doch grondige heroriëntatie op de informatieve waarde van het jaarverslag. Redenerend vanuit de primaire functie (verantwoordingsdocument n.a.v. de scheiding van eigendom en uitvoering, en met de balans als voorbeeld): *De getoonde bezittingen zijn niet minder waard dan de getoonde bedragen *Er zijn geen andere verplichtingen/schulden dan de getoonde bedragen *De af te leiden kengetallen zijn niet gemanipuleerd (o.a. door balansverkorting en off balance trucs). Voor de meeste gebruikers van het jaarverslag (werknemers, leveranciers, relevante partners in de samenleving en zelfs financiers) dekt dit 80 % van de informatie-behoefte af als belangrijke indicator voor continuiteit en financiele degelijkheid. Voor meer informatie zijn er meer dan voldoende bronnen, elk specifiek voor de gebruikersgroep (CBS, company research en special reports, melding verzekerde waarden) Als voor de wet een (onbetrouwbaar) IFRS/Fair value verhaal bij moet, demonstreerd dan de aansluiting tussen het betrouwbare jaarverslag en de andere fratsen op dezelfde onderkoelde manier als fiscale cijfers worden afgeleid van de bedrijfseconomisch verantwoorde informatie. Met Marc van Hilvoorde ben ik benieuwd naar een onderbouwde betere opvatting van de zijde van de door Marc genoemde hoogleraren, de vaktechniek-clubs en zelfs de RJ (Pieter Veuger c.s.) Met vriendelijke groet, Jan Weezenberg
Hans Dijkstra
Ondanks dat ik diverse beelden in de discussie (die we hier vanuit accountantsperspectief voeren) wel herken, blijf ik wel met een paar vragen zitten. De commissie concludeert (vat ik maar even samen) dat de RvT volledig disfunctioneeerde: 5 jaar op zoek naar de eigen rol, geen opvolging op gemaakte afspraken, zag niet de urgentie van problemen en faalde in de werkgeversrol. Vervolgens wordt de accountant dan verweten de natuurlijke adviesfunctie niet goed te hebben ingevuld richting het gedrag van de RvB. Ik betwijfel of je als accountant - in de setting die we nu kennen - die rol kan invullen bij een organisatie met een niet functionerende RvC/RvT. Daarom ook mijn stelling dat geen lieve moeder of boze AFM ons gaat redden van niet functionerende opdrachtgevers (nl. de RvC/RvT). Dan kom je op de vraag of je als accountant kan/wil/mag blijven functioneren bij een organisatie die zo functioneert als in deze casus beschreven: falend bestuur en zwak toezicht. Want, naar aanleiding van het persbericht, waar had de accountant scherper moeten formuleren om belanghebbenden te informeren. Dat kan alleen in de verklaring. Alle andere mogelijkheden gaan tot de RvT/RvC Als je door de rapportages heen wappert komt wel een andere vraag naar voren, en dat is het punt van de interne beheersing. De onderzoekscommissie werpt in het persbericht niet voor niets de vraag op naar de beheersbaarheid van organisaties zoals deze. Je zou verwachten - met de kennis van nu - dat dat prominent terugkomt in de Management letter. En als je daar dan de recapitulaties van leest zie je het even in het begin, maar vanaf 2009 al niet meer. Ik vind dat zelf een lastig punt in combinatie met de vorige opmerking. Wat is het moment waarop je als accountant tot de conclusie komt dat je niet meer kan functioneren bij een situatie van falend bestuur en zwak toezicht? Wellicht moeten we eens het debat aan gaan over het teruggeven van de opdracht, en dat er gradaties bestaan in de mate waarin je als accountant dat moet rapporteren (aan NBA?). In deze casus is het achteraf wel te zeggen. Hier is het fout gegaan. Maar het is natuurlijk vaak erg ingewikkeld om het moment te bepalen waarop je in je rol van controlerend accountant van een organisatie die zich aan de verslaggevingsregels houdt, te zeggen: tot hiertoe en niet verder. Juist omdat je in die situaties vaak weet dat je opvolger ook weer drie tot vijf jaar in dat proces komt voordat die tot dezelfde conclusie komt. Als we van mening zijn dat de rol die Marcel bedoelt door accountants moet worden opgepakt (en ik ben er voor), dan moeten wij denk ik zo spoedig mogelijk afspreken dat er een escalatiemogelijkheid komt waarin je als accountant vrijwillig vertrekt bij een organisatie vanwege falend bestuur en toezicht (dus los van fraude, etc), en dat je opvolger vanaf de eerste dag op de hoogte is van die situatie. Naast de preventieve werking van deze maatregel geeft dit de opvolger de kans om echt bij te dragen aan een verandering. Zoiets kan je omgeven met allerlei waarborgen zoals consultatie, etc. Maar ik vraag me af wat er zou zijn gebeurt als de accountant zou zijn vertrokken in 2009(bijvoorbeeld door de fee te verdrievoudigen) en vervolgens was er een ander ingestapt. Zou het dan anders zijn gelopen? Wellicht dat de NBA in het vervolg op het toon-rapport dit een vervolg kan geven en de handschoen kan oppakken door de praktijk te steunen met middelen om op te treden als die 'toon' (lees: gedrag van bestuur) niet goed is.
Hans Hoekstra
AT: Marcel. Dat ik ook andere partijen in de bschouwing mee neem wordt of is niet ingegeven door eigen straat schoon vegen. Wij moeten ons als beroepsgroep realiseren dat we onderdeel zijn van een groter geheel en daarin meedraaien en een rol vervullen. Dat is dan niet alleen de rol van controlerend accountant, maar ook die van adviseur. Zoals deze casus laat zien. Het rapport heeft daar een paar hele aardige zinnen aan dat grotere geheel geweid overigens. Laten we als beroepsgroep uit deze casussen leren en de aansluiting zoeken bij de omgeving: wat die van ons wil en verwacht, en wij duidelijk maken wat we kunnen waarmaken en waar we voor staan. En om Arnout aan te halen: we zijn een leverancier van vertrouwen. Laten we dat ook blijven, want wie komt er anders voor in de plaats?
