Houtskoolschets
Vandaag mocht ik meewerken aan het afsluiten van de Accountantsdag met de sessie 'Denken, durven, doen! Agenda voor de toekomst'. We hebben daar geprobeerd om een soort houtskoolschets te tonen over waar de NBA denkt dat het beroep zich naartoe zou moeten bewegen.
We werden daarbij geholpen door een ochtendsessie waarbij door diverse vertegenwoordigers van de jonge generatie duidelijk een aantal trends werd neergezet waar de accountants hun voordeel mee zouden moeten doen. Ook mochten wij luisteren naar Ben Verwaayen die we hadden gevraagd om de ruiten eens in te gooien en die daar goed de tijd voor nam. Daarnaast was er een fors aantal deelsessies die u aan het denken moesten zetten over de toekomst.
Nu bent u waarschijnlijk teleurgesteld dat de houtskoolschets nog niet erg duidelijk was. Mijn reactie daarop is dat een houtskoolschets daar ook niet echt voor is bedoeld. Het is de opmaat voor het schilderij en er kan nog veel veranderen. Bovendien is die houtskoolschets gegeven de pluriformiteit van ons beroep niet voor iedereen gelijk. De accountants in business denken bijvoorbeeld na over de finance professional 2020, terwijl de accountant werkzaam in het mkb nadenkt over hoe hij/zij van administreren naar adviseren gaat.
Wij hebben dus gezocht naar een aantal algemene zaken die ons inziens cruciaal zijn voor de toekomstvisie. Uitgaande van een aantal trends zoals toenemende complexiteit, steeds snellere veranderingen, maatschappelijk wantrouwen, verhoogde regeldruk en de invloed van Big data en razendsnelle open communicatie, en een toenemende maatschappelijke onzekerheid en instabiliteit is het ons inziens hoog tijd dat de accountant actief hierop inspeelt, uiteraard voorzover u dat nog niet doet.
Wat ons betreft valt die houtskoolschets dan uiteen in twee elementen: de juiste mindset en de juiste onderwerpen.
Ten aanzien van de juiste mindset is en blijft de basis gewoon je werk goed doen om het vertrouwen terug te winnen. Ik weet dat het een open deur is, maar zonder dat bestaat de kans dat we van incident naar incident struikelen. Andere zaken die wat mij betreft cruciaal zijn betreffen het pro actief omarmen van veranderingen waarbij data en IT onderdeel van uw core business zullen zijn. Ook is communicatie key. Als we niet in staat zijn om goed te communiceren over wat we wel en niet doen en wat onze observaties vanuit een breed perspectief zijn, zowel naar uw individuele cliënt als naar de maatschappij, dan zal het lastig blijven.
Wederom: dit klinkt wellicht allemaal als open deuren, maar wie is er dagelijks bezig om zich uit zijn comfortzone te duwen omdat hij/zij veranderingen als uitdagingen ziet in plaats van als beren op de weg?
Ten aanzien van onderwerpen is het volgens mij een gegeven dat de jaarrekening minder relevant wordt, of in de toekomst automatisch tot stand komt zonder menselijke tussenkomst. Tegelijkertijd is de maatschappij op zoek naar nieuwe vormen van verantwoording, zoals bijvoorbeeld integrated reporting,en wil daar ook Assurance over. Tevens wil men van ons signalen horen over zaken als toon aan de top en cultuur en gedrag. En men vindt dat de accountant meer vooruit moet kijken dan achteruit en de blik moet verbreden naar risicomanagement, reputatie en mvo.
Ook hier geen verrassingen, maar ik hoor meer collega's aangeven dat dit (vaktechnisch) niet kan dan collega's die hier wel mogelijkheden zien. Terwijl als wij een maatschappelijk beroep pretenderen te zijn we dus wel naar deze vragen moeten luisteren en in deze behoefte voorzien. Kortom, het is ook hier een punt van mindset.
Nu komt uiteraard de vraag op wat gaat de NBA hieraan doen. Daar kan ik kort over zijn: wij gaan niet uw verantwoordelijkheid over nemen, wel gaan wij u trachten te faciliteren. Dat doen we door deze toekomstvisie samen met u verder vorm te geven, door actief als spreekbuis richting de maatschappij op te treden onder meer door onze publieke management letters, maar ook zullen wij bijvoorbeeld actief de rotte appels uit de mand halen om het vertrouwen in de beroepsgroep te vergroten.
Kortom: ik zie veel toekomstmogelijkheden voor een mooi en relevant beroep. Ik hoop u ook, maar dan moet u wel in actie komen.