Opinie 01 juli 2011

Veel kleine stapjes in verslaggeving

Ik was niet dol op het vak verslaggeving. Ik zag het nut maar kon niet zoveel met de uitwerking. Het vakgebied gaat over standaardiseren, maar er is in Nederland weinig minder gestandaardiseerd dan verslaggeving. Maar tegenwoordig ben ik er veel mee bezig. Vooral met de jaarrekening op fiscale grondslagen.

Afgelopen jaar is er met de leden van de SBR Expertgroep Gegevens veel tijd gestoken in het opstellen van een Gebruikershandleiding voor de jaarrekening op fiscale grondslag. 

Over de toepassing bestaat veel onduidelijkheid en deze onduidelijkheid werd door Raad voor de Jaarverslaggeving niet weggenomen. Dus nam het SBR-programma het initiatief om met verslaggevingsdeskundigen, binnen de kaders van de wetgeving, keuzen te maken met toelichtingen die als richtlijn kon dienen voor de gebruikers. 

Kort na publicatie verscheen in Accountancynieuws (8 april 2011) een artikel van collega Anton Dieleman over de handleiding: 'Gebruikershandleiding voor fiscale grondslagen aanzienlijk uitgebreid'. Zijn conclusie: "De Gebruikershandleiding geeft (vaak daartoe gedwongen door het Besluit) een aantal wijzigingen, die wat mij betreft een beter alternatief verdienen." 

Dieleman had ook een verzoek. Hij hoopte dat de richtlijnen zo snel mogelijk invulling zouden geven aan de fiscale grondslagen. Waarschijnlijk zal hij behoorlijk verrast zijn geweest met de de RJ-Uiting 2011-4 die op 21 april 2011 werd gepubliceerd. 

Hij was niet de enige die werd verrast. De handreiking maakt deel uit van de bundel ‘Richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor kleine rechtspersonen'. En daarmee zal de Gebruikershandleiding in de huidige vorm ophouden met bestaan. De RJ-Uiting ligt overigens heel dicht bij de Handleiding. Hier en daar is sprake van een lichte verruiming van de mogelijkheden. 

Maar deze ontwikkeling kon Dieleman natuurlijk niet laten liggen. Dus op 3 juni 2011 verscheen er opnieuw een artikel van zijn hand: 'RJ-Uiting 2011-4: Handreiking voor toepassen fiscale grondslagen'. Op zijn conclusies ga ik hier niet nader in, maar ik ben blij dat we op basis van inhoudelijke bijdragen tot een nadere invulling komen van de fiscale grondslagen. 

Ik heb zelf overigens ook nog wel een verzoek. Veel collega's zijn van mening dat de wetgever nog niet helemaal klaar is met de wetgeving rondom fiscale grondslagen. Maar het helpt enorm als discussies en bijdragen plaatsvinden voordat wetgeving is geformaliseerd en richtlijnen en handleidingen zijn gepubliceerd, en niet achteraf. 

Er ligt een mooie kans om de wetgever een volgende stap te laten zetten met aankomende wijzigingen in Europees verband, die de komende twee jaar hun beslag moeten krijgen. Maar dan is nu het moment om aan te sluiten bij deze ontwikkeling. En intussen wel gewoon goed werk af te leveren. 

Want de conclusie van Robin Litjens in het artikel 'Jaarrekening op fiscale grondslagen bestaat niet?!' (Accountancynieuws, 8 april 2011) is vernietigend: "Uit onderzoek onder bijna 300 jaarrekeningen van kleine vennootschappen, op basis van fiscale grondslagen, blijkt dat een gedeelte niet op basis van fiscale grondslagen is opgesteld! Er worden commerciële grondslagen gebruikt en de overgang van commerciële naar fiscale grondslagen wordt niet goed uiteengezet in de jaarrekening" (zie ook deze opiniebijdrage). 

In de totstandkoming van verslaggeving willen accountants hun rol nog wel eens verkleinen. In de toepassing kom je daar niet mee weg.