Marcel Pheijffer
Mooie reactie Wolfgang. Goed ook een geluid vanuit de kantoren te horen (waarbij ik jou overigens schaar onder de vrije denkers en niet onder het Accounting Establishment). Mooi ook de verschillende invalshoeken en nuances. Veelvan wat je zegt begrijp ik. Maar het betreft wel een blik vanuit het beroep zelve. Ik kijk altijd meer vanuit de kant van onze wettelijke opdrachtgever. De essentie van die blik werd vorige week weergegeven in een redactioneel commentaar in het FD (en werd gisteren ook verwoord door een VVD(!)-Kamerlid, zie daarvoor het FD van heden), namelijk: 'Naarmate de discussie langer duurt, wordt duidelijker dat de huidige werkzaamheden van de accountant steeds slechter aansluiten op wat de gebruikers van het jaarverslag eigenlijk willen. De accountant controleert hoofdzakelijk de financiele informatie en blikt terug. Beleggers zijn meer geinteresseerd in de strategie en de risico's en willen vooruit blikken. Maar ook de financiele controle zelf laat te wensen over. Accountants werken met een indrukwekkend handboek vol regels en standaarden, maar zoiets essentieels als de kwaliteit van de winst neemt daarbinnen slechts een paragraaf in. Kortom, de controle richt zich te veel op de regels en de vinkjes en te weinig op de substantie.' Indien we van de casus Amarantis abstraheren en vorenstaand citaat als uitgangspunt nemen, dan blijven we bij de kern maar wordt het voor sommigen makkelijker om te spreken. Wat onverlet laat dat casuistiek vaak juist wel erg sprekend en illustratief is...... Happy to discuss!
Wolfgang Paardekooper
Wat een prachtige verzameling aan reacties, met een enorme diversiteit. En dat alleen al is een punt van aandacht. Blijkbaar zijn er vele invalshoeken die tot andere of meer of minder genuanceerde conclusies leiden. En hierbij heeft niemand de waarheid in pacht. Het betreffen allen meningen die op de een of andere manier een bijdrage zouden moeten leveren aan onze eigen kritische houding. Ik ben niet op de hoogte van de details rondom deze casus anders dan in pers en deze reacties gemeld. Het gaat me ook niet om deze casus maar wel om de algemene inhoud van de discussie. Het is een feit dat velen achteraf veel gemakkelijker kunnen analyseren wat er beter had gemoeten, zeker als de problemen bekend zijn en er specifiek onderzoek naar gedaan wordt. De conclusie dat dat eigenlijk niet uit te leggen is deel ik dan ook niet. Het beoordelen van vergelijkbare informatie met meer kennis achteraf zal bijna altijd leiden tot andere conclusies. Het is namelijk een gegeven dat feiten en gegevens pas informatie worden op het moment dat ze in perspectief geïnterpreteerd kunnen worden. Overigens zien we dat ook in andere beroepsgroepen en situaties terug. Daarbij zie ik een sterke maatschappelijke ontwikkeling waarbij wij allen in een steeds meer juridiscerende wereld leven, en we elkaar terugdringen in regelgeving, toezichthouden op de naleving daarvan, en het creëren van schijnzekerheid. Een verregaand gebrek aan vertrouwen in alles, maar met name elkaar draagt bij aan een omgeving waarin 'form over substance' gaat en de formele compliance van steeds groter belang wordt, overigens op een veel breder vlak dan accountancy Hierbij ontvouwt zich een wereld waarbij vaker en meer langs de randen van wet- en regelgeving wordt gelopen. Niet meer de hang naar het voldoen aan datgene wat we bedoeld hebben en hoe we dat interpreteren maar het voldoen aan de formele regels (checklistcultuur) staat voorop. De vraag is dan ook of binnen deze maatschappij het werkelijk zo is dat alle stakeholders (en niet alleen de achteraf benadeelden) werkelijk wensen dat de accountant, naast de check op voldoen aan de wet- en regelgeving, ook op basis van de eigen kritische interpretatie een mening vormt en daarnaar handelt. Door de wijze van intensivering van gedetailleerde regelgeving en toezichthouden daarop ontstaat meer en meer een omgeving waar het belang van voldoen aan de regelgeving de boventoon voert ten opzichte van de inhoudelijke interpretatie. Ook de recente discussies en casuïstiek zal weer tot verdere aanscherping van de regelgeving en het toezichthouden op de betreffende onderwerpen leiden. Ik betwijfel of dat de kwaliteit in de toekomst zal verbeteren. Als we willen dat wij accountants de ruimte nemen om onze eigen professionele mening te vormen en daarop onze conclusies te baseren dan zullen we deze ruimte ook moeten creëren, en opeisen. Een duidelijk standpunt innemen als het gaat om de eigen beoordeling, soms ook los van de exacte regelgeving en formele standaarden. Lef hebben om een eigen weg te gaan, af te wijken van hetgeen standaard wordt verwacht en de discussie willen aangaan over de eigen interpretatie, uiteraard binnen de regelgeving. En natuurlijk ben ik van mening dat iedere accountant dat nu al voor zichzelf zou moeten doen en kan doen. Maar ook in deze discussie kunnen we onze ogen niet sluiten voor de effecten van een juridiscerende omgeving. Als accountants 'afgerekend' worden op compliance aan standaarden en regelgeving dan reageren ze net als ieder ander mens en zal compliance de focus krijgen boven de juist zo gewenste eigen mening van deze vakman / -vrouw. En dan moeten we ook niet gek opkijken dat men de stelling inneemt dat alles volgens de regels is gegaan. Ik zou er dan ook voor willen pleiten om de balans terug te brengen tussen compliance en "gewoon" gezond en kritisch nadenken ene en eigen mening vormen. Maar het is te makkelijk om een enorme focus op de een aan te brengen en te verwachten dat het ander evenzeer aandacht krijgt. Het woord balans zegt het al. Ik vrees echter dat de beroepsgroep hiervoor een breder draagvlak nodig heeft dan alleen binnen de eigen gelederen. Hopelijk een discussie die nog verder gevoerd kan worden, binnen en buiten het spectrum van onze beroepsgroep.
Jan Wietsma
Het onderwerp houdt de gemoederen in ieder geval bezig, dat is deels een goede zaak. Wat ik mis is een bijdrage in het debat van de bestuurders en hoofden vaktechniek van accountantskantoren. Daarnaast gaf Dan Ariely vandaag in het NRC aan: "Accountancy is een vreemd beroep, met al die flexibele regels. Maar flexibiliteit opent de deur naar feilbaarheid." Ik denk dat Amarantis opnieuw laat zien dat een grondige heroriëntatie op het beroep van de accountant noodzakelijk is.
Marc van Hilvoorde
Een woordvoerder van Deloitte zegt dat het kantoor de controle van Amarantis „volledig in lijn met wet- en regelgeving heeft verricht”. Deze casus roept wat mij betreft ook vragen op over de kwaliteit van de verslaggeving, namelijk het kader van de regelgeving. Ik ben benieuwd hoe de hoogleraren Verslaggeving aankijken tegen het tabelletje van Marcel.
