Financiële hervormingen, klokkenluiders en accountants
Het gaat niet goed met de hervormingen van het financiële stelsel in de VS. Enerzijds proberen de Republikeinen het proces te saboteren met de gebruikelijke trucjes, budgetafknijping en het frustreren van benoemingen van hervormers op sleutelposities. En anderzijds zijn sommige hervormingsvoorstellen zo draconisch dat ik er zelf ook wel eens het hoofd bij schudt.
Onder de na de crisis ingevoerde Dodd-Frank Act is een bepaling opgenomen die klokkenluiders tien tot dertig procent van de baten in het vooruitzicht stelt van het geld dat de SEC binnenhaalt op basis van hun beschuldigingen. Een vorm van bounty-hunting die ik best begrijp, als tegenwicht tegen de misbruikpraktijken die we bij de grootste Wall Street players tegen zijn gekomen.
De SEC is ermee belast om de globale Frank-Dodd wetgeving te vertalen in meer gedetailleerde uitvoeringsregels. Die mogelijkheid om met salami-lobbyexercities de tanden uit de wetgeving te trekken word door de financiële gemeenschap natuurlijk gretig aangegrepen.
Heikele punten zijn bijvoorbeeld of ondernemingen die worden beschuldigd van wanpraktijken, eerst zelf de zaak mogen onderzoeken (nu ook al deelpraktijk); of echtgenoten hun klokkenluiderskrachten mogen bundelen (neen, geen grapjes over de rol van het klokkenspel); en of advocaten van klokkenluiders verdedigingsopdrachten mogen aanvaarden op basis van resultaatbeloning.
Heel interessant is dat de big four er voor hebben gepleit hun personeel uit te sluiten van financiële beloningen ('bounties') op basis van beschuldigingen van slechte controles.
Dit is een echt doordenkertje, waar ik zelf nog niet helemaal uit ben. Ik ben geneigd om te zeggen: luister, als je intern al het mogelijke hebt gedaan om je afwijkende mening duidelijk te maken, inclusief (in extreme omstandigheden) ontslag nemen, dan heb je gedaan wat mogelijk is.
Uitsluitend in het extreme geval waarin een kantoor structureel de zaak belazert, of bij organisaties van openbaar belang (OOB's), heb je geen andere keuze dan te praten met de autoriteiten - of eerst met je beroepsorganisatie.
Maar om met aanvullende beloningen de kat op het spek te binden, nee. Dat lijkt een beetje op de andere kant van de medaille bij overbetaalde topbestuurders. Ook in dit geval kan voorbij een bepaald punt worden gezegd: is het nu alleen het grote geld dat je hier houdt? Wat hebben we aan zo'n man/vrouw?
Met het geldelijk belonen van klokkenluiders in een beroep met een product dat kunst en wetenschap tegelijk is, loop je - door de mogelijke mix van professionele querulanten, of erger, speculanten, latente chanteurs etc. - al snel het gevaar van duurbetaalde chaos.
Dan is mijn voorstel om het 'for profit' business model nog eens te doordenken, voor de cliënten van systeembelang, toch een betere optie.
Maar we staan open voor alternatieven.
Jules Muis
NASCHRIFT: Inmiddels heeft de SEC de regels goedgekeurd, met drie tegen twee - de Republikeinse leden als voorspelbare tegenstemmers. Met een vage, sterk voorwaardelijke uitzondering van het 'winstdelend' systeem voor functionarissen belast met het reageren op interne klachten. Maar zonder generieke uitzondering voor het accountantsberoep.