Het brommen van Hommen
In het FD van 9 mei 2011 geeft ING-bestuursvoorzitter Jan Hommen sterk waarschuwende geluiden af over de hervormingsregelgeving voor onze financiële instellingen.
Ik citeer uit het interview:
"De veelheid aan nieuwe regels en voorschriften waarmee de financiële sector de komende jaren te maken krijgt, kan volgens bestuursvoorzitter Jan Hommen van ING een 'groot operationeel risico' vormen. Bovendien kunnen delen van de economie in de knel komen doordat de aanpassingen in de regels voor banken, verzekeraars en hun boekhouding onvoldoende op elkaar zijn afgestemd.
Dat zegt Hommen in een gesprek met deze krant. 'Het gaat om regels die misschien individueel wel goed zijn, maar in samenhang een potentieel risico vormen'."
Hommen waarschuwt vooral voor de snelheid waarin het allemaal gebeurt. De nieuwe regelgeving zal echter pas tegen 2018 volledig zijn beslag krijgen. Dat lijkt me toch geen sprint, tien jaar na het de facto faillissement van het financieel systeem.
Wel terecht waarschuwt hij voor de nog steeds krakkemikkige internationale financiële architectuur, vanwege het gebrek aan toezicht en coördinatie op supranationaal niveau.
Het is goed dat voormannen van onze grote financiële instellingen weer hun stem laten horen over grote zaken die hun instelling - en de hele gemeenschap, inclusief de belastingbetaler als nieuwe stakeholder - aangaan.
Het betekent ook dat Hommen, al dan niet terecht, van mening is dat niet langer het management van onze grote financiële instellingen zelf het grootste maatschappelijk-operationele risico vormt. Een beetje hersteld zelfvertrouwen kan nooit kwaad, zo denk ik dan. Als het maar niet weer omslaat in de arrogantie van de macht, annex gelijk.
En ik ben het ook eens met zijn zorgen over de hechtheid van de financiële architectuur. Ik bombardeer al meer dan een decennium iedereen die luisteren wil met mijn onruststokende zorgen daarover. Vóór de crisis en, jawel Heer Hommen, ook nu nog, ondanks enkele marginale en voorgenomen verbeteringen sindsdien.
Maar de klankkleur van de overige zorgen van de heer Hommen en met name het gebrek aan specificiteit daarbij - "snelheid, kan eindplaatje niet overzien, interne inconsistenties in nieuwe regelgeving, te veel en te vlug" - vind ik eerlijk gezegd een groter operationeel risico dan die veranderingen zelve.
Maar misschien kunnen we van Hommens nood een deugd maken. ING heeft internationaal namelijk nog steeds een uitstekende reputatie, met name ook haar goede economische verkenningen en researchwerk.
Mocht Hommen een boodschap hebben die moeilijk in een kranteninterview is te vangen, dan is dit dus een prachtige gelegenheid om ING uit te nodigen tot het maken van een ordelijke verkenning van de huidige en voorziene systemic risico's. Plus een sterkte/zwakte-analyse van de internationale financiële architectuur die deze risico's moet identificeren, beheersen en sturen.
Inclusief een minimaal to do-lijstje om het geheel, in ieder geval de macrosysteem-gedreven risico's, in de klauwen te krijgen. En inclusief een verkenning van de inhoudelijke aspecten van regulatory risk en de risico's die we wel en niet lusten, om eigen en maatschappelijke redenen.
Daarmee zou ING de beheersbare en niet-beheersbare variabelen in de financiële sector en van zichzelf in kaart brengen. Dit als toetssteen voor de stellingnames van de banken- en verzekeringsmaatschappijenlobby (inclusief ING zelf) over de voorgestelde en benodigde hervormingen.
Het zou ook de kosten laten zien van niets doen, en de risico's van intern inconsistente regels en/of tandeloos (of onvoldoende verantwoordingsplichtig) toezicht - als vijgeblaadje dus.
Iedere belastingbetaler zou er zijn vingers bij af kunnen likken.
Zelf zie op dit moment als het grootste operationele risico voor de financiële sector, en daarmee voor de belastingbetaler en de economie waar ook Hommen zo zwaar aan tilt, het politieke gepruts om via allerlei flatterings- en piramidespelletjes de financiële afrekening van de PIIGS zo lang mogelijk voor ons uit te schuiven.
Dat krijg je als je hetzelfde team dat ons financieel systeem naar de filistijnen heeft geholpen, te lang in het zadel laat zitten.
De Heer Hommen heeft met dit interview een kans gemist echt duidelijk te zijn. Maar tegelijk dus een kans geschapen om in goede ING-traditie een doorwrochte verkenning te doen van waarom hij - heel moedig dit te stellen - het eindplaatje niet ziet.
Uiteindelijk hebben we daarmee toch vooruitgang geboekt. Toen ik in 2004 mijn zorgen over het financieel systeem samenvatte met de vaststelling dat er te veel onbekenden in de vergelijking zaten, keek iedereen me aan of ik gek was.
Goed te zien dat we nu in de financiële wereld een gezaghebbend opperhoofd hebben dat het nog een keer onzachtjes over doet. Om wat voor redenen dan ook. Werk aan de ING-winkel!