Jan Weezenberg
Geachte Redactie, geachte Arnout van Kempen Citaat uit het rapport van de commissie: 'Echter de commissie vindt wel dat de instellingsaccountant kritischer had moeten zijn in zijn natuurlijke adviesfunctie om het gedrag van het College van Amarantis bij te sturen. Dat is niet gebeurd ten aanzien van het feit dat het College van Bestuur in de jaarrekening de maximale ruimte heeft moeten gebruiken om een SOLVABILITEIT TE PRESENTEREN DIE VOLDEED AAN HET GEWENSTE NIVEAU ".. Mooie regels over verslaggeving leverden de - door Arnout geciteerde - meest wilde systemen (die helaas geen betrouwbaar beeld leverden) in plaats van een simpel systeem zonder cosmetische behandeling waarmee duidelijki getoond werd hoe slecht het ging. Dat was dan ook een zinnig verantwoordingsdocument geweest en dan hadden de toezichthouders de incompetentie al een jaar of zes eerder "ontdekt ". Met vriendelijke groet, Jan Weezenberg
Marcel Pheijffer
Ook de VVD-woordvoerder velt een stevig oordeel over de rol van de accountant (zie het slot van deze reactie, afkomstig van NU-zakelijk). Hetgeen van niet onbelangrijke betekenis is in het kader van het politieke debat over ons vak. Tijd dus voor het Accounting Establishment zich nu - na alle reacties - ook eens in de discussie te mengen: doen we het goed als we louter de regels volgen? Moeten we meer van de ruimte die we nu reeds hebben benutten? Moeten we meer ruimte krijgen door nieuwe regels? Kortom: wat is heden Uw toon aan de top? 'Accountant Amarantis mild beoordeeld' DEN HAAG - Er is mild geoordeeld over de externe accountants die betrokken waren bij de ondergang van onderwijskolos Amarantis. ''Bij de accountant vind ik dat er meer nadruk had moeten zijn op de fouten die zijn gemaakt'', aldus Pieter Duisenberg van de VVD woensdag.
Marcel Pheijffer
AT:Arnout: de spijker op de kop. Jouw laatste regels brengen de discussie weer terug waar deze is gestart: een accountantsberoep (nogmaals het gaat me in casu niet om Deloitte maar om hetgeen wij als beroep teveel blijven uitstralen) dat zegt wij hebben het volledig volgens de regels gedaan en dus is het goed, zet zichzelf buitenspel. Dat het volgens de regels constateerde de onderzoekscommissie ook. Het gaat om hetgeen ze er aan toe voegden.
Gert-Jan Jordaan
Als heel de opleiding en werkcultuur bol staat van voorzichtigheid en zekerheid, hoe dapper ben je dan nog om zekerheid los te laten en iets anders te gaan doen?
Arnout van Kempen
Natuurlijk heeft niet iedereen de luxe om iets anders te gaan doen. Wie in Kameroen geboren is, ergens in een rieten hut waar geen asfalt te vinden is in 500km omtrek, heeft ook niet de luxe te kiezen voor een baan waarin hij zichzelf kan ontplooien en zijn ei kwijt kan. Die moet gewoon werken om het hoofd boven water te houden op iedere manier die zich aandient. Nou geloof ik niet dat veel accountants zelfs maar in de verste verte in die positie zitten, maar natuurlijk zijn er accountants die moeten constateren dat ze in het verkeerde vak zitten en er toch niet uit kunnen. Dat is buitengewoon sneu voor die mensen. Maar eerlijk gezegd: als je accountant bent, en je vindt het niet leuk wat je moet doen, maar je kan ook niks anders doen, dan heb je twee keuzes: 1. Hoop dat je het nog zo lang mogelijk uit houdt. Negeer de tsunami die op je af komt bulderen. Negeer de werkelijkheid, en hou je vingers gekruist, en hoop, bid, of wat je ook maar doet om de werkelijkheid te beïnvloeden, dat je met pensioen mag vóór het gildewerk definitief folklore is geworden. 2. Handen uit de mouwen, tanden op elkaar, en toch maar de slag maken naar maatschappelijk relevant werken. Toen de thuis-weverij ten onder ging waren er ook thuiswevers die vonden dat ze niets anders konden. Sommigen werden dan maar textielarbeider, anderen werden textielondernemer. En een enkeling werd Luddiet. Kansloos, maar het kon je wel het idee geven dat je ten onder ging in "a blaze of glory". Het is niet dat we geen sympathie moeten hebben voor wie de nieuwe tijd een verschrikkelijke, bedreigende, angstwekkende werkelijkheid vindt. In tegendeel. Maar die sympathie mag er niet toe leiden, kan er niet toe leiden, dat we elkaar gaan voorliegen en beweren "ach nee, het valt wel mee" Als ik even wat bombastisch mag zijn, iemand die een vrij verstandige vooruitziende blik had zei ooit zoiets als: leer uit de vergelijking met de vijgenboom. Als de takken uitlopen en de knoppen zacht worden, dan weet je dat de lente er aan komt. Let ook zo op de tekenen des tijds, en weet dat een Vrij Grote Verandering er aan zit te komen. Leuk of niet, voor het accountantsberoep zit een scheiding der geesten er aan te komen. Er is al jaren vaak genoeg voor gewaarschuwd. De waarschuwers zijn genegeerd, weg gehoond, voor azijnzeikers uitgemaakt. Maar het komt er aan. En nog steeds zullen mensen zeggen "ik zag het niet aankomen!" of "Ik kon niet anders!"
Matthijs Pool
AT: Gert-Jan, ik denk juist dat het de 'luxe' is wat accountants ervan weerhoudt om iets anders te gaan doen.
Gert-Jan Jordaan
Niet elke accountant heeft de "luxe" om wat anders te gaan doen.
Pieter de Kok
Ik sluit aan bij Arnout, deel alles wat hij schrijft. Ik voel dezelfde energie van 2 jaar geleden. Het vak is een persoonlijke ambacht, wie dit niet wil begrijpen, zich verschuilt achter (kantoor)regels, geen drive heeft, zijn maatschappelijke relevantie niet begrijpt, moet er gewoon mee stoppen. Dat is ook onderdeel van de Toon! die we nu met elkaar moet uitspreken. Wil je niet, stop er dan gewoon mee en ga wat anders doen.
