NBA 27 november 2012

Samenstellingsverklaring: herzien of afschaffen?

Moeten we de samenstellingsverklaring niet helemaal afschaffen? Die vraag rijst bij mij in aanloop naar de themabijeenkomst op 17 december 2012 over de reikwijdte en formulering van de samenstellingsverklaring.

Die themabijeenkomst zal worden gehouden voorafgaande aan de ledenvergaderingen van NOvAA en NIVRA op die dag. Directe aanleiding is de hernieuwde versie van standaard 4410.

Het onderscheidend vermogen ten opzichte van andere dienstverleners is te verwaarlozen. We koketteren graag met onze beroepsregels, verzekering, permanente educatie en klacht-/tuchtrecht, maar de gemiddelde gebruiker van de samenstellingsverklaring snapt daar niet zoveel van. Die verwijst naar de negatieve publiciteit rondom onze beroepsgroep of hecht gewoon minder waarde aan voornoemde aspecten.

Het gaat immers veelal vooral om de persoonlijke relatie (in geval van de klant zelf) en/of de 'suggestie van zekerheid' die wordt gewekt omdat het product van een accountant komt. Het beroep roept dan als eerste dat we geen zekerheid verstrekken, daarmee volledig voorbijgaand aan de verwachtingen/wensen van de gebruikers.

Aardig was dat tijdens op de Accountantsdag 2012 in één van de deelsessies nog eens werd gerefereerd aan Limpergs vertrouwensleer.

Voor de jongeren onder ons (en misschien ook sommige ouderen): bij Limpergs ‘Leer van het gewekte vertrouwen' gaat het er om (even simpel en ongenuanceerd samengevat) dat de accountant zijn werkzaamheden zo dient uit te voeren dat de verwachtingen die bij de klant/gebruiker gewekt worden, niet worden beschaamd. Vice versa mag de accountant geen grotere verwachtingen wekken dan door de verrichte werkzaamheden worden gerechtvaardigd.

We kunnen daar volgens mij nog steeds iets van leren. Ook als samenstellende c.q. mkb-accountant willen we ons toch (nog) als accountant profileren?

De roep om (nog) minder regelgeving begrijp ik dan ook niet. Het onderscheidend vermogen ten opzichte van de overige dienstverleners in onze sector zal dan alleen maar nog verder afnemen en we voldoen dan nog minder aan de verwachtingen.

Bovendien is de huidige COS 4410 al een ‘minimumscenario' en de gemiddelde accountant doet in de praktijk vaak al meer dan strikt voorgeschreven.
Daarmee wordt het dan een kleine stap om de samenstellingsverklaring helemaal af te schaffen en gelijk op te schalen naar een beoordelingsverklaring of een verklaringsvorm die op specifieke onderdelen van de financiële verantwoordingen beperkte zekerheid verstrekt.

We kunnen ons dan beter onderscheiden ten opzichte van de overige dienstverleners en voldoen beter aan de verwachtingen van gebruikers van onze producten.

Als gevolg van steeds verdergaande digitalisering van het proces van totstandkoming van financiële verantwoordingen, is het noodzakelijk dat we de focus meer verleggen van het samenstelproces naar andere diensten, met hogere toegevoegde waarde voor onze klanten (gebruikers). Met bovenstaande maatregel zouden we ook in dat kader meteen een stap zetten in de goede richting.

Bijkomend voordeel is dat we de klant niet steeds opnieuw hoeven uit te leggen dat we veel vragen en doen (en dus kosten maken) om vervolgens te verklaren dat we eigenlijk alle verantwoordelijkheid afschuiven op de klant zelf en geen enkele zekerheid verschaffen.

Uiteraard behoeft u het niet met mij eens te zijn. Het bovenstaande is slechts een visie van een individuele accountant werkzaam in het mkb.

Wel zou deze fundamentele discussie weer eens goed gevoerd moeten worden. De geplande themabijeenkomst is daarvoor een uitgesproken gelegenheid.

Ik zal er in ieder geval bij zijn!