Opinie 09 november 2012

De renteswap (1)

Wat heb je aan een opstalverzekering als eventuele schades aan je huis niet verzekerd zijn? Niets. Waarom worden ze dan toch geadviseerd en verkocht? Omdat het de verkoper geld oplevert!

Een passende metafoor als het onderwerp renteswaps betreft. 

De geldmarkt- en kapitaalmarktrente zijn momenteel historisch laag. Met dit argument worden zakelijke bankklanten met een variabele Euribor-debetrente het laatste jaar wéderom door Nederlandse banken bestookt met adviezen om toch maar vooral renteswaps te kopen. 

Het verkoopargument is dat een klant met zo'n renteswap de lage, variabele debetrente 'ruilt' tegen een lage, vaste debetrente en zich daarmee ‘verzekert' tegen onverhoopte rentestijgingen. 

Wat de bancaire verkopers vaak niet goed uitleggen, is dat de variabele rente uit diverse componenten bestaat en dat dit product daarom niet hetzelfde effect heeft als het kiezen van een gewone, simpele, vaste renteperiode. 

Tot 2008 bestond de variabele rente uit 2 componenten: het Euribortarief en de risico-opslag (afhankelijk van de prestaties van de onderneming/branche). Je fixeerde of verzekerde alleen het Euribortarief, de risico-opslag kon alsnog wijzigen. Als de onderneming niet slechter presteerde, steeg de risico-opslag niet en steeg de totale debetrente niet. 

Na 2008 bestaat de variabele rente echter uit 3 componenten: het Euribortarief, de risico-opslag en de liquiditeits- c.q. markttoeslag. 

Vaker dan voor 2008 verhogen banken risico-opslagen, omdat zij totale branches slechter zijn gaan beoordelen. Daar kun je als individuele onderneming helaas niet veel aan doen. 

Maar de állergrootste troef van de banken is de liquiditeits- of markttoeslag! Banken kunnen deze opslagen eenzijdig aanpassen zonder deze ook maar één seconde te onderbouwen. Kortom, de klant is afhankelijk van de willekeur van de geldleverancier. En daar kan de ondernemer zich dus ook niet tegen verzekeren. 

Feitelijk 'koopt' een klant met een renteswap alleen een vast Euribortarief. De overige twee componenten kunnen gewoon blijven stijgen en dalen. 

In de vergelijking met de opstalverzekering: de klant betaalt serieuze verzekeringspremies, denkt daarmee zijn huis verzekerd te hebben, maar alleen de betonnen fundering blijkt gedekt te zijn. 

De open deur is helaas wederom waar gebleken. Adviseurs met een broodheer zijn niets meer of minder dan verkopers met als primair aandachtsgebied: winstmaximalisatie voor hun werkgever. Bankiers zijn daarop geen uitzondering. 

Recentelijk gaf een advocaat van de Rabobank toe dat de bank een tegenstrijdig belang heeft bij het sluiten van dit soort contracten. 

U bent gewaarschuwd! Ook door de Autoriteit Financiële Markten in haar nieuwsbrief van mei 2012.