Jan Bouwens
Management letter Het is van belang hier te benadrukken dat het bestuur het waarderingsstelsel voorstelt aan de accountant. De accountant toetst of dit stelsel past binnen de gangbare regels. De accountant adviseert het waarderingsstelsel aan te passen als hij meent dat het stelsel mogelijk de gebruiker van de informatie op het verkeerde been zet. Het bestuur kan zo'n advies in de wind slaan. Vervolgens controleert hij of de jaarrekening conform het afgesproken stelsel werd opgesteld. Voor zover dan de regels zijn overschreden, dient aanpassing door te worden gevoerd. Voor zover alsnog blijkt dat de gebruiker mogelijk op het verkeerde been wordt gezet door de verstrekte informatie, moet de accountant dit aanhangig maken bij het bestuur en de Raad van Toezicht. De accountant kan hiermee niet naar buiten gaan, ook niet als het bestuur/de raad de inhoud van de brief negeert. Ik heb geen mening over het werk van Deloitte, tot ik inzicht heb in de communicatie tussen Deloitte en het bestuur/de RvT van Amarantis. Als dan blijkt dat Deloitte geen enkele opmerking heeft gemaakt, ga ik mee in de verontwaardiging omtrent het werk van de accountant. Deloitte heeft gelet op het aantal jaren waarin zich problemen lijken op te stapelen wel het een-en-ander uit te leggen.
Arnout van Kempen
Ik ben een optimist, dat klopt, maar wel theoretisch gefundeerd. Precies dezelfde reden als waarom ik me altijd blijf verzetten tegen het idee dat er een weeffout zit in het beroep vwb de betaling door de gecontroleerde. Precies dezelfde reden als waarom ik me blijf verzetten tegen het idee dat de wetgever zich moet bemoeien met structurele kwesties als kantoorroulatie en joint audits. Ik geloof namelijk in de markt, en in de toegevoegde waarde die de accountant te bieden heeft op die markt. Maar alleen als de accountant beseft dat hij noch aanbieder, noch vrager is, maar een derde-positie heeft: leverancier van vertrouwen. Ja, ik beken, ik geloof nog steeds in Adam Smith, en in de agency-theorie. Noem mij maar ouderwets, en zelfs als nu Jan Bouwens (en ik zeg dat zonder een spoor van cynisme, ik denk dat we blij mogen zijn dat hij onvermoeibaar alles wat op deze site gezegd wordt plaatst in het licht van wetenschappelijk onderzoek) kan aantonen dat ik de laatste der mohikanen ben, ik blijf geloven in het idee dat onze economie gebaseerd is op vertrouwen, en dat we leveranciers van vertrouwen nodig hebben. Ik schreef er jaren geleden over, over de "wantrouwensman van het maatschappelijk verkeer", ik heb mijn kleine steentje bijgedragen aan de Wta en het idee dat toezicht gericht moet zijn op het product van de accountant en niet op de marktordening of de organisatie van het beroep an sich. Ik heb met Marc van Hilvoorde jaren geleden een toekomstvisie geformuleerd die gebaseerd is op ditzelfde idee, en die tot op heden keer op keer juist is gebleken. Wildschut is gefundeerd op dit idee. Ja, ik ben een optimist. Maar ik ben niet optimistisch over het bestaansrecht van titelhouders die menen dat hun kostje gekocht was toen ze in het accountantsregister werden ingeschreven en die menen dat ze hun inkomen op peil kunnen houden door quasi-mysterieus te bazelen over verwachtingskloven, professional judgement, en axiomatische voorbehouden terwijl ze de facto hun goedbetaalde achterste afvegen met de behoeften van het maatschappelijk verkeer. Want ook daarin volg ik de klassieke economen: wie op de markt bestaansrecht zoekt, zal waarde moeten toevoegen. Moeilijker dan dat is het niet. Jaren geleden, toen ik nog AO onderwezen kreeg door de heer Weezenberg, leerde ik al dat het er niet om gaat de meest wilde systemen te ontwerpen (omdat dat zo lekker omzet oplevert voor de ontwerpers) maar om simpele systemen te ontwerpen die aansluiten bij de (bedrijfs)economische realiteit.
Paul Stoele
Zou een en ander niet een mooie aanleiding zijn voor de Eerste Kamer om volgende week het ontwerp-Wet op het accountantsberoep af te stemmen en zo ruimte te scheppen voor nieuwe wetgeving waarin wel titelbescherming geregeld wordt, maar goedwillende accountants de ruimte krijgen een eigen organisatie op te zetten?
Marcel Pheijffer
AT:Hans: eens, ook over anderen dan accountants wordt het nodige geschreven. Dat moeten zij dan ook ter harte nemen. Maar laten we hier de discussie beperken tot de accountants en niet naar andere verantwoordelijken - de bestuurders voorop - wijzen. Niet, zoals Wintels heeft geduid, daarmee het eigen straatje schoon vegen. Niet dat jij dat doet overigens, maar het is meestal een Pavlov-reactie van accountants: die anderen doen het (ook) fout! hetgeennimmer een legitimatie kan zijn voor het eigen falen. AT:Arnout: wat ben je toch een heerlijke optimist. Mooi dat er nog hoop is. Althans voor die accountants die zoals jij stelt de mouwen opstropen. Niet voor degenen die zich door hun handelen horen te schamen en zich steeds verder marginaliseren (maatschappelijk irrelevant maken). De communicatief 'kronkelende palingen' - ik schreef daar eerder over - binnen en rond ons beroep. AT:Jan: mooi dat je ons altijd fraaie klassiekers aanreikt
Jan Weezenberg
Geachte Marcel, Ik lees: “Het ging mij overigens niet om de aansluiting per jaar, maar om de twee verschillende opstellingen naar aanleiding van de werkzaamheden van twee verschillende accountants(organisaties). Beiden kennelijk binnen de regels “ Dat was mij uiteraard al opgevallen. Met name opvallend is het enorme verschil in de bedragen algemene reserve in de beide opvattingen. Mijn reactie ondersteunt je heel duidelijke signaal. Want: Volgens boekhoudkundige theorie groeit een algemene reserve niet alleen uit winstbestemming, maar ook uit gratis verkrijging/herwaardering van activa, dan wel vermindering van verplichtingen/schulden zonder betalen. Het grote verschil in uitkomst bestond al in 2006, en zuiver toevallig was mede daardoor de (fopspeen) solvabiliteitsratio vlak onder de gewenste 20% In de genormaliseerde cijfers is het te hoge bedrag blijkbaar niet voldoende geloofwaardig geacht. Dus mijn conclusie is: een zeer duidelijk voorbeeld van creative accounting , al dan niet op basis van een fair value verhaal. Daarbij gesteund door de uitspraak van mijn leermeester op dit gebied John Argenti, die al in 1979 schreef: “Ondernemingen (en vergelijkbare semi-publieke organisaties, JW) in problemen hanteren creative accounting. Als ondernemingen etc. creative accounting gebruiken , hebben ze problemen”. Het in 2006 uitgezonder early warning signal werd helaas niet opgepakt. Met vriendelijke groet, Jan Weezenberg
Arnout van Kempen
Ook aardig in dit verband: op radio 1 werd recent een uitzending gevuld met mensen die mochten inbellen op de stelling: de accountant zou méér onderdelen moeten controleren dan alleen de jaarrekening (of zoiets, ik doe het uit mijn hoofd), uitzending van Joost Eerdmans. Mij vielen drie dingen op: 1. Het overgrote deel van de inbellers en twitteraars was het eens met de stelling en liet een groot vertrouwen in de accountant blijken. 2. Een klein deel van de indelers en twitteraars had geen enkel vertrouwen in de accountant, en liet in toelichtingen blijken ook werkelijk geen benul te hebben van wat accountants doen. Of zelfs zijn. 3. Het SP-kamerlid dat haar mening mocht geven had zo mogelijk nog minder benul van de rol en taak van accountants. Echt stuitend onbenul. Dat lijkt me een hoopgevende situatie. Het betekent namelijk dat de accountant die gewoon goed uitlegt wat hij doet en kan, en dat dan ook doet, spekkoper is. Nog steeds. Dus, gildebroeders, niet zeuren, maar mouwen opstropen, communiceren, en leveren wat de maatschappij hebben wil.
Hans Hoekstra
Ik heb elders op deze site gisteren ook een reactie op het Amarantis rapport gegeven. Ondertussen heb ik het onderzoeksrapport (ook) geheel gelezen en daaruit zijn nog meer observaties te halen waar de maatschappij iets mee moet. En dat gaat dan niet alleen over de rol en het functioneren van de externe accountant. Wat ook uit het rapport blijkt, is dat er toezichthoudende instanties zijn die signalen wel of niet oppikken, maar hier niet adequaat op reageren. Dit niet mogen (vanwege hun bevoegdheden) of niet kunnen (vanwage gebrek aan professioneel werken). Deze toezichthouders zitten dan vooral aan de kant van het ministerie, de stelselverantwoordelijke. Verder blijkt dat het toezicht versnipperd is, en dat verschillende signalen niet aan elkaar worden vastgeknoopt om zo tot een compleet beeld te komen. Bijvoorbeeld: het kwaliteit op het onderwijs en de resultaten ervan worden los gezien van de financiele problematiek. Dat kan niet, zo concludeert het rapport (terecht). En zo zie je maar: meegaan met de 'flow', vanuit gebaande wegen denken en niet vanuit een helicopter view naar organisaties kijken, dat zal meer organisaties, accountants en toezichthouders opbreken.
Marcel Pheijffer
Zie inderdaad ook het NRC van heden. Vooral de tekening: een accountant met rekenmachines als oogkleppen. Of de laatste zin van het artikel, de reactie van Deloitte: 'de controle is volledig in lijn met wet- en regelgeving uitgevoerd.' De een zou zeggen 'Zum Kotzen'. Ik zeg: het contact met de maatschappij verloren. Truste.
Arnout van Kempen
Thuiswevers met hun gildes, die elkaar vertellen wat de kern van hun falen is. Ned Ludd die probeert te vechten tegen de storm. J'accuse? Nee, uiteindelijk slechts vooruitzien op meewarig terugkijken. Denkend aan de dagen dat het accountantsgilde, net als het weversgilde en het schuttersgilde mee doet aan folkloristishe feesten in Brabant, die niemand meer begrijpt, maar ze klinken zo leuk. Dit beroep gaat niet veranderen binnen het gilde. Dit beroep gaat verdwijnen uit de relevante werkelijkheid. En haar plaats gaat gevuld worden door partijen die we nu al kunnen voorspellen. Vanuit de Big 4, jazeker. Vanuit Coney, vanuit Alfa, vanuit de partijen die niet de innovatieve jongens uithangen binnen het gilde, maar die vanuit hun gilde achtergrond gaan ondernemen. Jazeker. En vanuit partijen die niemand nog ziet aankomen. Assurance providers die ondernemen en waarde toevoegen. Laten we niet huilen om wat voorbij is. Laten we noet proberen in ere te herstellen wat zijn eer verloren is. Laten we constateren wat nodig is, en ondernemerschap bevorderen, toejuichen, waarderen. Waar waarde wordt toegevoegd, niet waar het gilde zichzelf tracht in stand te houden, simpelweg omdat ze dat nu eenmaal al jaren doet. NBA, beroepsgroep, studenten: het gilde zal niet overleven. Ga mee, of stap er uit. Zo simpel is het. En zeg niet dat het nieuws is.
Matthijs Pool
Heldere blog weer van Marcel. Las in NRC dat een van de oud top bestuurders al weer in de verdediging gaat; maar dat terzijde. AT:coen, je hebt helemaal gelijk als je verwijst naar artikel a-100.1 van de vgc. Ik vraag me echter in alle oprechtheid af of het overgrote deel van de accountants wel op dit fundament het onderscheid wil maken. Het voorbeeld dat je noemt terzake van onafhankelijkheid is klip en klaar; en hoewel er bij de samenstelopdracht geen onafhankelijkheidsvereiste geldt, blijft ook het 'handelen in het algemeen belang' daar een voorwaarde. De praktijk wijst mij vaak genoeg uit dat door accountants vanuit het klantbelang de volgende stellingen worden ingenomen: - het valt niet binnen mijn opdracht - het mag toch volgens wet- en regelgeving - we hoeven niet roomser te zijn dan de Paus Etc. In mijn beleving is het voldoen aan je opdracht en het (net) blijven binnen de 'lijntjes' van wet- en regelgeving niet altijd gelijk aan het handelen in het 'algemeen belang'.
Coen Bongers
De VGC benoemt in A-100.7 het belangrijkste fundament onder ons beroep: A-100.1 Het onderscheidende kenmerk van het accountantsberoep is de verantwoordelijkheid te handelen in het algemeen belang. Met (teveel) regelmaat verwijs ik naar deze blogs als input voor mijn Auditinglessen. Mij gaat het daarbij om een beeld te schetsen van ontwikkelingen. ‘the Bigger picture’ zeg maar. Deze blog over Amarantis maakt maar weer eens pijnlijk duidelijk wat the bigger picture is. Vooral als in de blog van Marcel een verschil duidelijk wordt gemaakt met wat cijfers: laten we dan niet zozeer op de komma’s gaan letten maar op het overall beeld dat daaruit moet spreken. En voorts is het bijzonder laatdunkend voor de totale beroepsgroep dat de reactie gaat zijn dat conform de regels is gehandeld. Mag ik dan letter en geest van de wet- en regelgeving erbij halen en A-100.1 als kapstok artikel gebruiken? Dan past deemoed! Priming is een mooi onderscheidende factor bij opdrachten. Edoch priming blijft lastig uit te leggen: wij dienen (onder andere met PKI) altijd van een priming op onvolkomenheden uit te gaan. Ware het niet dat ik steeds meer overtuigd raak dat in de VGC het aspect zorgvuldigheid ondersneeuwt door een gebrek aan budget: om partnersalarissen waar te maken zal ergens ruimte gecreëerd moeten worden. Als ik van studenten hoor dat overuren wel gemaakt maar niet geschreven mogen worden bij enkele kantoren dan frons ik mijn wenkbrauwen en denk ik dat priming een andere kant op gaat: het is akkoord tenzij wel erg duidelijk wordt dat het niet kan kloppen. En: het wrange is dat mijn kinderen het al begrijpen als ik ze uitleg dat accountants eerlijk en onpartijdig moeten zijn (De VGC in kindertaal): hun reactie is kinderlijk eenvoudig: “maar papa als je betaald wordt door iemand dan kun je toch nooit helemaal eerlijk zijn, laat staan onpartijdig?” Recent werd tijdens de behandeling van de accountantswet ook hardop getwijfeld aan onderzoek uitgevoerd door Hoogleraren die ook partner bij een big four kantoor waren, hoe valide dat onderzoek ook was. Zolang onze economie floreerde was er niets aan de hand: maar nu we de wind tegen hebben blijkt menig maal dat kantoren hun waarde niet meer waarmaken. Het fundament onder ons beroep zie ik dan ook steeds meer afbrokkelen en ik krijg het steeds lastiger om de fundamenten uit te leggen als de praktijkvoorbeelden steeds duidelijker maken dat juist dat fundament weg is. En na Amarantis volgen komende periode meer van ‘dit soort’ zaken. Als beroepsgroep vrees ik dat we wellicht steeds minder kans krijgen om ons te herpakken: het zijspoor lonkt….. Mijn studenten zouden eigenlijk Emile Zola moeten gaan citeren en hardop duiden: J’accuse! Laten we die tekst maar eens herhalen. Ik ga het ze eerstvolgende les maar eens vragen Coen Bongers, hoofd Accountancy Opleiding hogeschool Windesheim
Marcel Pheijffer
Wat een reacties na ruim een halve dag. Daar doe je het voor! AT:Jan Weezenberg: zie voor de cijfers het rapport p. 83/84. Het verschil in de cijfers zit onder meer in een aantal bijzondere posten. Het ging mij overigens niet om de aansluiting per jaar, maar om de twee verschillende opstellingen naar aanleiding van de werkzaamheden van twee verschillende accountants(organisaties). Beiden kennelijk binnen de regels. AT:Ooms: eens. Vandaar dat ik ook spreek over 'we' en 'ons', over het collectieve beroep waarin dit soort dingen kunnen gebeuren. Dingen die het maatschappelijk verkeer niet langer begrijpt. En die ik niet meer uit kan leggen. AT:Jan Bouwens: mooie toevoeging, maar dat neemt mijn punt - dat ik zojuist ook bij AT:Ooms maak - niet weg. Natuurlijk onderken ik dat de aard van de opdracht van Deloitte een andere was dan Ernst & Young. Mijn punt is dat het maatschappelijk verkeer van een accountant niet alleen verwacht dat deze volgens de regels handelt, maar ook dat de controlerend accountant een signalerende en waarschuwende functie vervult. Zeker daar waar organisaties - zoals in casu het geval was - afglijden. Cijfers gebruiken en wellicht zelfs manipuleren om hetgeen verborgen moet blijven te camoufleren. Accountancy, controleren is meer dan het louter beoordelen van het al dan niet voldoen aan de regels. En bovendien: waar blijft de toepassing van de regel ex artikel 362 lid 4 BW2, ofwel het inzichtsvereiste? Mijn punt is ook dat onderzoekscommissies, maar in casu ook een interim-manager, wel direct en analytisch de vinger op de zere plek weten te leggen en wij als controlerend accountants niet in staat zijn dat te doen. En de kern van ons falen: als we dat binnen ons beroep niet kunnen, WAT IS DAN NOG ONZE TOEGEVOEGDE WAARDE???????????? AT:V.Bik: we onderwijzen gelukkig niet alleen artikelen uit 1981. Bovendien zijn artikelen de aanleiding tot discussie en verdieping. Constateren dat een theorie uit 1981 thans niet of minder valide is past prima binnen de wetenschappelijke vorming! AT:Johan: point taken. Maar het gaat mij niet om Deloitte, noch om de big4. Ik spreek in de titel van de blog over 'ons' falen en aan het einde dat 'we' ons moeten schamen. Zie ook mijn eerdere reactie en uitleg hieronder en de oproep van AT:Ooms. We hebben het als beroep laten gebeuren dat dit soort incidenten beeldbepalend zijn voor ons functioneren. Let wel: Vestie, Portaal, Amarantis, Greenchoice spelen voor het grootste deel na de invoering van de WTA, het toezicht van de AFM en het plan van aanpak van de NBA. Deels zelfs van na de PKI-cursus ...... AT:Pieter: wat jammer dat ik er volgende week niet bij kan zijn! Maak er iets prikkelends en moois van. AT:Adrian: dank je. Je zet me prima op het spoor van de teleurstellende reactie van Deloitte. Die benadrukken dat ze zich aan de regels hebben gehouden. Door dat te zeggen klinkt de reactie - excusez - autistisch. Zonder gevoel voor de kritiek van het maatschappelijk verkeer. De kritiek van Marcel Wintels en de onderzoekscommissie is immers helder: de signalen dat er bij Amarantis iets (negatiefs) aan de hand was waren er legio. Voor hen direct zichtbaar, voor de controlerend accountant telden alleen de regels in plaats van het geven van inzicht. Dat gold - aldus diezelfde Wintels en de onderzoekscommissie - ook voor anderen betrokkenen in het stelsel van corporate governance. Maar naar anderen wijzen - de bestuurders die een scheve schaats reden voorop - kan nooit een goede manier zijn om ons eigen falen te verdoezelen.
Adrian Egas
(Zoals zo vaak weer) Prima verwoordt door Marcel. De vinger wordt weer op de zere plek gelegd. Maar ook hier moet ik constateren dat het prima verwoordt en beschreven wordt, maar dan ... Wat zijn de vervolgacties? Wat gaat hier nu mee gebeuren? Constateren, wakker schudden, een goede inhoudelijke reactie plaatsen en dan vervolgens weer over tot de orde van de dag? Volgens mij is het hoog tijd dat er ACTIE ondernomen wordt. De inkt van de rapportages over het miskleunen bij Vestia is nauwelijks opgedroogd of Amarantis dient zich aan. En dan te bedenken dat dit de situaties zijn die het nieuws halen; het topje van de ijsberg. Hoeveel meer situaties zullen er mogelijk nog zijn? Ik zou zo graag horen hoe we het in de toekomst anders gaan doen en dit ook weten te communiceren naar het maatschappelijke verkeer. We kunnen natuurlijk uitgebreid stil staan bij de fouten in het verleden, maar ik kijk liever vooruit. Hoe gaan we dit voorkomen en het anders doen? Ik pas er namelijk voor om het mooiste vak naar de vaantjes te laten gaan door wat er nu gebeurt binnen het beroep. Het zou wat zijn dat er over enkele jaren gezegd wordt: 'Accountants?' Oh, dat was die beroepsgroep die niet innoveerde, zich verschuilde achter haar beroepsregels en uiteindelijk daardoor haar toegevoegde waarde is kwijtgeraakt' Het is al pijnlijk genoeg dat we het toezicht van de AFM nodig hebben als toezichthoudend beroep. (toezicht op toezicht :'-[) Ik vind dat we als vrije beroepsuitoefenaars dat niet nodig moeten hebben. Mijn streven is dan ook om het toezicht van de AFM overbodig te maken. Ik besef mij terdege dat ik helemaal niet in de positie zit om dat te bewerkstelligen, maar dat is wel een visie waar ik mij met hart en ziel voor (zal) inzetten. En ja, ik weet ook wel dat dat een utopie is, maar het zou zo mooi zijn dat we die moraal hadden. Mogelijk vraag je af: Waarom deze reactie? Wel, om aan te geven dat er een generatie aankomt die het anders wil en om anderen ook aan te moedigen/te jagen om dit kenbaar te maken en vooral om de boel in beweging te ztten. Ik zit niet in de positie om actie te ondernemen; (alhoewel ik het maar al te graag zou willen) ik kan wel mijn mening kenbaar maken. Ik hoop daarom van harte dat anderen de handschoen oppakken. Wanneer er wel mogelijkheden, dan hoor ik die natuurlijk graag. Als laatste wil ik net als Pieter oproepen om deel te nemen aan het debat Toon!. Wat zou het gaaf zijn dat partners (van de Big-4) zich lieten zien om op een constructieve manier te debatteren over tone at the top! AT: Jan Bouwens Je geeft een mooi beschrijving over priming. Ik ken daar een synoniem voor: PKI...
Pieter de Kok
Kunnen we dit nog met een betere Toon! oplossen (zie twee bijdragen naar rechts), meer dienend leiderschap, meer inspiratie. Zijn we allemaal twee dimensionaal geworden. We denken en we doen. Het hart hebben wij thuis gelaten. De passie voor het vak is er niet meer. Of is er een generatie die het niet langer accepteert? En dit geldt voor in business als openbaar, zoals Tom Ooms terecht opmerkt! Mochten we nog iets kunnen redden via een betere Toon! en een positieve invulling van de Waarom Vraag (waarom accountant, en hoe bewaak je je eigen drive), dan nodig ik een ieder uit voor 11 december Toon debat! Aanmelden kan nog steeds :) zie ook www.tuacc.com/blog/ We hebben nog 12 plekken, ik zie u graag in Rotterdam, precies over een week!
Johan Visser
AT:Marcel: Ongetwijfeld gaat het ook elders mis in het Openbaar Beroep.Zie de tuchtuitspraken. Waar ik op wijs is dat de grote affaires in o.a geld zich bij de Big4 al sinds jaar en dag voordoen.Kijk de enorme lijst van bijv boekhoudfraudes maar eens na. AA ging terecht ten onder maar dat lot had ook anderen kunnen treffen zoals een bestuurslid van een ander Big4 kantoor eerlijk zei tegen een relatie van mij.Letterlijk zei hij we hebben geluk gehad het had ons ook kunnen overkomen. De Big4 schitteren door afwezigheid in de discussies , vertonen een wel zeer gering schuldbesef maar bepalen wel degelijk het beeld dat de buitenwereld van Accountancy heeft.Adel verplicht toch? Jan Wietsma heeft gelijk als hij stelt dat op deze manier de nationalisatie van het Beroep nadert. Jules Muis heeft hier ook het nodige over gezegd. Vrolijk word ik niet bij een dergelijke gedachte maar de kruik gaat wel net zo lang te water totdat hij barst. Dat je je betrokken voelt bij Amarantis is mooi maar je bent er geenszins voor verantwoordelijk dus van mij hoef jij je niet te schamen. Want ik weet echt niet wat je meer had kunnen doen dan je al gedaan hebt om de beroepsgenoten wakker te schudden.
V. Bik
AT: Marcel Pheijffer. Dan wordt het hoog tijd dat het vak Auditing Theory op Nyenrode wordt aangepast, want hier is het samen met een artikel uit 1980 de enige literatuur op het gebied van audit quality. Misschien is dat ook wel wat er mis is binnen de accountancy. Als de accountants van de toekomst worden onderwezen op basis van literatuur van meer dan 30 jaar oud.
Webredactie
Genormaliseerde solvabiliteit 2011 is aangepast: het is -/- 5,1%.
Marcel Pheijffer
AT: Rene: jJ, terecht: het minteken moet erbij. Zal de redactie vragen de tabel aan te passen. AT:Jan: eens dat men zich kan laten horen. Mijn verwijt is niet dat Deloitte de regels zou hebben geschonden. Het verwijt is dat geen gebruik is gemaakt om de signalerende en waarschuwende functie richting maatschappelijk verkeer te vervullen. We mogen als accountants niet tevreden zijn indien we daarin niet slagen, maar wel de regels hebben gevolgd. Temeer daar bij een andere uitwerking van die regels wel de signalerende en waarschuwende functie had kunnen worden vervuld. Temeer daar het maatschappelijk gezien niet uit te leggen valt dat een andere accountant(sorganisatie) diezelfde regels wel weet uit te leggen op een manier waarbij die functies wel kunnen worden vervuld. AT:Johan: het gaat mij nimmer om Big4 of niet, ook elders gaat het weleens mis. Ik zeg juist dat 'we' ons moeten schamen omdat de zelfcorrigerende mechanismen binnen ons beroep - vanuit de accountantsorganisaties, de beroepsorganisatie, de wetenschap en andere accountants - niet afdoende hebben gewerkt. AT:Bik: mijn overtuiging is dat verhalen uit 1981 gedateerd zijn.
Jan Bouwens
Priming en opdrachtgever In antwoord op de retorische vraag die Marcel stelt, wil ik twee mechanismen voorstellen die hier aan het werk zijn. Priming Een verschil tussen Ernst & Young en Deloitte is, dat de laatste niet begon aan een taak waarin hen werd gevraagd fouten te vinden. Wanneer je hoort dat er fouten zijn gemaakt ga je heel anders een controle in, dan wanneer je binnen een going concern een controle uitvoert. Je bent “geprimed” op het vinden van fouten, en dan zul je ze vinden ook. We weten uit onderzoek dat je dan 'strenger" te werk gaat. Wie is de opdrachtgever? Verder is voor mij ook duidelijk dat de opdrachtgever niet de auditcommissie was, maar het bestuur van Amarantis. het bestuur heeft een informatievoorsprong op de accountant, de auditcommissie niet. het bestuur heeft daarmee meer middelen om de accountant om de tuin te leiden. Ernst & Young had NIET het toenmalige ebstuur als opdrachtgever. Ook dat leidt tot een andere blik vanuit Ernst & Young dan vanuit Deloitte. Het zou goed zijn als accountants meer met de auditcommissie spreken en minder met het bestuur; zeker waar het de opdracht betreft. Of “priming” en “opdrachtgever” de verschillen rechtvaardigt is een andere zaak. Verschillen in de aangegeven richting zullen er zijn! Babcock, L., Loewenstein, G., Issacharoff, S., & Camerer, C. (1995). Biased judgments of fairness in bargaining. American Economic Review, 85(5), 1337-1343. Moore, D., G. Loewenstein, L. Tanlu and M. Bazerman (2005), Auditor Independence, conflicts of interest and the unconscious intrusion of bias, working paper Carnegie Mellon University. .
Tom Ooms
Wat mij opvalt is dat wordt gesproken over de fouten van de openbaar accountants en dat dit ten koste gaat van de accountants in business. Is het eigenlijk niet zo dat de accountant in business minder in de belangstelling staat? Maar dat hier ook steekjes zijn gevallen? Door een simpele google find actie zie ik bijvoorbeeld al dat in het CvB van de Amarantis groep RA's zitten of hebben gezeten. Dan valt hier toch ook wat over te zeggen? We moeten denk ik naar het hele accountantsberoep als geheel kijken, zowel openbaar als in business.
Jan Weezenberg
Geachte Redactie, Volgens mijn bescheiden mening kloppen de cijfers van 2010 niet. Algemene reserve, goedgekeurd: Stand ult. 2009 21.800 Bij: winst 2010 1.700 Eindsaldo, beredeneerd 23.500 Eindsaldo, goedgekeurd 30.928 Verklaring ??? Journaalpost: Activa (gebakken lucht) 7.428 Aan Algemene Reserve 7.428 Idem, cijfers genormaliseerd Algemene reserve ult. 2009 261 Bij : winst 2010 3.493 Eindsaldo, beredeneerd 3.754 Eindsaldo, genormaliseerde stand 832 Verklaring ??? Extra afboeking activa buiten resultaatrekening om Algemene reserve 2.922 Aan Activa (afschrijving Gebakken lucht) 2.922 Heeft dit misschien met Fair Value te maken ? Dan is de afscheidsrede van Peter v.d. Zanden nog eens aardig om te raadplegen….. Vriendelijke groet, Jan Weezenberg
V. Bik
In het artikel van DeAngelo (1981) over audit quality wordt gesteld dat grote kantoren meer onafhankelijk zijn en dus eerder een fout in de verantwoording melden. Ik vraag me dus af, als dit artikel nog steeds relevant is. Hoe het dan wel niet gesteld is met de rest van de accountantskantoren. Uiteindelijk draait het allemaal om het geld, een klant verliezen betekend minder inkomsten en personeel wat niet weggezet kan worden. Er moet heel wat veranderen in de cultuur van kantoren in de gehele accountancy willen wij weer echt doen waarvoor we bedoelt zijn. Het maatschappelijk verkeer dienen.
Johan Visser
Beste Marcel, Je hebt natuurlijk helemaal gelijk.Heb alleen een vraag of iedereen zich moet schamen? Immers het treurig stemmende lijstje dat je noemt,wat ook nog moeiteloos kan worden uitgebreid, heeft een Grote Gemeenschappelijke Deler! Het betreft iedere keer een Big4 kantoor met gebrek aan moed en lef. Ironisch is dat het geen gebrek aan kennis en hersens etc is want zodra ze een bijzondere opdracht uitvoeren, weten ze opeens exact hoe het moet. Lijkt me voer voor psychologen deze bijzondere vorm van beroeps-schizofrenie. Of noemen we het gewoon geldzucht? Alle gekheid op een stokje: opnieuw heb ik diep medelijden met een heel groot aantal Accountants bijv in business die dagelijks concreet last hebben van dit soort kwesties. En die commentaren van de Big4 als er wat fout is gegaan?Irritant,begrijpelijk vanuit hun claimangst en vrij dodelijk voor de geloofwaardigheid van het Openbaar Beroep. Je moet lang zoeken om iemand te vinden die zo perfect de eigen ruiten kan ingooien als de Big4.
Jan Wietsma
Marcel, Ben het helemaal met je eens. En gisteravond bij Pauw en Witteman bleek maar weer eens dat de accountant steeds meer de rol van checklistafvinker aan het worden is. (Zie ook hoofdcommentaar van het FD 291112 fd.nl/economie-politiek/895141-1211/stapje) Het zou goed zijn als de bestuursvoorzitter van Deloitte en / of de voorzitter van de NBA bij Pauw en Witteman gaan uitleggen waarom ze vinden dat de accountant het maatschappelijk verkeer geen tekort heeft gedaan. Overigens neemt de kans dat het beroep uiteindelijk volledig genationaliseerd wordt door dit soort schandalen alleen maar toe.
Rene Verbrugge
Moet de genormaliseerde solvabilteit van 2011 niet ook negatief zijn (dus - 5,1%), aangezien het genormaliseerde vermogen eind 2011 -/- 5.303 was?
Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.
Aanmelden nieuwsbrief
Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.
